!name-ren blog-a

Erdieletasuna

El Pais-en irakurri dut Juan Carlos Moreno Cabreraren De Babel a Pentecontés liburuaren erreseina hau, J.A. Millanek egina. Hizkuntzen bizikidetzaren eta aniztasunaren aldeko apostua egiten omen du Morenok, horretarako "sesquilingüismo" izeneko planteamendua dakar. Hizkuntzaren oinarrizko gaitasuna (ulertu, formula eta hitz klabeak eta arruntenak ezagutu....) izango litzateke "sesqui" (latinez erdi) hori, Europako markoko maila baxuenak adibidez. Gaitasun ez-oso hori hizkuntzen eta pertsonen bizikidetzarako giltzarria izango litzateke haren aburuz. Bigarren hizkuntzen lanketa sakonaren kaltean hizkuntza gehiagoren azaleko lanketa-edo proposatzen du. Hemen Millanen erreseinako aipu pare bat:

La propuesta de Moreno Cabrera es que en vez de gastar ímprobos esfuerzos en adquirir la comprensión y la producción de una lengua considerada necesaria o prestigiosa (por ejemplo el inglés), y además conseguirlo imperfectamente, éstos se inviertan en adquirir la capacidad de entender tres, cuatro o cinco lenguas del entorno.

¿Por qué no hay cursos, títulos o diplomas que formen en el dominio puramente pasivo de una lengua, o certifiquen su posesión? La ideología monolingüista desprecia estas posibilidades, y se centra excluyentemente en el dominio "completo" de una lengua, que además suele ser más costoso, en esfuerzos y dinero, que las habilidades pasivas en varias.

Espainiako egoera linguistikoaz dioen honek orain arte hortik behetik etorri denaren aldean berritzailea dirudi sikieran, deigarria.

En la España actual el tema de las lenguas está especialmente cargado de tensiones políticas, y sorprendentemente ningún gobierno se preocupa por promover la convivencia lingüística (lo que sentaría las bases para otros tipos de convivencia). Personalmente no entiendo por qué en nuestras escuelas no se enseña sistemáticamente un puñado básico de palabras en cada una de las lenguas cooficiales en el Estado (saludos, despedidas, números, el nombre de alimentos u objetos frecuentes...).

Ez dakit proposamenari zer jaramon egingo dioten Iberiar penintsularen erdi aldean. Ikusi beharko.

Gurera etorrita, berriz, gauzatxo batzuk etorri zaizkit burura.

Euskaldun osoaren kontzeptua.

Duela urte batzuk han eta hemen erabiltzen zen helduen euskalduntze-alfabetatzearen xede modura. Gerora haren inguruan eztabaida batzuk gertatu ziren eta ez dakit kontua gaurkoan zertan den.

Euskara normalizatzeari begira argi dago ahalik eta hiztun konpetenteenak eta ahalik eta gehien behar direla. Horren haritik, HEAren barruan seguruenik, gaur egun duela hogei urte ez zeuden erronkak dauzkagu: hizkuntza espezializatuan trebatzea, hizkera informala eta bizia landu, erabilera-esparru berrietarako (hau adibidez) lantzea,...

"Bezero" hauek aldiz, gero eta gutxiago dira geurean euskaldundutakoak, eskolan eta familian euskaldundu ostean gurera behar izan zehatzetarako datozenak baino. Euskaldun ahalik eta osoenak izan behar dutenak.

Bestalde, edadean gero eta aurrerago joango den populazio multzo handia edukiko dugu, euskaraz oinarrizko trebakuntza eskuratu ez duena eta hizkuntzaren inguruko oinarrizko behar izanak gero eta gehiago (paisaia linguistikoa, familia,...)izango dituena, baina inoiz trebakuntza "osoa" behar izan gabe, eta eskuratzeko gero eta gaitasun gutxiagorekin. Hemendik aurrera multzo hau "erdi" euskalduntzea hartu beharko dugu helburutzat, harago joan barik? Horrek normalizazio prozesua erraztuko du?

Auzoko hizkuntzak edo euskara zabaldu

Morenoren ekarpena pentsa daiteke espainiarren (ustezko) txobinismo linguistikorako pentsatuta dagoela, baina egia esanda, gurean ere ez dut uste askoz hobeto gabiltzanik. Adibidez, Hegoaldean frantsesez mintzo den lurraldetik hain hurbil, gero eta nekezago topatzen da frantsesez apurtxo bat sikieran dakien norbait. Zer esanik ez inguruko hizkuntza "minorizatuak": katalana, galiziera, okzitaniera, asturiera, aragoiera,... edo hain urrun ez ditugun hizkuntza "sendoak": portugesa, arabiera,... eta gurera etortzen direnen hizkuntzetara (errumaniera, wolofa, amazigh,...) apur bat hurbiltzea okurritu ere ez.

Orain baten bat egongo da pentsatzen: "Honek zer nahi du, gurea ondo jakin ez eta horiek guztiak ikastea? Alaporai!". Ikastea kontzeptuak ñabardura asko dauzka. Gurera inor etortzea nahi badugu (eta etorri badatoz), geuk ere lantzean behin bisitatxoa egitea estimatuko luke, haren etxean enpadronatu gabe jakina.

Bururari emandako buelta pare bat baino ez dira hauek hala ere, inork ideiak argiago baditu,...

Konektibismoa

HEOK zabaltzen hasi zenetik hemen ibili gara konstruktibismoa gora eta behera. Azkenengoan ibili behar dela-eta derrepentean konturatu ginen konduktista hutsak baino ez garela eta berriztu egin behar genuela eta egunean jarri.

Dotrina mailan ia denok geureganatu dugu, kurrikuluetan horrelaxe daukagu jarrita seguruenik. Praktika beste kontu bat da baina.

Hala ere, honek guztiak ikaskuntzaren inguruko teoriak ezagutu eta haietaz hausnartzeko parada eman digu azken urteotan, eta hori txarra ez da izango.

Aspaldion teoria berri baten albisteak dabiltza, sarean gehien bat: konektibismoa. Informazioaren joan-etorrian eta ezagutzaren ibilbideetan teknologia berriek eragin dutenak ekarrita-edo, eLearning-aren munduan batez ere apurka-apurka zabaltzen hasi da teoria hau.

George Siemens da teoria honen sortzailea eta konektibismoari buruzko webgune-wikia atondu dute http://www.connectivism.ca webgunean .

Norbait interesatuta badago, hemen dago aurkezpen-artikulua ingelesez. Zuen ingelesa nirea baino askoz hobea ez bada, gabinete de informatika blogean (bai, gaur deskubritu dut. Hainbeste igartzen da?) sarrera-artikulua gaztelaniara itzuli du Fernando S. egileak (I eta II).

Irakurtzen hasi baino ez dut egin, dena dela hona aipu interesgarri batzuk (ez dut itzultzeko paradarik eduki, sentitzen dut):

Los aprendices hace tan poco como cuarenta años, completarían la escolaridad requerida y entrarían en una carrera que a menudo duraría toda una vida. El desarrollo de la información era lento. La vida del conocimiento se medía en décadas. Hoy día, esos principios fundacionales se han modificado. El conocimiento está creciendo exponencialmente. En muchos campos, la vida del conocimiento ahora se mide en meses y años.

La tecnología está alterando nuestros cerebros.

Saber-cómo y saber-qué están siendo suplementados con saber-dónde (la comprensión de dónde encontrar el conocimiento necesario).

El caos es una nueva realidad para los trabajadores del conocimiento.

La habilidad para ver conexiones entre campos, ideas y conceptos es un aptitud crucial.

La tubería es más importante que lo que contiene. Nuestra capacidad de aprender lo que necesitamos para el mañana, es más importante que lo que conocemos hoy.

Deigarria behintzat bada. Ez dakit honek norainoko bidea egingo duen, baina etorri, laster baten beste aldaketa bat datorrela susmatzen dut. Lastima! Konstruktibismoarena ikastea hainbeste kostata. Arrazoia edukiko dute hauek ba!

Hizkuntza praktikatzeko azkena

El tinglado blogaren bidez ingelesez elkarrizketa praktikatzeko azkena (nik dakidala) topatu dut. Galderei erantzuten dion pertsonaia birtuala.

Idatziz galdetu eta hark ahoz erantzun, berriketatxoa egin daiteke. Ohiko galdera sinpleei (nor zara zu? nongoa zara?) espero den legez erantzuten die, norberari gonbitea botaz gainera (Mary naiz, eta zu nor zara?). Ohikoak ez diren galderetan ez da hain koherentea izaten, baina adarra jotzekoa ere bada (galdetu adina bestela).

Interneteko beste jostailutxo bat dela pentsa daiteke, baina badirudi hizkuntzak ikasteko eta praktikatzeko ahotsaren sintesian eta adimen artifizialeko teknologiak garatzen ari direla eta laster baten jostailutik haragokoak ikusiko ditugu. Interesgarria behintzat bada. Neuri behintzat ingelesa praktikatzeko ondo etorri zait (eta Europako portfolioko nota jaisteko, buaaaaaa!)

Hemen daukazue gabinete de informatica blogean honi buruzko artikulua. Baten bat horrelako pertsonaia euskalduna egiten animatzen bada, hor azaltzen da nondik hasi daitekeen.

Hizkuntzak zubi direnean (Lea-Artibaiko berbalaguna)

Hizkuntzak zubi direnean - Wolof ikastaroa martxan dago. Honen berri emateko, Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitzak artikulua argitaratu zuen, jarraian agertzen dena, ondo baino hobeto azaltzen baitu nola doan ikastaroa eta zeintzuk diren partaideen iritziak. " Geure artekoak dira. Berton bizi dira, berton egiten dute beharra. Noraino ezagutzen ditugu, baina, Lea-Artibai zein Mutrikura azken urteotan etorri diren afrikarrak, latinoamerikarrak, Ekialdeko Europako herritarrak? ... [Lea-Artibaiko berbalaguna]

Euskaltegi baten euskara ez beste hizkuntza bat ere ikasten da. Ondarroako AEKn wolof-a dabiltza ikasten dozena bat euskal herritar. Ez da hala ere euskaltegiaren lokalari errendimendu ekonomikoa ateratzeko modua, euskarari ere onura ekarri ahal dion ekimena baino.

Azpimarratzekoak begitandu zaizkit ikasle hauetako baten berbok:

"Inmigranteen egoera soziala, hain larri dena, guk ezin dugu konpondu; baina sikieran harreman pertsonalen bitartez adierazi ahal diegu eurei geuretarrak somatzen ditugula, eta berdinak garela, nahiz itxurak ezberdinak izan"

Etorkinekin kezka piztu da euskalgintzaren alde batzuetan. Lea-Artibai inguruko hauek euskararentzat aukera berria topatu dutela dirudi berriz. Ongi etorria emateko hizkuntza izatearena, eta eurek dioten legez, zubia.

Euskararen balio praktikoaz arduratuta gabiltza euskaltegietan: Titulua ateratzen baino ez datoz..., ez dago lehengo motibaziorik,...euskara ez da apenas behar,... Igual wolof apur bat ikastea ere ondo etorriko zaigu, praktikoa zer den ikasteko.

Ikasleentzako diru-laguntza

Irailaren 5ean euskara ikasleei mailako probak gainditzeagatik emango zaizkien diru-laguntzen berri eman zen. HABEren webgune berrian daude xehetasunak.

Emango diren gehienezko kopuruak hauek dira:

• a) HABEk deitutako 1. maila: 600 euro
• b) HABEk deitutako 2. maila: 400 euro
• c) EGAko deialdi itxiak: 400 euro
• d) HABEk deitutako 4. maila: 400 euro

Ikasle batek normalean maila bakoitza gainditzeko behar duen denbora ezagututa kontuak ez dira berdin irteten. 1. maila gainditzeagatik adibidez 600 euro (gehienez beti ere), kontuan izanda 1 maila horretara heltzeko ikasle gehienek bizpahiru urte egin dutela euskaltegian, eta ikasturte bateko matrikula prezioa zein den ikusita (500 eurotik gorakoa euskaltegi askotan), askok ordaindutakoaren erdia baino apur bat gehiago baino ez lukete berreskuratuko.

Goi mailetan ordea matrikularen %100 berreskuratu daiteke erraz, 4. mailako ikastaroak egin dituztenek adibidez. Ikastaro horiek laburragoak izanda matrikula prezioa diru-laguntzaren parean geratzen da sarritan.

Honi gehitzen badizkiogu udalen eta bestelako erakunde publikoen laguntza-politikak eta euskaltegi publiko eta homologatuen tarifak, euskara ikasi nahi duenak erraz asko pentsa dezake legerik gabeko azoka baten sartu dela.

Ezagun batzuen kasua adibidez. Bata enpresa pribatu bateko langilea, soldata proletarioarekin. Aurten euskaltegiak 600 euro inguru kenduko dizkio. Bigarrena funtzionaria, besteak baino 1.000 euro gehiago hilean, euskaltegia debalde eta liberatuta egon da, orain gainera ikastaroak ordaintzen dizkiote. Hirugarrena, langabezian egon da, euskaltegia ordaintzeko laguntza lortu zuen (ondo kostata). Total, hilabetea egin, lanerako deitu, euskaltegira ezin eta galdu. Eta hirurak hor dabiltzala laugarren bat - Gure auzoan Udalak euskara ikasteko klaseak 50 eurotan ipini ditu urte guztian.

Ez dut gehiago entzun, niganantza kontuok argitzen etorri orduko hobe alde egin. Ergatiboarena ulertarazteko gauza izan ninteke, baina hau 5. mailakoa da.

Teknologia=metodologia?

Teknologia berriak ikasgelan: Ulibarri euskaltegiaren proiektu berritzailea | Ikasbil

Ulibarri euskaltegiak azpiegitura teknologiko berria instalatu du. Haririk gabeko sarea, ordenagailuak gela guztietan, dena zerbitzari bati lotuta,... Apustu interesgarria eta egia esanda gaurko teknologiak gutxiago ez du eskatzen. Gaur egungo euskaltegi baten hornidura teknikoa definitzen lagundu dezakete honelako proiektuek, ze, nago arbela, kasetea eta bideo-gela joango ez diren arren, beste tresna batzuk gero eta ezinbestekoago direla.

Ez da kontu txarra, ez, ba, zoriontzekoa baino. Eman duten justifikazioak eman dit zer pentsatua hala ere:

   Ulibarri euskaltegiaren apustua prozesuan (metodologian) jauzi teknologiko sendoa ematea da, era horretan emaitzak (euskararen ezagutza) nabarmen hobetuko direlakoan.

Jauzi teknologikoak berez ekarriko du jauzi metodologikoa? Teknologia berriek eurek bakarrik ziurtatzen dute emaitzen hobekuntza? Ez dut uste, eta Ulibarrikoek ere ez dute horrela pentsatuko seguruenik. Baina ideia hori azkenotan gehiegi zabaltzen ez ote gabiltzan nago, denok, ez Ulibarrikoak bakarrik. Teknologia berriak tresnak baino ez dira azken baten, gure emaitzak sano hobetzen lagundu dezaketenak. Baina orain arteko jokaerak eta ildo metodologikoak ingurune berrietara ekartzen asmatzen ez badugu, hobetu barik kakazteko boleto handiak dauzkagu, eta halakoren bat gertatu da dagoeneko. 

Gaurko ordenagailuak ez dira HAL 900 haren modukoak oraindino. Kristonak egiten dituzte, bai, eta aukerak zabaldu ikaragarri, baina eurak bakarrik euskara irakastera ailegatzeko apur bat falta zaie oraindino. Bitartean gure ardura da zer egin behar duten esatea, eta ondo azalduta gero eta hobeto egingo dute. Ulibarrin seguru horretan ari direla.

Berezia izatea zer den!

Gara: Bigarren plan estrategikoa garatzeari ekingo dio AEK-k

Geltokia gehigarrian AEKri buruzko erreportajea dakar gaur (06/09/24) Garak. Matrikulazio kanpainan gaude eta prentsa idatzian zein sarean euskaltegien gaineko informazio eta publizitate ugari egoten da, beste sasoi batzuetan baino gehiago.

Erreportajean neure izena agertzen da, eskaintzaz berbetan, haritik tiratzeko eskaintza-talde-xede berezien inguruan zertan gabiltzan azaltzeko parada hartuko dut.

Euskaltegietan leku guztietan legez, eskaintza etengabe gabiltza berrizten. Aurten adibidez honako nobedadeak ikusten dira: AEKren idazkuntza lantegia, Mondragon Linguaren "Formazio konbinatua" (b-learning?), 4. maila euskaltegi gehiagotan (Labayrun adibidez), Osalan,... Ez ditut euskaltegi guztien katalogoak arakatu eta gehiago daude segurutik (jakinarazi mesedez, ideia ona izan daiteke nobedadeen katalogoa egitea eta komentatzea).

Kontua da gurean aspaldi jarri ginela eskaintzaz hausnartzen. Ikastaro bereziak, talde bereziak, talde txikiak, ohiko taldeak,... gerora HABEren bidez etorri zen Xede Bereziko Ikastaldeak,... Terminologia nahastosoa eta klitxez betea.

Mintzalagunen inguruko blog berriak

Berba-mintza-solaskide-lagunak motorra berotzen dabiltza dagoeneko. Euskal Herri osoan zabaltzen ari den jarduera da eta sarean ere islada dauka, blog berriak agertu dira azkenotan. Jarioen agregatzailean sartu ditut baina ez dut aipamenik egin. Hona beraz azkenengo errepasoa:

• Lea-Artibaiko berbalaguna: esperientzia berria eta berritzailea neurri berean. Etorkinei zuzendutako programa baten atal modura jaio da, eta euskara ezagutzea (Aisa) eta praktikatzearekin batera integrazioa eta kultur-trukea dauka helburu. Kataluniako Voluntaris per la Llingua programatik hartu du oinarria neurri baten. Honek zer fruitu emango duen ezagutzea eta aztertzea interesgarria izango da duda barik.
• Berriketan (Bergara). Deba Goienako beste egitasmoaren, Arrasateko Zaharberriren (beronek webgunea eta bloga, biak dauzka) egitasmo "anaia" deklaratzen da. Harreman handia dago egitasmo bien artean eta horra euren albiste.
• Tximintx (Derio). Tximintx euskara elkartearen bloga da hau, ez berbalagunarena soilik. Hala ere, berbalagunaren inguruko informazio ugari zabaltzen dute berton.
• Bizkaiko berbalagunak.Bizkaian AEK eta Topaguneak egindako hitzarmenaren barruan koordinatzen diren egitasmoen bloga. Ez da sarri eguneratzen, baina zer-nor dabilen jakiteko balio dezake.
• Egizu (Getxo). Lehenengo esperientzietakoa da hau, baina blog potentea eta txukuna daukate. Argazkiak, bideoak eta guzti. Landuena dudarik gabe.
• Hauezaz gain, bloga izan barik beste batzuk ere badaude: Muskizko Ostabe egitasmoaren webgunea edo euskara elkarte batzuen webguneek euren egitasmoez ematen duten informazioa: Donostiako Bageraren Mintzalaguna edo Bilboko Mahatserriko Asapalaren Berbalaguna.

Baten bat faltako da, eta sarera salto emateko daude beste batzuk. Detektatzen ditugunean emango dugu haien berri.

Egitasmo berriak ere sortuko ei dira, Bizkaian eta Araban gehien bat. Ea ba!