Elipsiak
Lehengo egunean Bidaia intimoak filmaren estreinaldia komentatzen, halakoetan hutsune bat nabaritu ohi dudala esan nuen.
Badirudi euskara ikasteko prozesuaz hitz egiten denean prozesuaren beraren gorabeherak, sentsazioak eta egindakoak ez direla aipatzen askotan. "Elipsi" bat egiten dela iruditu zitzaidan.
Hitz hori geratu zait buruan, eta elipsi pare bat gehiagorekin akordatu ere bai.
- Txerrak lehengoan erreparatu zuen Patxi Baztarrikaren elkarrizketa batean. Transmisioa zelan lortzen da? galdearen erantzuna elipsi batean dagoela dirudi. Inork ez bide dio erantzun behar, esatearekin bakarrik denok jakingo dugu zer den alegia. Jeneralean "nola" galderak du elipsirako joera handiena.
- Hitz eliptiko bat aurkitu dudala uste dut: "landu". Inguruan behin eta berriz erabiltzen da berba hori: "konpletiboak landu", "argudio testuak landu", "autonomia landu", "euskal kultura landu", "motibazioa landu"... Berba gehiago behar ez duen hitza. Hura esatearekin prozesua automatikoki abiatzen da, buruan baino ez bada. Denok dakigu edozer zelan "lantzen" den.Lanketaren azken exekutorea den irakasleagandik hasita.
Elipsi hitza ez da euskarazko sinonimo hiztegietan agertzen. Tabua ez da esanahikidea orduan.
Irudia: Bilboko Moyua plaza (aka "eliptikoa"). svet-en argazkia Flickr-en. Lizentzia.
Bilatu
Azkenak
- Lorem ipsum | Blog sarrera
- Gramatikak hiztuna itotzen duenean | Blog sarrera
- XXI. mendeko ikaslea | Blog sarrera
- Helduen euskalduntzea amaitzeko tentazioa | Blog sarrera
- Iñaki Uribe HABEko Zuzendariari gutun irekia | Blog sarrera
- Kazetarien gremioari | Blog sarrera
- Dekretuak eta ebazpenak | Blog sarrera
- Ikasleen ikastaroak hornitzen | Blog sarrera
- Badaki euskara? | Artikulua
- Epailea eta iturgina | Blog sarrera
Azken iruzkinak
- Euskañolaz eta hiperzuzenketazduela 11 urte aste 1
- oroitaraztea zen helburuaduela 11 urte aste 1
- Oroitarazi behar da etengabeduela 11 urte 2 aste
- Benetakoa?duela 11 urte 2 aste
- Anttoniduela 11 urte 2 aste
- Gramatika problema erdi bat daduela 11 urte 3 aste
- Eskerrik asko ongi etorriagatikduela 11 urte 3 aste
- Ongi etorri, bai, Eneko.duela 11 urte 3 aste
- Parkeaduela 11 urte 3 aste
- Kutxiko gazteriaren koloreakduela 11 urte 9 aste
Sindikatu
Er.: elipsiak
Ikasleen buruaren barruan zer gertatzen den jakingo bagenu...
Oraindik erantzun asko falta ditugu eta egun egiten ari diren ikerketa neurolinguistikoak eta halakoak oso lagungarri egingo zaizkigu gutxienez arrazoi batzuk ulertzeko, baina bitartean, ilargiaren alde ezkutu hori izango da. Segur aski "landu" diogunean honelako zerbait esan nahi dugu: "ikasteko aukera eskaini", eskaini eta gero gerokoak.
Okerragoak iruditzen zaizkit honela hasten diren unitate didaktikoak:
- Unitate honen amaieran gai izango zara x, y eta z egiteko
Askotxo, ezta? Horregatik, nahiago "unitate honetan x, y eta z landuko dituzu", alegia, "jarduera batzuk izango dituzu zeinetan elementu horiek agertzen diren modu esplizituan eta irakasleon asmoa da zuk horretaz zerbait ikas dezazun baina beharbada beste zerbaitek erakartzen du zure arreta eta zure ikaskuntzak beste bide bat hartuko du"
Gai edo ez gai
"Gai..." horrekin hasten direnek neuri ere egiten didate grazia batzuetan, "ikasi X hizkuntza hamabost egunean" esaten duten horiek bezala.
Uste dut gehienetan Europako Markoa eta halakoen deskribatzaileen proiekzioa baino ez dela izaten. Baina ikaslea maila batean dagoela esateko erabiltzen diren deskribatzaile horiek unitate didaktiko, ariketa edo ataza-sorta baten helburuetara ekartzea behar den ibilbidea ondo ez zehaztea dela uste dut. Deskirbatzaile horiek helburu bihurtzen dira, eta helburu horiek banan-banan "landu" behar direla pentsatu. Beste elipsi bat azken batean, ezta?
Bestela, hizkuntzaren ikas-prozesuaren elipsiaz ez dut prozesu neuronalen mailaraino iritsi nahi izan. Bakar-bakarrik ikasleei euskara ikasteaz galdetzen zaienean motibazioaz, hasieraz eta gerora lortu dutena eta behin ikasita sentitu edo irabazi dutena izaten direla mintzagai, eta gutxi, anekdotaren bat gora-behera, bitartean gertatu, sentitu eta pentsatu dutena. Erdiko hori elipsian geratu ohi dela alegia.
Santutxura eta Santurtzira
Elipsiak aipatzen hasita, bada aspalditik bereziki kezkatzen nauen bat: input( )output elipsiaz ari natzaizue, hain zuzen. Irakasle asko eta asko inputa eman eta outputaren zain geratzen gara, ondo lasai. Gure lana input aukeratzaile eta output ebaluatzaile izatera mugatuz.
Adibidez:
Entzungaia edo irakurgaia eman(input), galderak luzatu eta erantzunak (output) ebaluatzen ditugunean.
Idazlana agindu eta idazlana zuzentzen dugunean.
Mintzagaia proposatu eta zuzenketak egiten ditugunean.
Nire ustetan/ input ( X ) output \tarte horretan dago irakaslearen lanik zailena, baina baita lanik nabarmenena ere: ikasle bakoitzak nola entzuten edo irakurtzen duen aztertuz eta ulermena hobetzeko estrategiak eskainiz. Ikaslearekin batera idatziz, planifikazio, formulazio eta ebaluazio garaian erabakiak hartzen lagunduz. Mintzamenerako estrategia egokiak irakatsiz...
Batzuk konturatu ere ez dira egiten elipsia hauetaz, batzuk konturatu ere ez dira egiten mezu honetan ageri den Bilboko plaza eliptikoaren azpitik jende ugari dabilela hara eta hona, Santutxura eta Santurtzira.
Metrolanketa
Eta ez da hori hain zuzen ere "landu" aditzaren adiera? "Ulermena landu", "mintzamena landu", "idazmena landu"... Ikasleak berak egingo du lanketaren bat noski, batzuk Santutxura eta beste batzuk Portugaletera (Santurtziraino oraindino ez da ailegatzen, ezta?), asko Deustuan geratuko dira, baten bat galdu eta Plentzian agertuko da, eta beste askok Indautxuraino soilik joateko metroa hartzea ez duela merezi pentsatuko dute.
Irakasleak Gurutzetan jaitsi behar ez duen bitartean.
Bidali iruzkin berria