europako markoa

Mailatik mailara

Aldaketa txikia sumatu genuen lehengo egunean Ikasbilen. HABEtik ez dute horren azalpenik edo jakinarazpenik eman, baina han dauden baliabideen mailakako sailkapena HEOKaren mailaketatik Europako Markoko mailetara eraman dute.

Funtsean ematen du lehengo izendapena ordeztera mugatu direla, horrela 4. mailatik C2ra, 3. etik C1era eta 2.etik B2ra joan gara. Bazen Ikasbilen HEOKen jasotzen ez zen bereizketa bat: 1a eta 1b mailak. Han 1. maila baino ez dugu, EEMko B1ekin bateratu dena. Ez dut inoiz 1a/1b horren azalpen-bereizketa ofizialik entzun-ikusi, baina logikoa zen pentsatzea 1b maila hori 1. maila izango zela, eta 1b-rako materialak horrelaxe agertzen dira orain, B1 epigrafean.

Baina 1a hori zer zen? Orain argiago izan beharko genuke. 1a=A2 parekatu baitituzte baliabideak.

Katea osatu dute beraz, baina arazo txiki bat egon da. EEMn beste maila bat dago, baxuena: A1. Ez dut gogoratzen Ikasbilen 1atik beherako ezer inoiz egon denik, baina orain sailkapen horretan A1 agertu zaigu. Hori bai, bilatzailean ez dut ezer aurkitu A1 horretarako.

Tira, eta zer esan nahi du honek guztiak? Jakin, ez dakit. Donostiako Vitoria-Gasteiz kalean argiago izango al dute! Lehenengo batean pentsa daiteke Europako Markorako hurbilpena egiten hasi direla. Hemendik aurrera zer-noiz etorriko den? Dekretu bidez jakin behar ez izaterik espero dugu sikieran.

Lehengo urtean Bilbon egin zen jardunaldi akademikoan horren inguruko asmoak aurkeztu zizkiguten, mailaketa eta azpimailaketa berria osatzeko asmoa. Funtsean 12 urratsen sistema tradizional-historikoaren izen aldaketa hutsa iruditu zitzaidan momentuan. HABEk urratsen sistema horren gainean urteetan eraiki du azpiegitura administratibo konplexua eta horrek pisu handiegia du akaso aldaketa gehiegi egiten hasteko.

HEOKen mailaketarekin hutsuneak egon dira era berean, administrazio-kontuetarako irakasleek ikasleei urratsak jarri behar dizkiete orain ere, baina urrats horiek 12 izanda eta HEOK jasotzen eta definitzen diren mailak 4, bistan dago urrats askoren deskribapena eta definizioa irakaslearen beraren (intuizioaren?) edo erakunde bakoitzaren esku geratzen direla neurri batean, edo HABEren HEOKen aurreko definizio historikoetan.

Zergatik gertatu da hau? Seguruenik eraketa-didaktika bereizketa tradizional-historiko-monumentalaren ajeak baino ez dira izan. Kontrolerako datu-baseetan zenbaki bat aldatzeak dena jar dezake hankaz gora, eta didaktikariak letretakoak izaten dira.

Eta orain Europatik datorren honek kristo hau argitzen lagunduko ote du, ala kristo handiagoa ekarri? Bigarren hori gertatzeko arriskua dago nire uste-eskarmentuz, gauzak neurriz eta ganoraz egin ezik behintzat.

Hizkuntza eskoletan ikasketa plan berria

[Ikasketa-plan berritua Hizkuntza Eskoletan - Santurtziko Udal Euskaltegia]

Hizkuntza eskolen inguruan jardun genuen duela egun batzuk, eta gaur Santzurtziko UEkoek hizkuntza eskolen ikasketa planaren aldaketaren berri eman digute.

Sei mailako banaketa egin dute, hiru bloketan: oinarrizkoak, tartekoak eta aurreratuak. Bloke bakoitzean bina maila. Eta bloke bakoitzaren amaieran Europako markoko maila baten pareko titulua lortuko da, A2, B1 eta B2 hurrenez hurren.

Santurtzikoek azpimarratu dituzten bi gauza:

• Europako markoan(pdf) oinarritutako mailaketa diseinatzea. 
  
• B1 maila da orain goreneko titulua. Orain arte 5. maila izan da azkena, eta beronetan EGAren pareko maila lortzen zen, EEMaren C1en parekoa ei dena. Zalantza sortzen du honek, bai.

Bilboko Hizkuntza Eskolaren webgunean daukagu plana azaltzen duen dokumentua (.doc, 80kb). Berton esaten denaren arabera ikasturte honetan hasi dira ezartzen, oinarrizko eta tarteko mailan hain zuzen, eta datorren urtean maila aurreratuan egingo da.

Estekak:

• Albistea Santurtziko Udal Euskaltegiren webgunean.
  
• Bilboko Hizkuntza Eskola Ofiziala: Ikasketa-plan berria
  
• Europako Erreferentzia markoa euskaraz (pdf)

Topaketa eta ekintza

Santurtziko Udal Euskaltegikoek ekarri digute albistea (eskerrak sarea baten batek animatzen duen): XVI Encuentro Práctico de Profesores ELE.

International House Barcelonak eta Difusion argitaletxeeak antolatuta, Bartzelonan abenduaren 14 eta 15ean. Gaztelania-irakasleei zuzendua, baina hizkuntzen irakaskuntzan dihardugunontzat gauza interesgarriak jorratzen dira.

Lehengo urteko topaketaren aipamena egin genuen aurreko batean, eta aurtengoan ere gauza interesgarriak eta ugari programan eta blogean.

Hitzaldietako bati erreparatu diot bereziki. Monique Denyer-en ¿Cuáles son exactamente los lazos entre el enfoque por tareas y el Marco Europeo?

Kezka dabil ELEren munduan Europako Markoak aldarrikatzen duen Ekintzara bideratutako ikuspegia dela eta. Hemen daukazue EEMko aipamena:

Hizketa-ekintzak hizkuntzaren jardueretan gauzatzen diren arren, gizarte-testuinguru zabalago baten osagai dira, eta testuinguru horrek berak ematen die esanahi osoa. “Atazez” mintzo gara, jardueretan gizabanako batek edo gehiagok beren gaitasun espezifikoak emaitza jakin bat lortzeko era estrategikoan erabiltzen dituztela adierazteko. Ekintzara bideratutako ikuspegiak, beraz, ezagutzaren, emozioen eta borondatearen baliabideak ere kontuan hartzen ditu, eta baita gizabanakoak gizarte-eragile den aldetik aplikatzen dituen gaitasun espezifiko guztiak ere. (EEM. 20. orr.)

Aurrekoan ekarri genuen zerbait hona, eta orain honelako galderak plazaratu ditu Moniquek:

¿Qué ocurre con el enfoque orientado a la acción que recomienda el Marco común europeo referencia? ¿Es este enfoque tan demoledor como parece o acaso se inscribe en la continuidad metodológica? ¿Tiene algún impacto en la determinación de los objetivos de enseñanza de idiomas? ¿Qué cambio conlleva en la elaboración de los currículums? ¿En qué modifica el contenido de los libros de textos? ¿Qué supone en la práctica diaria tanto para los profesores como para los alumnos? ¿Podemos seguir evaluando de la misma forma?

Zalantzak dabiltza beraz han. Gurean ez dakit.

Egia esanda guk halako topaketarik ere ez daukagu. Ezta bizitza sozial deitzen den hori egiteko ere.

Bartzelonaraino joan beharko da hemengo baten bat topatzeko? Edo Bartzelonatik baten bat ekarri haren inguruan batzeko?

PD: Encuentro Practico-ren webgunean aurreko urteetako materiala eta dokumentazioa dauzkazue eskuragai.

Marko Europarraren harrak

Bat-batean nire unibertso txikian... A1... C2... B1 eta horrelako hotsak aditzen hasi naiz, umetako ontzitxoen jolasa burura etorri eta... “C1...hondoratua!” bota dut. Alboan neukan irakasle batek, ordea, zerau esan dit: “Irakur ezak Erreferentzi Marko Europarra, bestela EGA (C1) bera hondoratzeko kapaz haiz eta”.

Txintxo baino txintxoago kasu egin eta ekin diot irakurtzeari ditxosozko Marko Europarra baina txulotxoak eta harrak antzeman dizkiot.

Hasteko eta birritan azpimarratuta esan behar beharrezkoa zela Marko Europarra erreferentzi komuna izateko eta honexegatik bakarrik merezi duela eta lagungarria izan daitekeela programatzeko orduan.

Gainera, aurkikuntza politak ditu: trebetasunen helburuak eginkizunka definitzea adibidez, baina kalitate eskasekoa dela begitantzen zait. Zergatik diot hau, ordea?

Atal askori buruz ari gintezke (atazena, ebaluazioarena...) baina ekarpenik handiena helburuen definizioan ematen denez, horrexeri lotuko gatzaizkio. Jar gaitezen begira, adibide gisa, bigarren mailako (B2) mintzameneko helburuei:

1. Helburu batzuk gehiegizkoak dira. Adib : gai da ama-hizkuntzan diharduten solaskideen arteko eztabaida bizien erritmoari jarraitzeko (eztabaida informala)
2. Helburu batzuen formulazioa ez da koherentea. Adib: gai da elkarrizketak eraginkortasunez eta jariotasunez egiteko, prestatuta dituen galderetatik aldenduz, tarteka, hariari ongi jarraituz eta erantzun interesgarriak emanez.(elkarrizketak egitea eta elkarrizketatua izatea)
3. Helburu batzuk kontraesankorrak dira. Adib: gai da inguruko elkarrizketetan esaten dena ulertzeko, ahaleginak eginez bada ere, baina zail gerta dakioke ama-hizkuntza duten horiek beren diskurtsoa nolabait moldatzen ez dutenean haiekiko elkarrizketan eraginkortasunez jardutea (eztabaida informala) vs. gai da ama-hizkuntzan diharduten hiztunekin solasean aritzeko haiek ama-hizkuntzan diharduen beste solaskide batekin ez bezala aritzera behartu gabe (elkarrizketa)
4. Helburu zehatzen atalean ere batzuk orokorregiak dira: gai da eztabaida formaletan era aktiboan parte hartzeko, izan arruntak ala ez.
5. Marko europarrarentzat ez da Internet existitzen. Ez irakurmenean, ez idazmenean, ez elkarreraginean, ez... aipamen bakar bat ere ez. Oso larria deritzot honi, ezen gaur egun elkarreraginezko komunikazioaren gune garrantzitsua baita Internet.
   

Eta jarrai dezaket baina ez dut inor nekatu nahi. Berriro diot: beharrezkoa zen Erreferentzi Marko Europarra eta euskararen munduan ere laster dugu nagusi baina lilurarik ez (Marko Europarra, aizu!!! Hamika adituk eginikoa, aizu!!!) eta etsipenik ere ez (Ez du ezertarako balio! Bah, beste rollo teoriko bat!).

Bide batez, pare bat galderatxo: zer asmo dago? Kurrikuluma eta Markoa uztartzekoa ala bata edo bestea aukeratzekoa? eta “meme” bat: zer iruditzen zaizue Marko Europarra?

Markoa eta protokoloa

Sustatun agertu zen atzo albistea: HUHEZIk protokolo bat sortu du ikasleen euskara maila hobetzeko.

Ikasleek behar den euskara mailarik ez daukatela, proba egingo zaie eta ondoren aholkua eta jarraipena egingo zaio.

Ez dakit horrelako protokolo edo plan gehiago inon abiatu diren, akaso enpresa edo administrazio-planen baten. Aipagarria berriz, azkenengo hau egin zait:

Abiapuntu gisa, maila jakin bat eskatuko zaie ikasleei, ikasketen arabera:

• Irakasle ikasketak. Hizkuntzen Portfolio Europarrean C1 mailarako ezartzen direnak. EGAren parekoa.
• Ikus-entzunezko Komunikazioa. Hizkuntzen Portfolio Europarrean C2 mailarako ezartzen direnak. 4. hizkuntza eskakizunaren parekoa.

Europako markoari begira jarri dira HUHEZIn, ez HHEEei edo bertoko tituluei begira (EGA eta).

Askorentzat Europako markoa urrun dago oraindik, egun batean gutxien espero dugun lekutik agertu ahal zaigu baina!

Marko konparaezina

Ez, badakit gaur zer egun den baina donostiarrei zorionak ematetik aparte ez dut Kontxa inguruaz jardungo. Beste marko batez baino, Europako Erreferentzi Markoaz hain zuzen ere. Apunte batzuk baino ez.

Lehengo egunean markoa aztertzen ibili ginen. Badatorrela, ez datorrela, eta hor dagoela, gurera urte batzuetan zer ekar dezakeen barruntatu guran. Aztertzeko saio ona prestatu ziguten lankide batzuek eta boteprontoko zertzelada batzuekin geratu naiz.

• Ikas prozesuaren eta mailen deskribapena orain arte erabili ditugunak baino argiagoa egin zait. Azaltzen eta ulertzen errazagoa. Nire ustez, hizkuntza errealitatean erabiltzeko trebetasunarekin lotuta egoteak ematen dio ikutu hori. Gauzak definitu eta deskribatzeko era hori praktikoagoa izan daiteke. Beharbada ikuspegi komunikatiboa predikamenduetatik harago errotzeko behar den sakadatxoa ekar dezake.
• Hango mailaketa eta orain darabilguna (HEOK) kostatzen zait uztartzea. Beheko mailetan aldeak daudela uste dut. A1, A2 eta B1 alde batetik eta 1a eta 1b bestetik. Goikoetan koinzidentzia handiagoa dago. HABEn kontua ikertzen ari omen dira, baina ez dakit sektoreak epe laburrean halako beste egokitzapen bat jasango ote duen. Areago HABEren kudeaketa-izapideetan oraindik lehengo 12 urratsen arabera mailakatu eta ebaluatu behar denean.
• Markoak gurearekin aldeak dituen testuinguru baterako pentsatuta dagoela igartzen da. Europan zehar estatu desberdinetako hizkuntza ofizialen ikaskuntza eta ebaluazioa gidatzeko, atzerriko hizkuntza deitzen denerako. Euskara bezalako hizkuntza minorizatuen kasurako egokitzapenak egin beharko liratekeela uste dut. Proposatzen den terminologian adibidez: "turista maila",... Beste hizkuntzen irakaskuntzaren ekarpenak egokitzeko orduan sarritan gertatzen dira halakoak. Lankide batek bota zuen adibide ona: Ingelesa ikasteko hainbat metodo eta materialetan sarritan lehenengo (ikas)gaietako bat "in the airport" moduko zerbait izaten da. Gurean, zer esanik ez, euskaraz funtzionatzen duen aireportua balizko erroten artean dago oraindinokarren, Loiu ez da Heathrow, ez.
• Ebaluazioaren atalean topatu ditut ekarpen asko. Irizpideen definizioan eta zerrendan, eta gehien bat haien azalpenean. Baita markotik eratorri diren tresnetan ere: portfolioa, biografia, pasaportea...

Ekarpen handiena, hizkuntza "ikasteko" edo ezagutzeko objektu gisa bakarrik ikusi beharrean, zer egin zehatzetarako behar den trebakuntza legez interpretatzea. Zerbait egitea lortu behar da, eta hori egin edo ez egin izango da "ikasi" den ala ez esango diguna, ez gehiago-gutxiago "jakitea". Ikuspegi hori mamitzen hasten bagara, aurrerapausoa izango da duda barik.

Ez da espero izaten dugun mana hori izango, ez, baina 10 orrialdetik gorako testu teknikoak irakurtzeari izaten diogun beldurra gaindituz gero lagungarriak aurkituko ditugu duda barik.

• Council of Europe: Common European Framework of Reference for Languages
• Europako Erreferentzia Marko Bateratua (euskaraz, pdf)
• European Language portfolio

Argia astekaria: Elkarrekin ezkontzen ez diren titulu ugari

Helduen euskalduntze-alfabetatzea. Elkarrekin ezkontzen ez diren titulu ugari. ARGIA 2006/11/12.

Aste honetako alean ARGIAk helduen euskalduntzearen inguruko tituluei buruzko erreportajea ekarri digu, Saioa Labakak sinatua. Tituluaren panoramari errepasoa egin eta Joseba Erkizia HABEko zuzendariaren hitz batzuk ekarri ere bai.

Hona aipu-albiste batzuk:

Tituluen homologazioa eta Europako markoaz:

Joseba Erkizia HABEko zuzendariak aipatu digunez, joan den uztailaren 11n Eusko Jaurlaritzak eta bertako sailen batzordeak arazoa konpontzeko asmoz hainbat erabaki hartu zituzten. Euskara gaitasuna egiaztatzeko dauden sistema guztien arteko homologazioa lortzeko, Europako Kontseiluak onartutako Hizkuntzen ikaskuntzarako, irakaskuntza eta ebaluaziorako Europako Erreferentzia Markoa baliagarria zela erabaki zuten.Hizkuntzak ikasteko prozesuan beharrezkoak diren egitarauak, kurrikuluak eta ikas-mailak definitzeko oinarri bateratua eskaintzen duela gaineratu digu Erkiziak. Hala, hainbat egiaztatze sistema hartu eta Europan ezarri den erreferentzia esparru horrekin erkatu, parekoak direnak parekatu eta ofizialki baliokidetu behar direla ere esan digu HABEko zuzendariak. Hau guztia aztertu eta egin ahal izateko urtebeteko epea ezarri zuen Eusko Jaurlaritzak. Ondo bidean, hortaz, 2007ko uztailerako euskara egiaztatzeko sistema, mailaketa eta ziurtagirien homologazio sistema bateratu bat lortzea espero da.

Badirudi beraz albiste bikoitza daukagula. Bateko titulu eta agiri desberdinen homologazioa aztertzen ari direla, eta besteko kurrikulua, mailak -eta tituluak ondorioz- Europako markora nola ekarri aztertuko dutela. Uda orduko edukiko ei ditugu lehenengo ondorioak.

Ea ba, oraindik HEOKen mailaketan lur hartu ezinik dabiltza asko, Europako kontu horretara zelan etorri horrek informazio eta formazioan ere ahalegintxoa eskatuko du. Ebazpenak atera orduko bada hobeto.

Tituluena, bestalde, beste barik, Argian deskribatzen den panorama ez da erraza ez ulertzen, ez ulertarazten. Ikasleei gehien bat.

Dena dela, komentatzeko gogo gehien ematen didana artikuluaren hasierako aipua da:

...hizkuntza bat ikasteko %70 gogoa da eta %30, berriz, gaitasun intelektuala.