Ez dago zertan eman beharrik

Kaixo Benito!
Astelehenean barnetegira joango naiz, beraz, segur aski han nire zalantzak argituko dituzte. Joan baino lehen zerbait galdetu nahi dizut.
Joan den astean atariko proba egin nuen. "Eskerrik asko"-ren erantzuna "Ez horregatik" zela jartzen zuen, nik hori erantzun nuen. Hala ere, erantzunen artean beste bat ondo zegoela iruditu zitzaidan. Hau da: "Ez dago zertan eman beharrik!". Pentsatzen geratu nintzen eta gaur testu batean irakurri dut: "Baina ez dago zertan loa bakarrik gauerako utzi behar". Esaldi honetan ez da -rik azaltzen, beraz, pentsatu nuen beharbada gaizki dagoena -rik hori da. Baina ez dakit. Ikasleek horrelako nahasteak ditugu.
Bi azterketak gainditzea espero dut, baina EGA nahiko zaila iruditzen zait, batez ere, esaldien berridazketa.
Mila esker

Elena/Usaia

Zalantzak eta galderak

Eskerrak emateko eta hari erantzuteko hizkuntza guztietan formula zehatzak egoten dira. Adibidez, gaztelaniaz "no hay de que" edo "de nada" esaten dugu, baina ez "no por eso", euskarazko "ez horregatik" haren itzulpena izango litzatekeena. "No por eso" gaztelaniaz ez litzateke gramatikaren aldetik okerra izango, baina ez da horrela esaten. Euskaraz ere eskerrak emateari erantzuteko formula batzuk dauzkagu: "ez horregatik", "baita zuri ere", "ez da gauza asko" edo "ez dago zergatik" besteak beste. Baina "ez dago zertan eman beharrik" ez da ohiko formula izaten, gramatikaren aldetik oker-okerra izan ez arren.

Azterketetako (EGA, HHEE,...) testetan estilo horretako galdera asko daude. Horrelakoetan formula ohikoena edo "jatorrena" bilatzea izaten da onena. Gaztelaniatik gero eta kalko gehiago egiten ditugula uste da euskaldunen, euskaltzaleen eta ondorioz aztertzaileen artean, beraz halako galderen aurrean pentsa ezazu nondik jo daitekeen (kontuz tranpekin hala ere!).

Bestalde, "ez dago zertan eman beharrik" horrek beste buelta bat ere badauka. Imaginatu galdera baten honako erantzunak dauzkazula. Zein aukeratuko zenuke?

Ez dago zertan eman beharrik
Ez dago zertan emanik
Ez dago zertan ematerik
Ez dago zergatik ematerik

erantzun honi

Kaixo Benito!
Zure galdera niretzat zaila da. Segur aski laurak ondo egongo dira, baina nik lehenengoa eta hirugarrena idatziko nituzke. Baina ez dakit zergatik, beharbada gehien erabiltzen ditudanak direlako.
Ikusten duzudanez erderaz esango nukeen bezala: Estoy un poco pez.
Azkenean ez naiz euskaltegira joan, Ajangizen, Bizkaian, begirale lana aurkitu nuen eta duela bi aste hasi nintzen lanean. Umeekin euskeraz hitz egiten dut. Berbalaguna egiteko izena eman nuen baina zaila izango da, bakarrik asteburuetan libre daukat eta.
Mila esker denagatik

erantzun honi

Nik aukeran bigarrena jarriko nuke, lehenengoarekin edukiko nuke zalantza, zalantza handia izan ere. Azken biak berriz ez nituzke egundo ere markatuko. Begiratu apur bat eta ea asmatzen duzun zergatik ez nituzkeen aukeratuko.

Barnetegira joan barik ere, Axangizen ere kontatzen duzunagatik seguru nago euskarari buelta pare bat emango diozula. Inguru polita da, igual bertokoen modura hasiko zara berbetan eta gero lagunek ez dizute ulertuko . Kontuz gero horreikaz bizkaitxarrokaz!

Animoa ba!

erantzun honi

Egia esanda ez dakit. Beharbada ez dago zertan emanik "no hay porque dar" esan nahi du. Beharbada ez dago ematerik jarriko bagenu debekatuta dagoela ematea edo ezin dela ematea esango genuke.

erantzun honi

Euskaltzaindiaren Corpusean pasarte batzuk aukeratu ditut, behean dauzkazu. Gauzatxo batzuk proposatuko dizkizut, ea laguntzen dizuten:

Saiatu erdarara itzultzen (Corpusaren webera joaten bazara eta "zertan" bilatzeko esaten badiozu zerrenda luzea agertuko zaizu. Zerrendaren elementu bakoitzaren lehenengo lerroaren amaieran dagoen zenbakian sakatzen baduzu testua bere kontestuan agertuko zaizu errazago ulertzeko). Itzulpena eginez zertan hori euskaraz nola eta zertako erabiltzen den asmatzen hasi zaitezke.
Eusko Jaurlaritzak tabernetan erre daitekeela adierazteko honela dioen kartela zabaldu du: "Hemen erretzea dago". Nire inguruan jendeari arraroa egiten zaio horrela esatea, baina beste leku batzuetan ez zaie hain arraroa egiten. Zuk esan duzunarekin erlaziorik ikusten duzu?
Zein da zuzena zure ustez? (niretzat bakarra da zuzena)

Ez dago zer eginik
Ez dago zer egiterik

Ni horrelakoak esaten ditut lantzean behin:

Joango nintzateke gustura, baina ez daukat norekin joan, eta bakarrik joatea....
Kotxea behar dut eta ez daukat ez nork utzi, ez nori eskatu, ez non lortu.
Batzuetan zelan esana zer esana baino garrantzitsuagoa da.
Batzuek zertaz kexatu ez dagoenean ere berehala topatzen dute zerbait.
Berandu dela? Berandu etorrita zer nahi duzu? Lehenago etortzea eduki duzu ba!
Etxe guztian ez dago gonbidatuei zer eman.
Nahi ez baduzu ez daukazu zergatik egin.
Hainbeste jenderekin ez dago inora joaterik

Hau ikusita, zer pentsatzen duzu orain "ez dago zertan ematerik" horretaz?

21. 1969-1990 Bizkaiera Saio-liburuak L. Baraiazarra 0008
Zauri txikia bada, ostera, ez dago zertan larriturik.

23. 1969-1990 Bizkaiera Literatur prosa F. Zubiaga 0008
Aitak, sorbaldan joaz, nasai joateko inostan, ezelako okerrik egin ez baneban, ez neunkala zertan ezeren bildurrik euki behar-eta.

35. 1969-1990 Euskara Batua Saio-artikuluak Maileg 0025
Baina ez dute zertan a / e / i-rik hartu aurretik, elkarketa dela eta, jadanik beste bokalen bat daramatenean: Erreforma / Kontrarreforma.

41. 1969-1990 Euskara Batua Saio-artikuluak J.M. Agirregabiria 0092
Bigarren motakoetan, ordea, nahiz eta momentu mekaniko linealak eta angeluarrak denborarekiko konstante iraun, kanpo-indarren erresultanteak edota momentu osoak ez dute zertan nuluak izan behar.

43. 1969-1990 Euskara Batua Saio-artikuluak B. Urkizu 0059
Artikulu honetan adierazi dudanez, ez du horrek zertan horrela izanik.

515. 1991-1999 Sailkatu gabeak Egunkariak Egunk 1999 00005
Horrekin batera, uste dut ez garela irtenbidera hurbilduko emakumeok sinesten ez dugun bitartean benetan bestea bezalakoak garela, ez dugula zertan onartu gu jotzea, ez eta guri eskua luzatzea ere, eta, gertatzen bada, salatu egin behar dugula, epaileek jakin eta eragotz dezaten orain arte eragotzi ez dutena -1997an tratu txarren ondorioz hildakoetatik %98k haien salaketa egina zuten-, eta, era berean, gizarte osoak bere egin dezan arazo hau, bere baitan sortu eta denon artean konpondu beharrekoa baita.

513. 1991-1999 Euskara Batua Literatur prosa Manhattan Transfer 00420
- Hala ere, besteok ez dugu zertan ordu horretarako jaiki.

512. 1991-1999 Euskara Batua Saio-liburuak Emakumeak eta feminismoa 00148
Ondasunik gabeko langileak ez zuen erakunde hauen ideologia zanpatzailearen alde zertan agertu beharrik.

erantzun honi

Zertan partikula daukaten esaldiek ez dute behar aditza erabili behar. Gaur egunean zabalduta dagoen akats bat da. Eta aditza ez dugu deklinatuko. Beraz, "ez dago zertan emanik" da, nire uste apalean, erantun zuzena. Hala ere, kalean nik ez nuke hori esango.

erantzun honi

Zeuk esan duzu bada, Zertan partikula daukaten esaldiek ez dute behar aditza zertan erabili.

Kalean esatearena, ez dakit ba. Nik neuk (eta neure inguruan ere bai) honakoak esan, esaten ditut: Ez daukazu zertan egin, baina nahi baduzu... Hori bai, Eskerrik asko bati ez nioke ez dago zertan eman erantzungo. Ez dago zergatik, Ez horregatik, Zeuri, Baita zuri ere,.. Hemen inguruan behintzat horrelakoak izaten dira ohikoenak.

Ez dakit dena dela, honez gero Usaiaren zalantza argitu dugun. Zer diozu Usaia?

erantzun honi

Beraz, ez dago zer eginik erantzun zuzena izango litzateke. Horrelako zerbait agertu zen EGA azterketan eta zuei esker ondo erantzun nuen. Duela astebete mezua irakurri nuen baina ez nuen erantzuteko denborarik.
Bihar IruÃ±era joango naiz, Gernikako berbalagun taldearekin, ea ikusten garen.
Mila esker bioi. Laister arte!