klaserako

Negua joan da ta

Hemen Ainhoari Goienan egin zioten elkarrizketa:

Ahozko hizkuntza landu nahi dela, askotan entzun dut ez direla erraz topatzen ahozko hizkuntza informal eta kolokialeko laginak eta grabazioak. Badakizue, egunero inguruan entzuten den hori. Podcast-en inguruan endredatzen ideiatxo bat etorri zait. Inori zerbaitetarako balio badio-edo. Azalduko dut.

Interesatzen zaidana ez da neure grabazioak edo neure ahotsa entzunaraztea (entzuten baduzue, berehala konturatuko zarete zergatik), jendearen ahozko erantzunak jasotzea eta haiekin laginak batzea baino. Hiztun desberdinen ahozko laginak jaso nahi ditut hain zuzen ere, besteak beste:

• Ikasleari eskaintzeko entzungai "naturalak" edo errealak
• Ahots desberdinen bidez input ugariagoa emateko.
• Euskaldunen ahots "erreala" erakusteko.

Eta badira podcast zerbitzu batzuk mezuak ez ezik, erantzunak ere ahoz bidaltzeko aukera ematen dutenak. Bat aukeratu dut, Snapvine, eta podcast-audiobloga zabaldu dut.

Hori lortzeko bide erraz eta eskuragarria eskaini dit Snapvine honek. Ordenagailuak mikrofonoa badauka atxikirik (gero eta ohikoagoa), ez da aparteko endredorik behar, botoi bati sakatu, grabatu eta bidali.

Lau ideia hasteko:

• Idatzizko testu bat irakurtzea eskatu.
• Euskaraz hitz edo esakune bat nola esaten den galdetu erantzuna ahoz emateko.
• Elkarrizketa bat hartuta, elkarrizketa-txanda bakoitza erantzun batean grabatu.
• Argazki bat erakutsi eta bertan ikusten denaren gainean iruzkina, deskribapena edo "zer esango zenuke?" galdetu.
• Sarean dagoen zerbaiten lotura eman eta komentatzeko edo kontatzeko esan.

Kasu guztietan ahozko erantzunak jasotzea interesatzen zaigu. Hizkuntz-laginen errepositorioa arin eta erraz sortu daiteke honela. Enbotatzeko aukera ere badugu:

Audiobloga

mezu bakoitza

Comment | Copy This

Snapvine hau ez da izango egiteko bide bakarra seguruenik. Ez naiz gehiagoren bila zoratu, baina boteprontoan anterakoak egiteko bi hauek etorri zaizkit gogora:

• Forvo. Web zerbitzu honek hizkuntza desberdinetako hitzak ahoskatuta biltzen ditu. Erabiltzaileek eurek grabatu eta bidaltzen dituzte. Hizkuntza arrotzeko hitzen ahoskera ezagutzeko pentsatuta dago, baina ikasteko ere baliagarria da. Euskara ere han dugu.
• Covcell tools. Moodle-ekin ari zaretenontzat interesgarria. Ahozko elkarreragina eta grabazioen bidalketarako modulua ari dira garatzen. Ez dakit garapena une honetan zelan dabilen, baina barruntatzen dut garatzaileetako bat ez daukagula oso urrun. ;-)

Hor duzue ideia. Tiratzen jarraitu nahi baduzue, aurrera!

Gente que bloguea bloga aurkeztu digu Iñakik. Gaztelaniaren irakaskuntzan ezaguna den Gente 2 materiala web2.0ra egokitzeko eta osatzeko saio interesgarria egin dute han. Inbidia apur bat sentituta, probatxoa egiteko kili-kilia izan dut. Gurera ekarrita zer izan liteke 2.0 ataza bat? Honelako zerbait?

AEKren ataza honetatik abiatu naiz.

Bertsolariak eta bertsoak

Hiztegi apur bat

Bertsoplaza.tv gunea aurkitu dugu internet-en. Bertsoen munduko gauza asko, elkarrizketak adibidez. Hau irakurri dugu han:

Bertsolari, bertsozale, aditu, gai-jartzaile... eta bertsoarekin zerikusia dutenei egindako elkarrizketak dauzkazu hemen ikusgai, Hitzetik Hortzerak eta Bertsoplazak grabatuak. Nahi baduzu, komentario bat utzi.

• Bertsolaritzaren munduan oso erabiliak diren hitz batzuk azpimarratu ditugu. Seguraski gehienak ondo ezagutuko dituzu honez gero. Buelta bat emango diegu dena dela. Esaguzu zerbait bakoitzari buruz. Baina lasai, kontsultatu egin ahal duzu. Hemen dituzu pista batzuk:
  • Wikipedia euskaraz
  • Elebila.eu. Euskaraz interneten bilatzen du.
  • Harluxet hiztegia. Bilatu hitzaren esanahia eta hitz horren adibideak.
• Ondo da. Orain hitz bakoitzari buruz dakizuna edo ikasi duzuna iruzkinetan (komentarioetan) idatzi ahal duzu. Eta besteek idatzi dutena zuzendu eta osatu ere egin ahal duzu. Bertsolaritzari buruz gauza asko ikasiko ditugu gaur.

Egon zara inoiz bertso-saio batean? Ez? Orain ikusiko duzu bat.

Bertso-saio hau bertsoplaza.tv-tik atera dugu. Datu batzuk behar ditugu:

• Bertsolaria: nor da? Zer dakigu hari buruz?
• Gai-jartzailea: nor da?
• Bertsozaleak: nortzuk dira? Nongoak?
• Bertso-saioa. Non? Zergatik?

Bilatu informazio hori ahal duzun lekuan, internet guztia daukazu eskura. Iruzkinetan ipini informazioa, edo osatu besteek ipintzen dutena.

Gustatu?

Bideo originala aurkitu baduzue galdera hau ikusiko duzue azpian: Gustatu zaizu? Eta bost izar dauzkazu baloratzeko. 1: ez, 2: tira!, 3: ondo dago, 4: oso ona, 5: ikaragarri ona. Ipini zure puntuazioa hemen behean:

• Bertso-saioari:
• Bertsolariari:
• Gai-jartzaileari:
• Bertsoari:
• Bertsolaritzari:

Honelakoa izan daiteke 2.0 ataza bat?

Hizkuntz eskolen inguruan sortu diren blog interesgarriak ikusten gauza batez konturatu naiz. Klaseko blog askotan ikasleari zer egin behar duen idatziz ematen dira, eta gero audio eta bideo dokumentuak entzun eta ikusteko moduan ipintzen dira blogean berton (Youtubeko bideoak, Ikasbileko entzungaiak...).

Eta zergatik ez azalpenak eurak ere entzuteko moduak jarri? Ingelesa ikasteko podcast batzuetan horrela egiten dela ikusi nuen aspaldian, idatzizko azalpenarekin batera. Eta erraz-erraza da.

Probatxo bat egin dut ikusteko.

• Klaserako ariketa bat hartu dut. Hain zuzen ere, Bertsotan ataza honetako Erraza iruditzen zait ariketa.
• Azalpena neure ordenagailuan grabatu dut Audacity programarekin.
• Podcast edo audio fitxategiak gordetzea ahalbidetzen duen zerbitzu batera igo dut grabazioa. Odeora hain zuzen ere.
• Odeok ematen duen kodea hartu eta mezu batean sartu dut. Honelako zerbait geratzen da.

ERRAZA IRUDITZEN ZAIT

 Euskaraz zailtasuna adierazteko esamolde desberdinak daude, gauza bat zailago edo errezagoa den. Halako batzuekin jolastuko dugu. Entzun zer egin behar duzun:

powered by ODEO

Edo irakurri:

 

Hona hemen zerbaiten zailtasuna baloratzeko hainbat forma eta espresio. Ordenatuko al dituzu errazenetik ailenera? Hau da, gauza bat oso erraza dela adierazteko espresiotik hasi eta oso zaila dela adierazteko  espresioarekin amaitu.

• Ez dago gauza errazagorik…… baino
• Ezinezkoa iruditzen zait
• Ez dut uste oso erraza denik
• Zaila iruditzen zait
• Erraz-erraza dela uste dut
• Ez zait zaila iruditzen
• Nire ustez oso zaila da
• Ez da hain zaila

 

Ez da hain zaila, ezta? Behar duzun bakarra audioa grabatzeko programa eta mikrofonoa ordenagailuan, edo ahotsa grabatzen duen sakelako gailuren bat (mp3, ipod, mp4..), edo web2.0 zerbitzuren bat (Odeo bera adibidez).

Publikatzeko, esan bezala podcast eta fitxategiak gordetzeko zerbitzu asko daude sarean (eman bueltatxo bat eta berehala aurkituko duzu baten bat). Adibide bezala, zuzenean grabatu eta audio-bloga egiten uzten dizuten Podomatic eta Snapvine (azken honekin telefonoz ere grabatu ahal duzu).

Eta zeure ahotsa entzuteak lotsa ematen badizu, aukera pare bat: audioa editatzeko programarekin ikutuak eman ahotsa aldatzeko, edo honetara jo. ;)

Eguneraketa:

Gaur Odeo ez dabil oso fin (kasualitatea!). Badaezpada hemen daukazue entzungaiaren beste kopia bat: Erraza iruditzen zait.

Patxori esan nion lehengoan erreferentziaren norabidea alderantzikatu egingo dela, eta hona hemen lehenengo abisua. ;)

Berriketan blogean proiektu zoragarri, dibertigarri eta sortzaile baten berri eman digu: ¿Tienes un minuto? ¿quieres cien palabras?. Gaztelania klaserako pentsatuta dago. Jordi Cebrián idazlearen testuak hartu dute oinarria. Cebrianen 500 cuentos de Cien Palabras liburuan hain zuzen ere.

100 hitzeko testu horiekin hau egin dute:

1. Ikasleen artean banatu.
2. Ikasleak memoriaz ikasiko du berea.
3. Nahi duen lekuan eta unean bota eta bideoan grabatuko da.
4. Ikasleek eurek proposatzen dituzte testuarekin egiteko ariketak
5. Bideoak, testuak eta ariketak proiektuaren wikian jartzen dira.

Maite Goñik antzerako proiektu bat ipini zuen martxan asaldi, Entzun. Han ikasleek literatur testuak hartu, grabatu eta blogean ipintzen dituzte idazlearen informazioarekin batera. Ahozkotasuna lantzeari begira ideia interesgarria eta aspaldian komentatu genuen hemen.

Patxoren ideia honetan berriz, berrikuntza interesgarri aurkitu dut. Memoriaren erabilera. Antzina ohikoa zen hizkuntzak ikastean, latina adibidez, testuak memoritzea eta errezitatzea. Gerora, gainbehera etorri zen jarduera hura. Baina. onartuta, hizkuntzaren ikaskuntzan memoriak paper garrantzitsua daukala alde batetik, eta bestetik, ikasleak testua memorizatzearekin batera hari neurria hartzeko martxan ipini behar dituen prozesu kognitiboak, gure klaseetarako ere baliagarria izan daitekeela uste dut. Hori bai, memorian sartzeko moduko testuak aurkitu behar ditugu. Cebrianenen antzerakoak.

Zer dugu ba? Euskal literaturan ez daukat orain gogoan halako obrarik (egongo da baina, memoria nirea!). Zer egon litekeen jakiteko, onena euskal literaturaren testu ugari dagoen lekura jotzea okurritu zait: Armiarmara hain zuzen ere.

Ez dut Cebrianen modukorik topatu, baina bai luzeran oso antzekoak diren testu interesgarriak: olerkiak, eta atari bete olerki: Euskal poesiaren ataria.

Aukeratzeko jeneroa daukagu beraz. Adibidez, Goizalde Landabasoren Zergatik maite nauzu? hau, edo Pako Aristiren Berdin dio hau edo Xabier Montoiaren Historia hau.

Aukera bat da, bestelako testuak ere topatu daitezke: elkarrizketak, pasarteak, albisteak.... Ideiak aukera asko zabaltzen ditu.

Era berean ez da derrigorrezkoa grabatzea edo testuaren gaineko jarduerak proposatzena, baina horiek ere interesgarriak dira.

Maria Paezek Experimentando con ELE blog-podcast-ean Sevillako Unibertsitateko Teresa López irakasleari ellkarrizketa egin zion duela hilabete batzuk podcastak eta entzutezkoaren ulermenaren lanketaz, eta gauza interesgarriak entzun ditudala uste dut. 

Hemen dauzkazue blogeko mezua eta elkarrizketa:

Podcast+Clase de LE = Realidad

powered by ODEO

Elkarrizketa ondo ulertu badut, ulermena lantzeko ahozkotasunean fokalizatzea proposatzen du Lópezek. Podcastak erabiltzen ditu, eta, hemen erabiltzen den ereduaren antzera,  horretarako hiru pausoko prozedura proposatzen du:

1. Hotsak ezagutzea
2. Hiztegia lantzea
3. Abiadura normalean entzutea.

Probatxoa egingo dugu Ikasbiletik hartutako entzungai batekin, honekin hain zuzen ere:

Saltxitxa patriotikoak

Pausoak:

1. Hitzen zerrenda hau irakurri:
   • errekorra hautsi, suziriekin ospatu, ogi eta guzti, hasi aurretik, sorpresa eman, estatu batuar peto-peto, Estatu Batuak, hala da, jateko lasterketak, Connie Island, urarekin lagunduta, japoniar bat, lehiaketa patriotikoa
2. Hitz hauetatik entzungaian agertu direnak markatzeko entzun.
3. Konprobatu (berriro entzun)
4. Ulertzen ez direnak zer izan daitekeen pentsatu, hiztegian kontsultatu, interneten bilatu, ama-hizkuntzara itzuli edo ikaskideei-irakasleei galdetu.
5. Entzun berriro hitzen esanahia zehazteko edo deduzitzeko.
6. Kontatu den istorioa eraikitzen saiatu (aukeran)
7. Entzun istorioa.
8. Albistea idatzi, kontatu, berreraiki, komentatu, istorio paraleloak egin, antzeko istorioak gogoratu eta kontatu, memoriaz ikasi eta errezitatu-imitatu....

Tira ba, galdera bi:

• Ondo ulertu dut elkarrizketa?
• Ulermena 1. mailan lantzeko balio dezakete honelakoek? Hobetzeko modurik okurritzen zaizue?