didaktika

Hasiberrientzako aholkuak

El suplemento ocasional blogean hari interesgarria hasi da. Irakasle hasi berriei hiru aholku ematekotan zer esan? Honakoak bota dira besteak beste:

• Umorea erabili. Lagungarria eta osasuntsua da.
• Zerbait ez badakizu, kontsultatu. Ez daukagu dena zertan jakin.
• Elkarreragina sustatu, zeu eta ikasleen artean, eta beraien artean ere bai
• Erreparatu inguruan dauzkazun baliabideei, uste duzun baino gehiago dira.
• Erabili inguruko baliabideak, teknologikoak bereziki, ikasteko era berria sortzen ari dira eta.
• Sortu baliabide berriak, eta konpartitu.
• Ez etsi egun batean klaseak ez badu irteten espero duzun bezala. Erabili hobetzeko, hausnartu klasean gertatu denaz.
• Ibili zaitez adi klasean geratzen denari eta ikasleei, haren gainean hausnartu gero.
• Egizu ikasleak ezagutzeko ahalegina
• Planifikatu klaseak. Horrek klasearen eta helburuen ikuspegi zabalagoa emango dizu.

Sasoi txarra izan daiteke oporretako hau gurean aholkuak emateko, baina irail-urrirako beharko dira halakoak. Beraz hemen (wiki power!) apuntatzen hasi nahi baduzue, batek baino gehiagok eskertuko digu.

Eguneraketa: Ikasbilen dokutekan mezua sartu eta 2. mailarako sekuentzia egin dute. Ikasle ona izateko zerrenda egin eta hartaz jardutea du eginkizun nagusi.

Ikasleengandik, zuzenean edo zeharka, aholku interesgarriak jaso ahal ditugu. Edozelan ere, jardun didaktikoaz hausnartzea ez da ez irakaslearen ez ikaslearen kalterako izaten, ez ba!

Hizpide 64

Iñaki Muruaren bidez Hizpide aldizkariaren 64. zenbakia argitaratu dela jakin dut. Nire eskuetara ez da ailegatu oraindino, beraz Iñakik emandako informazioa eta azalaren irudia baino ez daukagu.

Daukagun informazio apur horretatik hau beraz. Iñakik aspaldian iragarri zigun artikulua argitaratu dute alde batetik: Partaidetza pasiboa Interneten sortutako talde eta komunitateetan: kezka eta oztopo. Eta bestetik honako hauek dira azalean irakur daitezkeen artikuluen izenburuak:

Bestelako lankidetzak

• IKTetan oinarritutako hezkuntza. Luis Mari Txabarri (HABE)
  
• Partaidetza pasiboa Interneten sortutako talde eta komunitateetan: kezka eta oztopoak. Iñaki Murua (HABE)
• Osasun arloko profesionalentzako on-line ikastaroak (I). Jokin Nazabal, Joseba Arbelaitz (Hernaiko UE)
  
• Osasun arloko profesionalentzako on-line ikastaroak: ikastaroen inplementazioa (eta II). Jokin Nazabal, Joseba Arbelaitz (Hernaiko UE)

Euskararen kutxa

• Ebazten dut. Pello Esnal (HABE)

Beste iturrietatik

• Instrukzio bidezko ikaskuntzari lotutako dimentsio psikologiko eta emozionalen inguruko ikerketa: oztopoak eta aukerak. Jean-Marc Dewaele (Londresko Unibertsitatea)
  

2007ko urtarril-apirileko datarekin agertu ei da, hala ohartarazi digu Muruak berak ere. Egia da aurten behintzat Hizpideren argitalpena-banakaketak gorabeheratxo batzuk eduki dituela. Dena dela, uztail erdiko sasoi hau ez da plazaratzeko onena izaten.

Tira ba! Datorren astean egingo diogu kukutxu bat.

Eguneraketa:

Alea eskuratu dut. Egileen izenak jarri ditut. Honez gain, sarreran Hizpide aldizkaria 25. urteurrenera heldu dela adierazi digute. Zilarrizko ezteiak, zorionak bada!

Ekfrasia

Jaietan gabiltza auzoan, lanetik eta Karrajuko kontuetatik deskonektatuta nabil egunotan, hala ere, lehengo egunean bertotik hasi ginen hitzordua ipintzen Patxo Landa auzokidea eta biok trago batzuk egin eta sarea, webdosazero eta teknoendredoen gainean ere zeozer botatzeko, eta Santutxutarrok sasoi honetan Basarrate inguruan jarduteko ohi baino erraztasun handiagoa edukitzen dugunez, hantxe suertatu ginen biok (eta beste hainbat ere bai).

Patxok Getxo Ikasblogak-erako idatzi zuen mezuan bota zuen ideia bati bueltak ematen nenbilen aspaldian, hitz baten ingurukoa: écfrasis, eta haren galdera egin nion, baita hark azaldu ere. Ortuellako instututuan dabil Patxo, handik BerrIKetan bloga ehuntzen dabiltza aspaldion, zarata handiegi barik esperientzia politak erakutsi dizkigute handik, baita Patxok berak kontatu ere.

Total, écfrasis horren bueltan (ekfrasia euskaraz?) berbetan hasi, eta, zer nahi duzue esatea? Helduei hizkuntzak irakasten gabiltzanontzat Patxoren proposamena buelta bat baino gehiago emateko modukoa iruditu zitzaidan. Hona hemen haren hitzak.

Empecemos pidiéndoles modernas écfrasis (descripciones y comentarios de obras visuales) de vídeos, fotos y  presentaciones de cualquier tipo. Se evitará con ello que la Red se llene de repositorios mudos de fotografías personales, de vídeos favoritos sin comentario alguno, de presentaciones ñoñas de PowerPoint virales, de chats vacíos y engañosos…Posteriormente, podremos  pedirles cualquier  ejercicio lingüístico o literario.

Zer ondorio atera duzue zuek?

PRP

El blog de mr1b3len esteketan Maribel Gonzalez blogari-irakasleak beste blog bat egin duela ikusi dut: maribelele. Blog bi zertarako? Pentsatu dut. Baina bigarren hori ez da blog-bloga. Sigla batzuk dabiltza hor gora eta behera: PRP. Eta egilearen etengabeko gogoeta interesgarriak bere lanaz eta ikerketez.

Zer da PRP hori bada? Esteketan topatu dut klabea, beste blog batean: Portafolio Reflexivo del Profesor de E/LE.

Bartzelonan abenduan egin zen XV Encuentro Práctico de Profesores ELE-n hasi zen kontua dirudienez. Bertan Bartzelonako Unibertsitateko Vicenta Gonzalez eta J.Tomàs Pujolàk tailer batean landu zuten proposamena (hemen daukazue tailerraren aurkezpena, bideo eta guzti, eta hemen topaketen dossier osoa, kontuz, pdf 4.2mb!), eta arrakasta eduki duela dirudi.

Aurretik Pujolàk Aula de Innovacion Educativa aldizkarian plazaratu zuen artikulua: “El portfafolio: la reflexión explícita del proceso de aprendizaje en la formación de profesores de E/LE”, Aula de Innovación educativa, 146, 65-67. Barcelona: Graó.

Horrez gain, blogean diapo hauek ipini dizkigute PRPa zer den azaltzeko:

Tailer hari segida ematen hasi dira irakasle batzuk, eta euren PRPa norberaren kaxoian gorde beharrekoan blogen bidez agerian jarri digute guztioi. Hemen batzuk:

• Maribelele
• Anaele
• PRP Josefina L V
• Javierlin-ele
  

Proposamena eta erantzuna interesgarriak dira behinik behin, eta zer penstatua ematen dute:

• Blogak formaziorako tresna dira duda barik, baina ez formazio ikastaroak emateko soilik (hori ere egin ahal da), norberaren gogoetak eta deskubrimenduak plazaratzeko eta konpartitzeko bide bezala ere aukera ugari ematen dituzte. Hori bai, Maribelek dioen modura, profil edo jarrera "komunikatiboa" behar da nonbait.
• BBBn ikasmaterialak trukatzeko eta aberasteko erabileraz jardun genuen, bai, baina ikasmaterialekin batera gure jardueraren gainean hausnarketa globala plazaratzeko ere bai.
• Beharbada, PRP horren estrukturazioari jarraitzea zaila egin ahal zaie askori. Hala ere, hainbesteko sistematizazio barik ere zerbait egin daitekeela uste dut.
• ELEren munduan formazioaz eta hobekuntzaz jarduteko gogoa dagoela dirudi, ez dakit, hainbestetan gertatzen den bezala, blogosferako saltsa honek atzetik dagoenaren okerreko inpresioa ematen ote duen, baina, aurretik dabiltzanak behintzat, gogotsu dabiltza. Gurean berriz, bistan behintzat, gutxi. Eta ez diot blogosferako giroagatik bakarrik, Topaketa praktiko horiek bezalakorik ere ez da gurean askorik, edo hala iruditzen zait neuri behintzat. Ikastaroa-hitzaldia erroberatik harago joan beharko genuke beharbada.

Gustura ikasi

Aurreko mezuan aipatu dugun J. Cabelloren gomendio bati jarraituta Steve Kaufmann-en beste artikulu honekin egin dugu topo: Let's do language learning differently.

Hausnarketa interesgarria hizkuntza ikasteaz eta haren motibazioaz. Aipu honekin hasten da:

Jill told me that in school, French is the most hated subject here. People see no use in learning all the rules of French grammar, and doing whatever else they are forced to do in French class. I must say that I did not really learn French until I started to like it.

(Jill-ek esan zidan hemen (Vancouver) eskolan frantsesa dela gehien gorrotatzen den gaia. Jendeak ez du ikusten frantsesaren gramatikaren arauak ikastearen beharrik, ezta frantses-klasean egin behar duen beste edozerena ere. Esan behar izan nuen nik neuk ere ez nuela frantsesa benetan ikasi frantsesa gustatzen hasi zitzaidan arte.)

Hizkuntzaz gozatzearen beharra azpimarratzen du, eta horretarako ikastea nahi den hizkuntza entzutea, irakurtzea eta ezagutzearen balioaz dihardu. Hausnarketa "harrigarri" honekin amaitzeko:

We also need to get away from the emphasis on communicating or speaking the language. It is not practical in many stations to expect to speak the language you are learning.

(Hizkuntza erabiltzeko eta hitz egiteko enfasitik ihes egin behar dugu era berean. Askotan ez da praktikoa izaten ikasten ari zaren hizkuntza hitz egingo duzula espero izatea.)

Gurea ez bezalako testuinguru soziolinguistikoan kokatutako hausnarketa da duda barik, hala ere, gogoeta batzuk ekarri daitezke hemendik:

• Hizkuntza jakitea= hitz egitea? Soilik?
• Euskara "gustatzeko" egiten dugunak balio du? Hau da, gustatzea lortzen dugu?
• Euskaraz esan-idazten dena era atseginean hurbiltzen-lantzen dugu? Eta euskara bera? Nola aurkezten dugu?

Lehenengo batean agiriren bat edo lan-kontuak medio ikasten ari direnekin gogoratu naiz. Gero, "zergatik ikasten duzu?" galderari "gustatzen zait" batekin erantzuten dutenekin. Azkenik, hitz egin bai, baina ulertzeko arazoak dauzkaten maila aurreratuetako ikasleak etorri zaizkit gogora.

Betikoak betiko

Jose Luis Cabellok Laboratorio de idiomas en secundaria blogeko (gomendagarria oso)  mezu batean bota duen iruzkin honekin geratu naiz pentsatzen:

En cuanto a las teorías de aprendizaje, creo que es necesario conocerlas para tener criterios que definan y fundamenten nuestras propuestas metodológica, aunque lo más importante sea conseguir aplicarlas y plasmarlas en actividades que sean eficaces (lo cual no es fácil). Lo fácil es decir que somos escépticos ante las novedades pedagógicas como tapadera para seguir haciendo lo mismo de siempre sin complicarse la vida con innovaciones.

Azpimarra nirea da.

Markoa eta protokoloa

Sustatun agertu zen atzo albistea: HUHEZIk protokolo bat sortu du ikasleen euskara maila hobetzeko.

Ikasleek behar den euskara mailarik ez daukatela, proba egingo zaie eta ondoren aholkua eta jarraipena egingo zaio.

Ez dakit horrelako protokolo edo plan gehiago inon abiatu diren, akaso enpresa edo administrazio-planen baten. Aipagarria berriz, azkenengo hau egin zait:

Abiapuntu gisa, maila jakin bat eskatuko zaie ikasleei, ikasketen arabera:

• Irakasle ikasketak. Hizkuntzen Portfolio Europarrean C1 mailarako ezartzen direnak. EGAren parekoa.
• Ikus-entzunezko Komunikazioa. Hizkuntzen Portfolio Europarrean C2 mailarako ezartzen direnak. 4. hizkuntza eskakizunaren parekoa.

Europako markoari begira jarri dira HUHEZIn, ez HHEEei edo bertoko tituluei begira (EGA eta).

Askorentzat Europako markoa urrun dago oraindik, egun batean gutxien espero dugun lekutik agertu ahal zaigu baina!

Ohiko topikoak hizkuntza ikasteaz eta wikia

FriendsAbroaden ikasteko aholkuen atala daukate. Artikulu bakarra dago, Las concepciones más comunes sobre el aprendizaje de idiomas: ¿Acertadas o equivocadas? Stavroula Varellak sinaten du (artikulua ingelesez agertuko zaizue seguruenik, erregistratuz gero hizkuntza gehiagotan irakurtzeko aukera emango dizue. Kopiatu egingo nuke, baina copyright-a dauka.)

Halako artikulu landu-mamitsua espero baduzue, ez irakurri. Ikasleei hizkuntza ikasteari buruz han eta hemen dabiltzan topiko batzuen inguruko informazioa baino ez da, argi eta erraz azalduta. Ikaslearekin hizkuntza ikasteak ekartzen dituen arazoez hitz egiteko lagungarria izan daiteke. Hauek dira aipatzen dituzten topikoak:

1. Zenbat eta gazteago hasi, hobeto ikasiko dugu. Ez omen dago zertan, edo behintzat ez dago froga argirik. Honetaz artikulu interesgarria plazaratu zuen Josu Peralesek Hizpide55ean.
2. Ikaslea zenbat eta adimentsuago, arrakasta gehiago. Adimen klase asko daude, eta test-etan neurtzen dena ez da hizkuntza ikastean erabiltzen den bakarra.
3. Sekulako motibazioa behar da. Hau egia da, baina ez etsitzeko aitzakia.
4. Beste ikasle batzuekin gustura praktikatzen dut, baina haien erroreak kopiatzeko beldur naiz. Ikerketa batzuen arabera ikasleak ikaskideekin jardutean irakaslearekin baino errore gutxiago egiten ditu.
5. Ez daukat klasera joateko astirik, baina zer-noiz ikasi behar dudan jakiteko laguntza behar dut. Dirudienez gauza batzuk beste batzuen aurretik ikasten dira beti, programak dioena dioela, gainera ikaslearekin jardutean hiztun konpetenteak bere hizkera egokitzen du normalean.
6. Hainbat klasetara joan naiz, baina ematen dit ezin ditudala gauza asko "ikasi". Hori normala da, edozer ikastean. Ez dugu ikasten "irakasten" diguten guztia, eta ikasten dugun guztia ez da "irakatsi" digutena izaten.
7. Hiztegi berria ikasteko era bakarra irakurtzea da. Topiko hau nik neuk orain arte ez dut hain entzunda eduki, baina honek dioenez, arazo handiena hizkuntz-ikasleak ezin duela testu asko irakurri. Edozelan ere, hizkuntza berriaren ingurunean murgiltzen garen bestelako jardueretan ere ikasten ei da hiztegia.
8. Hiztegi mugatua daukat, ezin dut inorekin elkarrizketan aritu. Saiatzea da gakoa. 1000 hitzekin nahikoa ei da, eta ez dira hainbeste.
9. Hizkuntza batzuk oso zailak dira. Edo nire hizkuntzaren antza daukaten hizkuntza errazago eta arinago ikasiko dut. Lehenengo partea ezaguna egiten zaigu, ezta? Hizkuntza zailik edo errazik ez dagoela diote hizkuntzalariek. Norberak daukan pertzepzioa edo ama-hizkuntza eta ikasi nahi den hizkuntzaren arteko aldeek eragina eduki dezakete. Hala ere, urruntasun linguistiko horrek badirudi ez daukala hainbesteko eraginik.
10. Irakasle onena jatorrizko hiztuna, natiboa. Ez dago hain argi. Jatorrizko hiztuna ez den irakasleak askotan hobeto ulertzen ditu ikaslearen arazoak eta ahalegina.

Ez dakit hauek ote diren azaltzen zaizkigun topiko guztiak, seguruenik ez. Ezta dioten guztiarekin ados zaudeten. Ideia okurritu zait.

Wikia (ikasteko aukera)

Wikiei buruz asko egiten da berba azkenotan. Ez dakit kontzeptua argi daukazuen. Oso sinplea. Web orria ipintzen da sarean eta edonori ematen zaio aukera editatzeko eta osatzeko. Hau da, askoren artean idatzi ahal dugu dokumentua: osatu, zuzendu, aldatu, hobetu.

Erraz-erraza da. Askok probatu nahi izango duzue. Eta hau aukera ona izan daiteke guztion artean zerrenda osatzeko.

Euskara ikasteaz entzuten ditugun topikoak eta okerreko usteak, eta haientzako erantzuna.

Aspaldian daukagu kontua wikiespaces-en erabili barik. Karrajuan ere wiki irekia ipini nahi dut baina oraindino ez naiz jarri (zer uste duzue? ez ginela ausartuko?). http://karrajua.wikispaces.com/Hizkuntza+ikastearen+inguruko+topikoak helbidean Stavroula Varellaren zerrenda hori ipiniko dut eta han, osatzeko edo aldatzeko aukera daukazue. Entzuten dituzuenak, zeuen ekarpenak, ideiak...

Zelan?

• Idazteko goian eskuman dagoen "edit this page" botoia sakatu baino ez duzu egin behar, eta gordetzeko "save" botoia. Ingelesa horrenbeste jakingo dugu, ezta?
• Idatzi beldur barik. Aurreko bertsioak gorde egiten dira, ez da ezer galtzen. Eta beti dago zuzentzeko modua.
• Ez duzu erregistratu behar. Erabiltzaile anonimo modura ere idatzi ahal duzu. Gainera hau proba da, ez duzu inoren lana galduko.
• Orain arte nork-zer-noiz idatzi duen ikusi nahi baduzu dokumentuaren historiara joan zaitezke eta bilakaera eta bertsio desberdinak ikusi.
• Dudaren bat badaukazu mezu honen erantzunetan edo wikiaren dokumentu haren komentarioetan ere bota ahal duzu. Erantzuten saiatuko gara, geu edo beste edonor (bai, ezta?).

Animatu, kontu polita irten daiteke eta. Gainera orain formazio saioen sasoian sartzeko gaudela, hemen daukazu wikiaren inguruko "ikastaro" %100 praktikoa, debalde, eta inora joan behar barik.

Hemendik jarraitu ahal dituzue wikien aldaketak: