euskaltegiak

25
Mar
2012

Kazetarien gremioari

Lehengo egunean urtetik urtera topatzen duzun senide horietako batekin juntatu nintzen, eta badakizue, halakoetan norberaren bizimodua, umeak, lana eta abarren partea elkarri ematea izaten da ohitura.

Umea dauka senideak, hamar urte ingurukoa, eta jakinda ni zertan nabilen "umea euskaltegian daukagu, HABEra joaten da" kontatu zidan. Umearen adina jakinda eta euskaltegiaren jabea entzunda "HABEra? Nora ba?" galdetuko nuela suposatuko duzue.

Alderdi politiko baten egoitzaren izena izan zen erantzuna. Umeei klaseak ematen dizkien euskaltegi edo akademia modukoa dago bertan. Bilbo inguruan behintzat aspaldian dira ezagunak alderdi horren ingurumarian antolatzen diren euskara-klaseak.

Suposatuko duzue gaizki ulertua argitzen saiatuko nintzela: "Ez, hori ez da HABE", "Hori X da", "HABEk helduen klaseak kudeatzen ditu, 16 urtetik gorakoak", "Horiek ez daukate zer ikusirik HABErekin orduan", eta "gainera, HABEk ez dauka euskaltegirik", "euskaltegi asko daude, baina HABErenak ez", "HABEk diru-laguntzak kudeatzen ditu eta horrela, Gasteizko gobernuaren erakunde bat da, baina eurek ez dute klaserik ematen", "euskaltegi publikoak eta pribatuak daude, HABEk batzuk homologatzen ditu, gureak, AEKrenak adibidez", "Nik AEKn egiten dut lan, baina beste "enpresa" batzuk daude, hemen inguruan X, Y eta Z dauzkazu adibidez" eta abar.

Senideak baiezko keinua egin eta ulertu zuela ulertarazi zidan, pertsona ikasia da eta ez nuen dudarik egin. Gure mundu honi arreta handirik ez dio ematen eta segurutik euskaltegien eta oro har euskararen irakaskuntzaren inguruko topiko zabalekin geratuta egon da, hainbat eta hainbat bezala.

Onartu beharra dago agian helduen euskalduntzearen ingurumari osoan ez diogula arreta eta ahalegin berezirik eman izan geure who's who hori herritarren eremu zabalenera hedatzeari, edo ez dugula asmatu behinik behin. Baina ez da erraza izango gure asmoekin, lanarekin edo hizkuntzarekin interes edo erlazio hurbilik ez duten askok eta askok horretaz jabetzea eta arreta ematea bestalde.

Okerragoa da berriz guretik gertuago dauden, eta gure berri izan eta ematearen ardura duten kolektibo batengandik honelakoak etortzea:

Aste honetan berton jasoak bi hauek:

Klase gehienak eguerditan izaten dira HABE eta AEK-ko euskaltegietan

Bilboko dendariak bezeroari begira (Argia)

HABEko euskaltegietan, ikasleen laurdenek 16-20 urte dituzte

Isabel Zelaa EAEko Hezkuntza sailburuari elkarrizketa Berrian  (kazetariaren galdera).  

Kasu honetan HABEko eta HABEren arteko ñabarduraz konturatuta idatzi du kazetariak agian, baina edonola ere anbiguotasuna geratu dela esango nuke.

Bide batez, Zelaa sailburuak galdera horri erantzundakoak ez du argitzen lagunduko, ez:

Edo segitu nahi dutela, edo hobetu. 400.000 ikasleri buruz ari gara, eta HABEra joaten direnak proportzio txikia dira. Gure sisteman ondo funtzionatzen du euskarak.

Ez dira lehenengo kasuak izan. Duela gutxi Twitter-en oharra egin zuen @jozulin-ek Argiaren erreportaje honetan irakurritakoaren harira.

Eta aspaldiago, duela ia lau urte, hemen berton bota genituen batzuk Radio Euskadin entzundako batzuen ondorioz.

Euskal Herriko kazetariekin ez dut senide batzuekin bezala urtetik urtera jesarri, kafea hartu eta berriketan jarduteko zorte hori, baina bazkalostean familia artean eman nituen azalpen horiek guztiak kazetarien eta komunikatzaileen gremioarekin ere konpartituko ditut hemen plazer handiarekin.

Argazkia: Titulu barik. Egilea: hitzak_soberan. Lizentzia.

12
Ots
2011

Denboraren kontra

one face, 24 hours

"Aprender euskera en 80 horas". Hala esan dit Google Readereko lerrokada batek. Badakizue Interneteko irakurketaren lehen pausoa testu laburren zerrenda baten aurrean jarri eta haietatik irakurtzeko deseatzen egon zaitezkeenaren pista ematen dizutenak diskriminatzea izan ohi dela, dela agregatzilea, dela hedabide digitalaren titularren zerrenda, dela Twitter edo Facebook bezalakoetako timeline-a. Ondoren link koloreko titular horien gainean sakatuta zapuztu edo puztu egingo zaizkizu ilusioak.

Titular horrek irakurtzeko ilusioa piztu dit bada. Egia esanda ez dut espero izan gure harri filosofala aurkitzerik, ez. ez da hori nire ilusioa izan, euskararen edo euskara ikastearen gainean azken WTFarekin gozatzea baizik. Eta azkenean ez bata ez bestea. Titulargintza profesionalen tranpa batean jausi naiz, besterik gabe.

Lerro horren atzean Iruñeko Arturo Campion euskaltegiaren ideia bat egon da, baina ez euskara ikasteko metodo definitiboa, ezta xelebrekeria baskonikorik ere. Krisiaren ondorioz denbora tarte handiagoa dutenentzat euskara ikastaro trinko, labur eta merkea. Albistea irakurrita ez du ematen IKAkoek horrelako titularra eman dutenik, hau da, ez dute adierazi nahi izan euskara 80 orduan ikasi ahal denik. Esan bezala, titulargileen trikimailu linguistiko batera garamatzate zantzuek.

Euskara ikasteko denboran ez da hainbesteko murrizketarik gertatu derrepentean.

Zenbat denbora behar da hizkuntza ikasteko? Galdera hori ez da izango hausnarketa pertsonal edo kolektiboetan sarri plazaratzen den gogoetagaia. Bai, ordea hizkuntzaren irakaskuntzan diharduten erakundeen harrera bulegoetako FAQen osagai ezinbestekoa esango nuke: Zenbat ordu-egun-aste-urte-diru behar da hizkuntza hori ikasteko? Eta ez dut uste inon "80 ordu" izan denik erantzuna, beti ere hizkuntzaren ikas-prozesu osoari buruz ari bagara, noski.

Gurean adibidez, seguru nago erantzuna orduetan formulatuta lau digitutik gorakoa izango dala gehienetan, 1000 ordutik gora alegia.

Eta gogoratu dut lankide batek behin beste lankide baten lagun baten ezagun batek esan ei zuena. "Euskararen irakaskuntza iruzurra da". Hala heldu zitzaidan ggb katea horren katabegi horiek guztiak pasatuta.

Zertan da iruzur hori bada? Ez zioen azkenotan prentsa serioan euskararen gaineko albisteetako iruzkin serioetan azkenotan agertzen den "euskara negozioa baino ez da" lelo horregatik, ez (sentitzen dut halakoak zabaltzen dituztenei oihartzunik ez ematea). Hizkuntza ondo dakizula esateko moduko maila batera ailegatzeko ibilbide "komertzialaz" ari zen. Gurean eskaintzen diren modulazioak eta ordu kopuruak eskandaluzkoak ziren beste hizkuntza batzuetan ikasteko eskaintzen denaren aldean. 

Ez dut helduentzako hizkuntza ikastaroen eskaintza ondo ezagutzen, ez naiz aztertzen hasi ere. Entzunda nago ingelesa edo frantsesa ikasteko zentro eta akademietan modulazioak eta klase-denbora gurean baino askoz laburragoak izaten direla. Gogoratu dut bidenabar, orain estandarra dugun modulazioa (astean 8-10 ordu urte guztian) lehenagoko batean (30 urte?) "ikastaro trinkoak" zirela. Ohikoa gau-eskoletako eredua zen nonbait, hizkuntz-akademietatik hurbilago.

Euskara ikasteko denbora luzatuz joan dela pentsa daiteke. Arrazoiak egongo dira, eta ez dut uste arrazoi komertzialak izan direnik. 80 orduan ikastera ez gara helduko, ez gu ez inor, baina efikazia eta efizientzia neurgailu jartzen badira, oraingo denborak zelan murriztu pentsatu beharko litzateke akaso.

Ikasteko denbora laburtu, ez ikastaroen luzera bakarrik, noski.

Argazkia: one face, 24 hours. Egilea: Camil Tulcan (Flickr). Lizentzia.

26
Urr
2010

Zer da jarrera ona?

Oskar Elizburu | 2010, Urria 26 - 09:31

Oskar Elizburu AEK-ko lankideak euskara eta euskalduntzeaz kolaborazioa egiten du Info7 irratian. Lehengo ostiralean ikasleen motibazioaz eta administrazioaren jarrerez gogoeta utzi zigun ipuinaren soinekoaz jantzita. Info7n duzue entzungai: Euskara ikasteko aitzaki ezberdinak.

Hemen ere ipuinzaleak gara, eta zer pentsatuta eta zer esana ematen duten ipuinak badira, gehiago. Horra Oskarren kontakizuna:


Epa, lagunok!

-Zer da jarrera ona?

Galdera, bilobak egin dio amamari. Amamak badaki azalpenak emateko modurik onena ipuin estiloko zerbait dela eta hala kontatu dio mutikoari.

Behin  bazen herri bat eta bertan, bere hizkuntza bultzatzeko eta zabaltzeko, laguntza sorta jarri zuten. Dirudienez, sailaren ardura zuenak ez zeukan oso argi baliagarri izango ziren ere, baina, probatzea pentsatu zuen. Laguntzen berri egunkarietan eta bestelako medioetan ere eman zen eta herritarrek informazioa jaso eta begi onez ikusi zuten. Gehienek behintzat, bertako hizkuntza ikasteko bideak eta laguntzak jartzea komenigarria zela pentsatu zuten eta.

Hiru lagun agertu ziren ikasteko asmoz;

Lehenak lanerako behar zuen, baina ordura arte, beti, dirua  aipatzen zuen aitzaki gisa. Nola liteke, ba, bertako hizkuntza ikasteko horrenbeste ordaindu beharra? Egunen batean, ikasteko erreztasunak badaude, ikasiko dut. Ez zeukan, ez, motibazio afektibo edo identitario handiegirik, baina… Ikastarora joan zen eta zintzo-demonio bete zuen egutegia; klase guztietara joan zen eta, ikasi, ikasi zuen. Ikastaroaren bukaeran irakaslearekin komunikatzeko gaitasuna eskuratu zuen eta pozik zegoen. Baina bere lanpostuan eta inguruan ez zen erabiltzen hasi; hobeto eta erreztasunez egiteko gauza naizenean, orduan bai, orduan erabiliko dut! Esaten hasi zen.

Bigarrena kanpotarra zen, etorri berria, eta gizartean txertatzeko aukera moduan ikusi zuen hizkuntza ikastea. Baliabide gehiegirik gabe dagoenarentzat laguntza ekonomikoa izatea ederra da beti, dirurik xahutu beharrik ez izatea. Laguntzak jasotzeko asistentzia ona eduki behar zela eta, lagun honek ere egoki erantzun zion ikastaroari. Bertan aritzearen eraginez, motibazioa pizten joan zitzaion, gainera, eta ikastaro erdirako erabiltzen hasi zen. Txertatzen hasi zen bere ingurukoen artean, eta, horretan, hizkuntzak asko lagundu zion. Ikastaroa bukatu eta 2 hilabetera, baina, lana dela eta, herri hartatik alde egiteko beharra izan zuen,  zoritxarrez.

Hirugarrena aurrez hizkuntza jakin eta erdi galdu zuenetako bat zen. Bizitzaren bueltak eta birak eraginda zeukan galduta. Laguntzak egoteak zirikatu egin zuen eta barruan zeukan harra berpiztu. Ez zeukan denbora libre gehiegirik eta ikastarora halamoduz joan zen, asistentzia ez zen egokia izan, baina lehendik zekienarekin moldatzen joan zen, berreskuratzea lortu eta eguneroko bizimoduan moldatzeko beste ikasi zuen. Helburua lortutzat emanda, ez zuen ikastaroa bukatu ere egin eta, jakina, ez zioten dirulaguntzarik eman.

Hurrengo ikasturteari begira, sailaren ardura zuenak emaitzen irakurketa egin zuen: bik kobratu zuten eta batek ez. Erabilerarako pausorik hirurek eman zuten, baina eraginkorregiak ez: lehenengoaren martxa motelegia zen eta bidean egongo zen luzaroan, ausardia faltagatik; bigarrenarena, berriz, ondo zihoanean eten egin zen eta, azkenik, hirugarrenaren helburua motzegia zen eta bere hortan geratu zen prozesua.  

Horren guztiaren aurrean, arduradunak honako neurri hauek hartu zituen: Hasteko, gutxieneko asistentzia  malgutu egin zuen, apur bat bazen ere, denbora arazoa zutenek  laguntza jasotzeko aukera izan zezaten. Bestalde, sustapen kanpaina bat bultzatu zuen, bertakoen alfabetatzearen beharra zabaltzeko. Bestetik, ausardia nahikorik ez zutenentzat, erabilera-gune bat sortzeko programa bultzatu zuen. Azkenik, etorkinaren ibileraren txostena beste herriko hizkuntza arduradunari bidali zion, han ere kontuan har zezaten.

Ipuina bukatu eta amamak galdetu egin zion bilobari - zure ustez zeinek eduki zuen jarrera ona?

-Jo amama, ez dakit, hirurek egin zuten zerbait, ahalegindu ziren, baina bidean geratu zirenez…jarrera onena… ez dakit ba!

Eta orduan amamak – Begira, maittia, jarrera ona izan duena, arduraduna izan da; lehenengo aukera eman zuelako eta ondoren, aukera hori hobetzen eta eraginkor egiten saiatu delako.

Gurean ere, ipuinean bezala, horrelako jarrerak beharko genituzke administrazio zein gizarte eragileen artean; Euskara ikasteko prozesuan laguntzak eta bideak zabaltzeko jarrera hain zuzen ere. Gure hizkuntza ikasteko doakotasunerako pausoak eman beharra dago, alde guztietan, ikasten duenaren lepora jausi ez dadin kostea. Dena dela, gero, ikasten diharduen horrek ere bere partea bete beharko luke, erantzukizunez jokatu, doakotasun hori irabazi.

Ipuinetan bakarrik ote horrelako arduradunik? Amamaren lezioa baliagarria izango ote zaio inori, aldaketa egiteko?

Ondo ibili eta euskara erabili! 

Irudia: Niño con su abuela (Flickr). Egilea: Francisco Ponce Carrasco. Lizentzia

05
Urr
2010

Udal Euskaltegietako murrizketak

Leire Narbaiza | 2010, Urria 5 - 00:06

Leire Narbaizak bere blogean idatzi duen artikulua hona ekarriko dugu bere baimenarekin. Krisia eta murrizketak aipatzen ari dira ikasturte hasiera honetan, eta kezka asko hasi dira zabaltzen, eta geure ahotsa entzuteko ordua ailegatu da akaso. Hona Leireren hitzak bada:

Ikasturte berrian ikasle asko kalean.

Udal Euskaltegietara murrizketak etorri dira. Gerrikoa estutu behar omen dugu guztiok, eta 2010-2011 ikasturtean %12,4 murriztuko dute gure aurrekontua. Euskaltegi guztiei ematen zaien aurrekontua, berriz, %6 moztuko da.

Zertan igarriko da hau? Irakasleen kontrataziotan. Hau da, plantillakoak direnek baino ez dute klaserik emango. Beraz, izena eman duten hainbat ikasle kalean geratuko da. Euskara ikasi ezinda.

Eudelek salatu duenaren arabera, 59 irakasle kaleratzea ekarriko luke neurri horrek. Ez dute ondo azaltzen. Seguru aski, irakasle horiek langabezian egongo ziren udan; izan ere, behin behinekoak direlakoan nago (batzuk 15 urtean, edo gehiago, lan honetan). Oso larria da, kontuan izanda, iaz kontrakoa geratu zela, behar beste irakasle kontrata zitezkeela, alegia. Horri esker, egin nuen lan iaz.

Larria izan liteke irakasle horiena, jakina. Baina ez da are larriagoa hizkuntza ofiziala ikasteko aukera barik gelditzea? Ez gara, bada zerbitzu publikoa? Eta, gainera, bokazio horrekin ez gabiltza? Kalitatearen aldeko lan guztietan ez dugu gure Mision-vison-valores-en hori defenditzen? Orduan?

Pasa den urtean, krisia dela eta, euskaltegietako matrikulak gora egin zuen. Jendea animatu egin zen euskara ikasten. Eta aurten hauxe. Nire iazko ikasleen erdia kalean geratu da. Badakizue zelako mina ematen duen horrek? Euskarentzako galdutako jendea da, berriro ere martxan jartzen eta motibatzen kostatuko zaiena kontuan izanda.

Gasteizko gobernua noraezean dabilela uste dut euskara irakaskuntzari dagokionez. Ez dakite zer egin, eta udal euskaltegiak patata beroa dira euren eskuetan. Baina errua ez da eurena huts-hutsean: Lehengo hautsek ekarri dituzte lohiok! Udal euskaltegiak sortzetik dira arazo, inprobisazioaren iturritik ezin litekeelako ezer ganorazkorik atera-eta. Nagusi biren morroi, neurri zorrotzak, ordutegi zurrunak eta epe laburrean jarrita pentsamendua. Sekula ez gaituzte iraunkor nahi izan, eta hona hemen emaitzak.

Baina ez dute merezi euskaldungaiek zerbitzu publiko iraunkor eta gaur eguneko beharrizanetara egokitutakoa? Ikasleei begiratzen diena eta ez ratioei, orduei edo diruari?

Leire Narbaiza: Udal Euskaltegietako murrizketak (Kalamuatik Txargainera)

23
Ira
2010

Tituluak eta oinarrizko kit-ak

Tituluez eta agiriez gero eta gehiago egiten da berba mundu honetan: euskara-agiriak, unibertsitate-agiriak, 1. maila, 2. maila, 3.maila. EGA, 4.maila, baliokidetzak eta baliogabekidetzak. Eta tituluak ez direnean, dirua mintzagai, diru-falta, jakina, baina hori beste kontu bat da.

Eta tituluen harira, euskara-irakasle lanetan hasteko behar diren titulazioen harira hain zuzen, egunotan Berrian agertu den polemika batek utzi nau apur bat harrituta, eta etsita ere bai.

Josu Gotzon Landeta irakasleak lehengo larunbatean Euskal Filologia mespretxuaren putzuan artikulua bota zuen. Haren ustez euskal filologiako litzentziaturak ez du behar lukeen besteko baliorik hartzen hanbat postutarako merituen artean. Euskara irakasle izateko hain zuzen ere, 4.mailaren azpitik, edo beste edozein unibertsitate-tituluren parean geratzen dela. Aspaldiko kontua.

ingurura begiratu eta esan diezadatela zelan den posible euskaltegi, ikastetxe edo instituzio publiko batean Euskal Filologia karreraren gainetik EGA titulua eta Laugarren Profila lehenestea

Horren ondorioz irakasten den euskararen kalitateaz egiten dituen gogoetak eta bota dituen argudioak apur bat muturrekoak iruditu zaizkit, gehiegizko terminoren bat ere bai.

Bitartean, hona hemen euskal filologoa, burokraziak salduta eta lan merkatuan galduta, erretolika euskañola duen edozein beharginek ordezkaturik, zeintzuk eta hizkuntza pobre eta ezegokia haien atzaparretan jausten diren ikasle koitaduei kutsatzen dieten horiek.

Sestaoko Udal Euskalteko Luis Astorkiak erantzun dio gaur Berrian bertan. Minduta eta hark ere gogor baina sarkasmoarekin filologoen interesaz eta egokitasunaz, eta esperientziaren balioaz bota digu zeharkako mezua:

Denoi egokitu zaigu zelan edo halango zehar-kalteren bat jasatea, baina zeuk itxaron ezazu, eta eduki ezazu pazientzia eta eroapena, nire moduko «ikasle-kutsatzaileok» laster hartuko dugu-eta erretiroa.

Eta, esan dudan legez, apur bat harrituta geratu naiz, polemikagatik beragatik eta hartu duen tonuagatik. Pentsatzen hemen tituluez ari garela eta ez diogula heldu honen ostean dagoen muinari, geure esparruan behintzat.

Euskaltegietan irakasle jarduteko (homologazioa izateko hobeto esanda), unibertsitate-titulua eta euskara titulua behar dira. Diplomatura mailako unibertsitate-titulua eta EGA edo 3. mailaren pareko euskara-titulua (4. mailaren eskakizuna noraino hasi den ez nuke jakingo esaten). Horrela da, bai.

Baina non karajo ikasten da jende helduari euskara irakasten? Nork eskaintzen du prestakuntza hori? Hizkuntza aztertzen, ikertzen eta hari ebakuntzak egiten ikasteko lekuak egongo dira akaso, baina, auto baten tripak ezagutzeak gidatzeko baimenik ematen ez duen moduan, hizkuntzaren ezagutzak ez du zertan eman beste inori hura ikastarazteko dohairik.

Eta datorren astean beharbada hasiko dira filologo, biologo, antropologo eta urologo batzuk lanean inon horretarako titulurik ematen ez den "logia" batean. Sestaoko Luisek esan duen modura, ibilian-ibilian derrigor ikasi behar den arte batean. Eta intrusismoagatik ez da kexarik egongo, hemen hasieran denok izan gara intrusoak eta.

Deigarriena da inor gutxi kezkatzen dela honegatik. Tituluak gora eta tituluak behera bai, baten baten buruko mina izango da akaso titulu-eskakizunak Boloniara egokitzea edo, baina oihan honetan galtzeko oinarrizko kit-a emateko kezka gutxi, eta zaila da horrela oihanean ibiltzeari gustua hartzea.

15
Ira
2010

Txisteak

Biderik bide

Albiste deigarri bi jaso ditut gaur Atoan-en, euskara ikasteko ez ohiko bide bi edo. Getxon antolatu duten antzezlan ludiko-didaktikoa bata, euskara 20 minutuan ikasteko parada eman nahi duena. Donostiako autobusetako monitoreetan jarriko dituzten euskara ikasteko ariketak bestea.

Irribarrea ateratzen dute albisteok lehenengo kolpe batean: euskara 20 minutuan ikasi eta euskara autobusean ikasi, txiste-ukitua eduki dezakete, bai. Serioak dira baina, ez euskara ikasteko metodo definitiboa direlako, ez, ezta hori asmoa seguruenik. Motibazioarekin edo marketing-arekin lotura gehiago izan dezakete akaso, baina seguru nago neurri handian edo txikian (seguruago baina ez meritu gutxiagorekin) euskara ikasten lagunduko dutela biek ala biek, edo biek batera: baten batek Getxoko emanaldia ikusi eta Donostiako autobus batean ariketa egin dezake, probabilitatea egon badago eta.

Ikastea bizitzaren testuinguru eta sasoi guztietan geratzen dela gero eta gehiago aldarrikatzen da sasoi honetan, eta ez "modernoenek" soilik, pertsona hizkuntza erabiltzeko ez ezik, bere kasa ikasteko ere prestatu behar omen dugu azkenotan bedeinkapen guztiak jasotako predikuen arabera. Badakizue: ikasten ikastea, ikas-estrategiak, ikaslearen autonomia, long life learning... eta abarrak.

Ondo, berrikuntzaren dominak nornahik gaur egun, ez da txarra. Baina aldi berean, aldi honetan alegia, ikastearen ikuspegi global hori ukatzen duten esan-eginak, eta ez nornahiren aho-eskuetatik:

Internetetik ikastea utopia bat dela, ikasteko era (serio?) bakarra aurrez aurreko klasea dela, horretaz haragoko jarduerak ez direla ganorazkoak, eta hori guztia, ondorioz, ez dela euskalduntzea kudeatu behar duen erakunde (publiko) baten ardura edo.

Baliteke norberaren belarriak eta entzumen-estrategiak apur bat laburrak izatea, edo miopeak akaso. Baliteke diru-murrizketak egin behar diren sasoian artazia zeri sartu topatu behar izatea, eta hura arrazoitzeko arrazoiak ere bai. Baliteke off the record botatzen direnak prozesatzeko abilidadeak garatuak ez izatea, on the record gutxi entzun arren. Baliteke zenbakien arbolen adarrek eta orbelek oihana zeharkatzeko bidea lausotzea. Litezkeenak asko dira, izan.

Segituko dugu orduan 20 minutuan euskara ikasi daitekeela uste dutenei edo autobusetan ariketak ipintzen dituztenei barre egiten, txisteek ez baitute jende serioaren arretaren minutu bat ere merezi, eta 60 minuturen kostua badakigu zein den.

11
Ira
2010

Pregoiak eta txupinak

Urte berria hasi da gaur ofizialki, 2010-11 ikasturtea alegia, EAEn noski. HABEk txupinazioa bota digu azken urteotan legez, Gasteizen aurton.

Polemika barruntatzen zen aurten diru-laguntzen murrizketak direla eta, baina odolik ez da ikusi gaur (arte). Seguruenik udan ohikoa dena baino lan gehiago egin behar izan dute hainbatek, eta irailaren 10era bake-legean ailegatzea lortu da, gaurko prentsaurrekoak hori pentsatzeko bidea eman dezake behintzat.

Bestela, zeremoniaren pisu nagusia pregoia eta txupinazoan jarri da. Bilboko Aste Nagusiaren antzera, Ernesto Martin Peris irakaslea pregoilari, eta Blanca Urgell kontseilaria txupinera. Ostean pintxoak eta tragoak, festa-giroan ez nuke esango, kon-pintxeoan utziko dugu kontua.

Zeremoniazalea ez bazara, pregoilariaren hitzak izan daitezke erakargarriena, joateko motiboa. Ikasgelan hizkuntza erabiltzea zer den eta zertarako-zergatik kokatzen saiatu zaigu kataluniarra, eta honakoetako zeremonialitate-testuingurua gorabehera (diskurtso irakurriak, formalidadea, zeremoniaren pisua eta arreta non-zertan dagoen...) iruditu zait hizkuntzen ikas-irakaskuntzan azkenengo urteotan mahai gainean ditugun ideiak, diskurtsoak eta oinarriak azaltzeko konpendio-hitzaldi interesgarria egin zaigula.

Ideia batzuk memorian jasota: hizkuntza erabiltzea hitz egitea baino gehiago da, ez da produzitzea soilik ganera, eta horrela ikusi beharko genuke, izan ere, hizkuntzaren eskurapena ez da burutzen soilik partaidetzarekin, hizkuntza modu pasiboan erabiltzea ere erabiltzea da eta.

Bestalde, erabilera eta ezagutza ez dira aparteko munduak, erabilera hizkuntzaren ezagutza da azken batean, eta hizkuntza erabiltzea ez da soilik hizkuntza praktikatzeko modua, hizkuntza ikasi eta aktibatzeko unea eta bidea ere bada, eta hala saiatu da frogatzen adibide batzuekin.

Funtsean, azken urteotan didaktikaren munduan predikatzen diren hainbat ideia (ustez) ezagun jaso eta josten saiatu da Martin Peris, eta non-zertan aplikatzen-agertzen diren erakusten saiatu ere bai.

Hori izan da niretzat pregoiaren alderdirik interesgarriena. Ez du ideia iraultzaile berririk plazaratu, ezta klaseko arazo guztiak konponduko dizkigun metodo-bide-truko sekreturik erakutsi ere, ez, azken batean predikatzen-asumitzen (omen) dugun hori guztia praktikaraino eraman edo praktikan ikusteko saioa besterik ez du egin, laburra akaso, beste testuinguru batekoa (gaztelaniaren irakaskuntzan), baina hobekuntzarako bide nagusia une honetan seguruenik: egiten duguna pentsatzen dugunaren markoan kokatu, aztertu eta hartaz gogoeta egin, geure koherentzia aztertu, eta geure usteak konprobatu.

Dena den, akabuan pentsatzen geratu naiz zein izaten ote den horrelako hitzaldien emaitza. Erreakzioetan ohikoak izaten dira hitzaldiaren estiloagatik edo hizlariaren izenagatik bakarrik berehala loreak botatzen hasten direnak, harago joan barik. Beste batzuk erraz hasten dira "bainak" topatzen: "horrek guretzat ez du balio", "bai, baina hori nire ikasleekin...", "baina hori ez da berria".... Sententzia batzuk ere tradizionalak izaten dira: "Betiko txapa" (didaktika noski), "honek zer esango digu guri ba?" eta abar.

Ez naiz inor kritikatzen hasiko, baina uste dut didaktika kontuek ikas-irakaskuntzan ardaztuta dagoen sektore batean bigarren plano batean jarraitzen dutela, eta hori ez dut uste ona denik. Didaktikari eman nahi omen zaio bultzada HABEtik. Tira. Alde guztietatik dago zer aldatu asko: jarrerak, diskurtsoak, estiloak, ikuspegiak....

Eguneraketa: Martin Perisen hitzaldia gustatu zitzaienek, edo ideiaren bat bueltaka dabiltzanek, edo galdu zutenek lehengo urteko Simposio ELEko (pdf) bideo hau ikus dezakete. Ez da berdina, baina lehengo egunekoan jorratu zituen ideia batzuk landu zituen M. Perisek.

24
Eka
2010

Artaziak, krisia eta enparauak: euskaltegien prentsaurrekoa

EAEko euskaltegi pribatu homologatuek prentsaurrekoa egin dute gaur goizean. Datorren ikasturterako finantziazioa oraindik argi ez dagoela eta EAEko agintarien ahotik krisi berba eta jarrera kezkagarriak antzeman dituzte.

Prentsaurrekoaren berri oraindik hedabide askotara ez da zabaldu eta hemen duzue zabaldu duten testua:

Euskaltegiek erantzuna exijitzen diote Eusko Jaurlaritzari

 Urte bete igaro da HPSen aldaketa eman zenetik. Orain arte behin eta berriro entzun ditugu honelakoak HPSeko arduradunen ahotik: «Gure nahia garbia da: atzerapausorik ezertan ez».

 Baina euskaltegiok beste era batean bizi dugu hau guztia. Izan ere, gaur da eguna oraindik ere ez dakiguna zein izango den 10-11 ikasturtean izango dugun diru laguntza. Hori azken urte hauetan maiatzerako jakin izan dugu, eta horren arabera antolatu dugu hurrengo ikasturtea. Hori dela-eta, kezka oso zabaldurik dago: borondate oneko hitzetatik haratago oraindik ezer ez jakitea oso larria da, hurrengo ikasturtea erabat baldintzatzen duelako. Eta are larriagoa dena, ezer onik etorriko ez den seinalea izan daitekeela susmatzen dugu. Datorren ikasturtea nolakoa izango den ez jakiteak, zalantzan egoteak, atzerapausoak egongo direla pentsatzera  garamatza.

 Bilerak egin, egin ditugu, eta ba omen dago borondatea gauzak bideratzeko. Baina “krisia” berba da etengabe haien ahotik entzuten dugun bakarra.

 Gauzak horrela, euskaltegietara hurbiltzen diren milaka ikasle horiek ordaindu beharko dute krisia berriro ere. Hizkuntza ofiziala den euskara ikasteko orduan beren poltsikotik egin beharko dute ahalegin handiagoa; doakotasunerako bidean berriro ere atzerapausoa emango da. Eta ez ikasleek bakarrik, euskaltegietan lanean ari diren euskara irakasleak, oraindik egoera normalizatua lortu gabe dugunean,  berriro egoera ez egonkor batera, sasoi ilunetara, bueltatzeko arriskua aurreikus dezakegu.

 Are gehiago, egindako azken bileran honelakoak  entzun eta gero: “Legealdi hau txarra izango da, eta aurrekontuetan artazia sartu behar duenak euskalduntzearekiko sentimendurik ez du”.

 Beraz, horren aurrean dei berezia egiten diogu Jaurlaritzari. Hasteko, neurriak har ditzala orain arte lortutakoaren bidean atzerapausorik eman ez dadin. Bigarrenik, sektore honi behar eta merezi duen aitortza eman diezaiola. Eta, azkenik, diru laguntzetatik laguntza iraunkor batera igarotzeko pausoak eman ditzala. Borondatetik eta hitz onetatik ekintzetara pasatzeko unea heldu dela uste dugu.

 Euskaltegiak: Batuz, IKA, Elkarlan, Deustuko Euskal irakaslegoa, Maizpide euskaltegia, Bai & by, AEK

 Artazidunaren sentimenduez ez gara hasiko berbetan. Akaso lehenago artazirik ez ei darabilten batzuen uste eta eginen gainean hasi beharko genuke.

Eguneraketa:

Sindikatu edukia