literatura

Hitzaditza 2008: zuzen idaztea da giltza... eta aitzakia

Euskal Herri penintsularraren alde batean azkenotan euskaraz idaztearekin azterketak, probak, tituluak, aztoramenak, izuak, tentsioak eta malatxeak ditugula mintzagai eta kezkagai, kontinente partean idaztea jolas eta topagunea izateko aitzakia bihurtu nahi dute berriro. Larunbat honetan hain zuzen ere, Hitzaditza 2008, Baionan, AEK-k eta EKEk antolaturik.

Euskal kultur erakundeak eta AEK-k Hitzaditza, euskarazko diktaketaren hirugarren edizioa proposatzen dute maiatzaren 31n, 9:30etan, larunbatez, Baionan, AEK-ren egoitza berrian. Hiru maila proposatuak dira aurten. Izena eman oraindanik !

2007an, 70 bat pertsonek ariketan parte hartu zuten, bi maila ezberdinetan : lehena, eta lehen aldikotz, 12 urtetarik 15 urte arteko gaztetxoena, bestea aldiz helduena.

Aurten, testu bat proposatuko zaie 13 urtetarik 16 urte arteko gaztetxoei. Helduak aldiz bi taldetan banatuko dira : euskara ikasten ari direnak eta euskaldunak. Euskaltzaindiak testu guziak balioztatuko ditu. Hizkuntza mailaren araberako ariketak izanen dira. Aitzineko urteetan bezala, testuen idazleak diktaketa egunean ezagutuko dira.
Ariketa hau aitzaki bat besterik ez da euskarazko momentu goxo baten iragaiteko : topaketak iparraldeko idazleekin, euskarazko liburuen eskaintza, kultura animazioa eta euskal kulturarekin zer ikusteko duten sarien banaketa.

Izenak eman daitezke Euskal kultur erakundearen webgunean (www.hitzaditza.eke.org) edo deituz (EKE : 05.59.93.25.25. / AEK : 05.59.49.11.81.)

Hitzaditzaren orrian izena emateko modua ez ezik, entrenatzeko online ariketa batzuk ere jarri dizkigute. Lau idazleren testuekin cloze testa, sinonimoak eta diktaketa pare bat.

Zuzen idaztea, hain kezkagarria omen den kezka hori, eta hartarako behar omen diren ariketa latzak leuntzeko alternatiba interesgarria dator Atturriren bazterretik, ezta? Eta gainera euskaldunok juntateko aitzakia.

Zibergarai honetan boligrafoari zelan heldu behar zaion ahazten hasita gaude asko, bestela...

Argazkiak: Hitzaditza 2007 

Literaturaren koloreak

Hilean behin hartzen dugun dositik aparte, egunotan ustekabean-edo literaturarekin egin dut topo hiruzpalau biderrez segidan.

Blogosferan hasi zen. Blog honetan euskaltegian eman dioten liburu-zerrendatik zeintzuk aukeratu aholku eske dabilen ikaslea lehenengo. (Liburu ezagunak batzuk, euskaltegiko klasikoen zerrenda egiteko moduan gaudela iruditzen zait). Gomendiotxo pare bat eman diot lagunari.

Blog hori Iñaki Muruaren blogrollean dagoela konturatu naiz ondoren, eta Iñakirenean hain zuzen ere, mezu batean aipu hau topatu dut:

...irakurri aditzak, maitatuk bezala, ez duela agintera jasaten. Are, nire irakasle garaietan baieztapen hori praktikan jartzen saiatzen nintzen.

Ondoren, RSSan Camille Fauquetik  mezu berria: Jon Arretxeren Zazpi Kolore liburuko pasartetxo bat. Ondo.

Bazkaltzeko ordua. Irten eta Bilboko Zazpi Kaleetan zehar etxerantz, Joan Santuen elizaren aurrean (Santos Juanes gure artean) halako rastro edo merkatu txikia, misioetarako edo dirua batzen. Zer dago ba?

Mahai batzuen gainean, trastoak, arropak, apaingarriak eta liburuak, denak zaharrak, jendeak emanda. Liburuen mahaian geratu naiz, kolore eta adin guztietakoen artean hara non dagoen Arretxeren Zazpi Koloreren ale bat.

Hartu, zabaldu eta hau ikusi dut:

Erosi egin dut.

Kapo, txapo!

Jose Enrike Urrutia Capeau: "Barkoxen ikasi nuen badaudela gauzak esateko beste bide baztuk" [Miel A. Elustondo] - Jose Enrike Urrutia Capeau. Idazle eta pintorea. Gizakion ergelkeria abiapuntu hartu eta Ergelen nombrea narrazio liburu berria aurkeztu zuen Durango baino lehen.  [Argia astekaria]

Ergelen nombrea liburuarekin plazan agertu zaigu atzera aspaldiko Capeau. Hau ez da literaturaren gaineko gunea, eta ez dut horregatik ekarri. Gainera, liburuaren pasartetxoren bat baino ez dut irakurri, baina egingo nuke ez dela euskaltegiko literatura errazeko sailkapenetan sartuko.

Capeau (edo Kapo), egunotako kronika eta erreseinetan aipatu ez bada ere, Bilbo inguruan literatura eta pintura kontuengatik baino ezagunagoa da seguru asko urteetan Azkue euskaltegian egin zuen irakasle lanagatik. Neuk ere eduki nuen irakasle.

Estilo bereziko irakaslea zen duda barik, euskara klasikoan eta Ekialdeko euskaran jantzia, umoretsua eta ironikoa sarri. Argiako elkarrizketan aipatzen duen goi-mailako estilo baten miresmena piztu zuen askogan, Ekialdeko euskara mi(s)tikoa, Sarri eta enparauen garaiko idazkera konplexu eta erakargarria, eta gehien bat, euskaltzaletasuna sendotu zigun askori. Haren jardunbide didaktikoak gaurko moldeetan egurra hartuko luke hainbatetik seguruenik, baina -zer gura duzue esatea?- haren irakasle lanak fruitua ekarri, ekarri du, mundu honetan jarraitu duen ergel kuadrila baino ez bada ere.

Horren errekonozimendua baina, ez duzue topatuko paperetan. Lastima! Euskaltegian irakasle jardundakoon gaitz endemikoa izaten da hori.

Hemendik "aupa aspaldiko!" bat, sikieran.