e-learning

Tendentziak

Azkenengo Hizpide irakurtzen eta gainbegiratzen ibili naiz egunotan, tarteka eta gain-gainetik egia esanda. Gauza interesgarriak irakurri ditut, ez denak.

Azkenengo zenbaki honen lehenengo aipamena egin nuenean, txiste modura, artikulu egile guztiak oraingoan HABEko teknikariak direla erreparatu nuen. Baina gainetik irakurrita ere, horrek zerbaiten zantzua ematen duela konturatu naiz. HABEko teknikariak artikulu hauek idaztea ez da seguruenik kasualitatea edo honetarako hartu duten berariazko lana, egiten ari diren lanarekin lotuta egongo da, eta, ondorioz, HABEn zertan ari diren traza hartzeko bidea emango digute akaso.

Lehenengo inpresioa:

Moodle. Ikasten gunea antolatu dute. Bistan da Moodle-i etekina atera nahi diotela. Halaxe igarri dut Mari Jose Lasheras eta Agurne Aizpitarte eta Natxo Guillénen artikuluetatik: Ikaskuntza konbinatua: gaia zertan den eta Web semantikoa eta sare sozialak hizkuntza ikas-irakaskuntzan hurrenez hurren.

Lehenengoan ikaskuntza konbinatua edo bLearning-i buruzko azalpen ona izan liteke, eta horretaz interesa daukanarentzat abiapuntua izan daiteke artikulua. Edozelan ere, aurrez aurreko jarduna osatzeko baliabide eta aukeren zerrenda moduko bat falta izan dela uste dut, denak Moodle-en amaitzen duela ematen du.

Beste artikulua apur bat nahastosoa suertatu dela begitandu zait. Web semantikoa, sare sozialak... gero wiki eta blogetara bueltatzen da, web2.0ra alegia. Kontzeptu horiek guztiak ez dira erraz definitzen, are gutxiago teknologia kontuetan aditu-aditu ez denari, baina artikuluan dagoen porrusaldarekin ez dut uste ez argitu ez interesa piztu denik. Edozelan ere, deigarriena egin zait Moodle sare sozialetan sartzea. Kontzeptua zabal-zabala eta lausoa da, baina orain arte gutxitan ikusi dut Moodle-en aipamenik sare sozialez jarduten denean. Bitxia behintzat, edo zer egosten ari den adierazgarria ere izan liteke. Moodle-en dena amaitzen den sentsazio antzeko bat berriro.

Teknologia tentuz aplikatu. Luis Mari Txabarrik artikulu bitan jorratu du IKTen aplikazioa. Triangelu didaktikoaren kontzeptuan hartu du oinarri uneoro. Azken ondorioa, teknologiarekin ez itsutu eta gogoan hartu pertsonek ikastea dela kontua. IKTen erabileraren arrisku pedagogikoez ohartarazi  nahi izan duela begitandu zait, eta elkarreragina, autonomia, oinarri pedagogikoez jardun du luze. Teknologiaren liluraren arriskuez sarri jardun da irakaskuntzan eta hizkuntzen irakaskuntzaren mundua. Egia da euforia moduko bat dabilela sasoi honetan, hala ere, ez dakit zehazki honek zer ekarriko duen gurera. Azken aipuak utzi nau pentsatzen:

Eskatzen du, azken batean, gure kurrikuluaren oinarriak berraztertzea.

Ez dakit honi zer interpretazio egingo zaion zehazki. Teknologiak azkenotan sortu duen zurrunbiloari aterkina jarri eta tentuz ibiltzea akaso. Dena dela, teknologia dabilen abiadurari ausardia apur batekin erantzuten ez bazaio, atze-atzean eta gaindituta geratzeko arriskua ez da txikia.

Testua eta diskurtsoaren azterketa. Pello Esnalek Kontaketa, azalpena eta preskripzioa: sekuentzia nagusiak-en aspaldi jorratzen dabilen bideari ekarpen berria egin dio. Testuaren pedagogia, diskurtsoaren analisia, testuaren arkitektura  eta ingurukoak. Duela hiruzpalau urte 4. mailan hasi da ezartzen eredu hau, eta egingo nuke asmoa dagoela ikasprozesu osora zabaltzeko. Beharbada, gakoa testuaren analisia bera zelan egin baino, horri i(ra)kas-jardunera ekartzeko eredu baliagarria aurkitzea da. Zalantza daukat gure ikasle tipoak zelan erantzungo duen diskurtsoa eta testua aztertzeari begira jarritako jardunbideari. Edozelan ere, irakasleontzat baligarria da duda barik, baina hortik etor daitekeenerako prestatu beharko da, badaezpada.

Nire barruntoak honaino ailegatzen dira. Irakurri duzuenok (eta ez duzuenok ere bai) zer barruntatzen duzue ari dela egosten Donostiako Vitoria-Gasteiz kalean.

Birtualitatearen aukerak

Gaur egun euskaltegietan ditugun bi eredu didaktiko nagusien osagaiak aztertu eta eredu berrien nondik norakoa aurreikusteko asmoarekin, ondo baderitzozue minutu gutxi batzuetan triangeluekin eta dimentsioekin jostatzen arituko gara, baina zaudete lasai azkenean tragoxka eskainiko dizuet eta.

Ikaskuntza presentzialaz arituko gara, lehenbizi. Oinarrian ikasleek, irakasleak eta edukiak osatutako triangelu didaktikoan datza (ikasle ↔ ikasle ikaskuntzaren ikuspegitik laukia ere izan daitekeen arren). Erpinean dauden hiru elementu horien artean, batik bat metodologiak eta ikaslearen ezaugarri kognitiboek baldintzatutako etengabeko jarioa dago. Jarioa bi dimentsiotakoa da: espazio berean ematen da (ikasgelan normalean) eta denbora berean (sinkronian). Beraz, geometriara joko bagenu, bi dimentsiotako irudi triangeluar lau baten aurrean geundeke.

Autoikaskuntza (hau da hau izena!) aztertuz gero, oso ñabardura ezberdinak izan arren, antzeko triangelu didaktikoa antzeman genezake: ikasleak, irakaslea (tutorea) eta edukia. Baina oraingoan hirugarren dimentsio bat ageri zaigu, birtualitatearena alegia; eta beronek, besteak beste, espazioa (birtuala eta fisikoa) eta denbora (sinkronia eta asinkronia) aldarazten ditu. Irudikatu nahi izanez gero, hiru dimentsiotako gorputz geometrikoa geneukake.

Kontu hau ez da hutsala, birtualitateak eragina du edukietan, berauek ikasteko zein irakasteko moduan eta gainera moduluen aniztasunerako bide ematen du. Ondorioz, hemendik aurrera ezer ez da berdin izango, aldaketa sakonen garaian baikaude. Norantz joko duten aldaketok aurreikusten saiatu behar dugu, beraz.

Birtualitateak gero eta gaitasun gehiago izango dituela antzeman daiteke. Ez zait ausartegia iruditzen esatea makinekin edota makinen bidez eskuekin eta begiekin komunikatzetik komunikazio integralera igaroko garela. Gurera ekarrita, oso urrutira joan gabe, gaur egun modu birtualean mintzamena lantzeko eta atzeraelikadura pertsonalizatua emateko ditugun zailtasunak gainditu egingo ditugula esan nahi du honek. Eta ondorioz, ikaskuntza eredu erabat birtualak abiarazi.

Baina kontua ez da hemen amaitzen. Orain bi edari besterik ez ditugu prestatzen: batak, %100ean presentzialtasuna du osagai; eta bestea konbinatua da: %80an birtualtasuna eta %20an presentzialtasuna nahasten ditu. Baina badira bezeroari eskaintzeko moduko beste hamaika konbinazio posible eta nire ustetan gero eta karta zabalagoak eta pertsonalizatuagoak eskaini behar ditugu euskaltegietan. Halere, kontuz mozkortu gabe, badakizue tentuz aritzea komeni dela eta edariak ezin direla edozelan nahastu.

Ikusten duzuen moduan nik neurea bete egin dut, geometriarekin jolastu gara eta egarria asetzen saiatu naiz... Lastima koktel birtual hauek oraindik ere zapore gutxikoak izatea!

Irudia: Tower. Wader Flickr-en.

Blogak, Moodle eta enparauak

Txelisek kontu hau plazaratu zuen atzo: Moodle vs. blogak.

Asko gara momentu honetan tresna bi hauek erabiltzen ari garenak. Batzuetan lana bikoizte sortzen du eta ezin egin aurre, beste hainbatetan, esparru biei. Bataren ala bestearen aldeko apustua egin behar al dugu? Zein baztertu? Biei eutsi.

Berton hausnaketa honen erreferentzia ere eman zigun.

Gaur, Planeta Educativoren bidez beste honetara heldu naiz: Fugacidad de los blogs educativos. Berton edublog delakoen bizitzaz egin den ikerketa baten iruzkina egin digute.

Ondorio nagusia: edublogen bizitza bestelako blogen aldean askoz laburragoa dela. Kompass-en iruzkinean ideia interesgarri batzuk:

• Blog asko perspektiba gehiegirekin abiatzen dira.
  
• Bloga zer den eta zelan dabilen ondo jakiteaz gainera, oso argi eduki behar da zertarako erabiliko dugun eta etekina zelan atera. Planteamendu didaktikoetan dago sekretua, eta abilezia teknikoan soilik.
• Blogak ez dira bizirauteko pentsatu ohi.

Moodle-n kasuan ez dakit halako azterketarik egin den, baina lehenengo ideia bietako arrisku berdinak eduki ditzake. Nire partetik, ez naiz inori zer egin behar duen esateko zale baina aholku pare bat ematen ausartuko nintzateke:

• Ikaskuntzaren munduan bazabiltza, lehenengo pentsatu behar duzuna zer, nork, nola eta noiz ikastea nahi duzun da, gero etorriko dira tresnak.
• Erabiltzen duen jendeak, denok hasiberriak izanda, lantzean behin euren lana erakusteaz gain (blogak, moodle plataformak...), hori dena antolatzeko prozesuaren berri ematea estimatuko lukete hasiberriagoek: pausoak, baliabideak, arazoak, egokitzapenak...
  
• Ikasteko eta aukera egokienak aurkitzeko bide ona dabilen jendearengana jotzea da: euren lanak ikusi, galdetu, norberaren esperientzia kontatu...
  

Eta nik, ahal dudan guztietan egiten dudan bezala, gorantza dabilen kontzeptu bati erreparatzea gomendatuko nuke: interneteko sare sozialak.

Amaitzeko, dena irakurtzeko umorea eduki baduzue, pelikulatxoa sari:

Internet bidezko ikasle batekin solasean

Askotan sumatu dugu faltan, bereziki on-line bidezko ikastaroen inguruan ari ginela, ikasleen ahotsa. Badakit honetan ahaleginetan ari garen gehienak inoiz ikasle ere izan garela, baina, hezkuntza munduarekin harreman lausoagoa duten ikasleen ahotsa da oraingo honetan interesatzen zitzaiguna.

Horretarako, iturrira jo izan nahi dugu eta Bakarne Sein Idazkuntza Lantegiko tutorearen bidez hitzordua jarri dugu bertan ari den ikasle batekin, Peio Telleriarekin, alegia. Bartzelonan bizi bada ere, aurreko aste buruan EHra etorri dela probextuta, solasaldiaren helburua azaldu, mikroa tartean jarri, eta ikastaroarekin, bere esperientziarekin, tutorearen lanarekin zer ikusirik duten hainbat kontu jorratu ditugu. Modu naturalean jorratu nahi izan ditugu(nahita eman nahi genion giro informal hori)ikaslearen ahotsa garbiago entzungo zelakoan.

Guztira 50' baino gehiago irauten duen solasaldia izan da emaitza. Horregatik, errazago entzuteko, 8 zatitan banatu dugu. Dena den, norbaitek osoa entzun nahiko balu, amaieran dauka elkarrizketa osoa.

ELKARRIZKETA 

1 Zatia: Zergatik aukeratu on-line bidezko ikastaro bat? 

2 Zatia: Lehen kontaktua ikastaroarekin. 

3 Zatia: Jasotako argibideak eta lan erritmoa.

4 Zatia: Lan egiteko modua.

5 Zatia: Tutorearen eragina. 

6 Zatia: Harreman idatzia eta tonua. 

7 Zatia: Tutorearen jarduna. 

8 Zatia: Emaitza zer. 

Elkarrizketa osoa 

Espero dugu interesgarria gertatzea. 

Konektibismoa

HEOK zabaltzen hasi zenetik hemen ibili gara konstruktibismoa gora eta behera. Azkenengoan ibili behar dela-eta derrepentean konturatu ginen konduktista hutsak baino ez garela eta berriztu egin behar genuela eta egunean jarri.

Dotrina mailan ia denok geureganatu dugu, kurrikuluetan horrelaxe daukagu jarrita seguruenik. Praktika beste kontu bat da baina.

Hala ere, honek guztiak ikaskuntzaren inguruko teoriak ezagutu eta haietaz hausnartzeko parada eman digu azken urteotan, eta hori txarra ez da izango.

Aspaldion teoria berri baten albisteak dabiltza, sarean gehien bat: konektibismoa. Informazioaren joan-etorrian eta ezagutzaren ibilbideetan teknologia berriek eragin dutenak ekarrita-edo, eLearning-aren munduan batez ere apurka-apurka zabaltzen hasi da teoria hau.

George Siemens da teoria honen sortzailea eta konektibismoari buruzko webgune-wikia atondu dute http://www.connectivism.ca webgunean .

Norbait interesatuta badago, hemen dago aurkezpen-artikulua ingelesez. Zuen ingelesa nirea baino askoz hobea ez bada, gabinete de informatika blogean (bai, gaur deskubritu dut. Hainbeste igartzen da?) sarrera-artikulua gaztelaniara itzuli du Fernando S. egileak (I eta II).

Irakurtzen hasi baino ez dut egin, dena dela hona aipu interesgarri batzuk (ez dut itzultzeko paradarik eduki, sentitzen dut):

Los aprendices hace tan poco como cuarenta años, completarían la escolaridad requerida y entrarían en una carrera que a menudo duraría toda una vida. El desarrollo de la información era lento. La vida del conocimiento se medía en décadas. Hoy día, esos principios fundacionales se han modificado. El conocimiento está creciendo exponencialmente. En muchos campos, la vida del conocimiento ahora se mide en meses y años.

La tecnología está alterando nuestros cerebros.

Saber-cómo y saber-qué están siendo suplementados con saber-dónde (la comprensión de dónde encontrar el conocimiento necesario).

El caos es una nueva realidad para los trabajadores del conocimiento.

La habilidad para ver conexiones entre campos, ideas y conceptos es un aptitud crucial.

La tubería es más importante que lo que contiene. Nuestra capacidad de aprender lo que necesitamos para el mañana, es más importante que lo que conocemos hoy.

Deigarria behintzat bada. Ez dakit honek norainoko bidea egingo duen, baina etorri, laster baten beste aldaketa bat datorrela susmatzen dut. Lastima! Konstruktibismoarena ikastea hainbeste kostata. Arrazoia edukiko dute hauek ba!

Nuvvo: LMS on-line

Ez dakit LMS hitza jartzeagatik inor egile-eskubideak kobratzen etorriko zaidan, baina tira, sarean topatu dudan bitxikeria baten berri emateko baino ez da.

Sarean on-line ikastaroak, formazioa edo denetariko jarduera didaktikoan garatzeko hainbat tresna eta platafoma daude une honetan. Gehienak zerbitzariren batean instalatu behar dira. Ezagunena Moodle da seguruenik. HABE bera ere lehengo Kanpus-a baztertuta beronekin hasiko dela dirudi (egia esanda aurrekoa nahikotxo mugatuta zegoen).

Sarean saltseatzen, berriz, on-line ikastaroak sortzeko eta eskaintzeko aukera ematen duen zerbitzua aurkitu dut. Nuvvo dauka izena. Moodle eta halako LMSak bezalakoa baina zerbitzaria barik. Web2.0 ikutua dauka: etiketen sistema, rss-ak, blogak, erabiltzaileek eurek sortutak edukiak, eta gehien bat norberak zerbitzarian instalatu behar ez izatea.

Kontua zabaldu eta ikastaroak sortu daitezke segituan, ikasleak sartu,.... Hainbat ikastaro dauzka dagoeneko,  batzuk debalde, ingeles-ikastaro hau bezala.

Norbaitek on-line irakasteko grina badauka eta LMSa zerbitzarian instalatu eta  konfiguratzeko modurik ez badauka, hemen dauka aukeratxo bat. Aukera interesgarria izan daiteke era berean klaseko ikasgela birtual osagarri modura erabiltzeko, edo autoikaskuntza zentroetan, beste aukera teknikorik ez badago behintzat.

Nik hemen egin dut probatxoa. Ez dut asko saltseatu eta ezin dizuet deskribapen handirik egin zelan dabilen-eta, interesa badaukazue sartu eta probatu, debalde eta erraza da.

Hemen daukazue zerbitzu honi buruzko wikipediaren sarrera.

Espero izatekoa zen halako zerbitzuak ere etoritzea, harrigarriena orain arte gehiago agertu ez izana da.

Formazio eskaintza negurako

Euskaltegietako irakasleen etengabeko prestakuntzarako ikastaroak udazken, negu eta udaberrian | [HABE-Ikasbil]

HABEtik formazio eskaintza berria etorri zaigu derrepentean. Ikasturtean zehar egiteko on-line ikastaroak. Bi lehendik ere eginda daude.: Entzumena lantzen eta Irakurmena lantzen. Eta ikastaro berria: Internet didaktizatzen: blogosfera euskararen ikas-irakaskuntzan.
Ez dakit matrikula data hauetan jendea zelan ibiliko den. Urria hasi orduko izena eman eta matrikula eginda eduki behar da. Iraila (h barik) hil tontoa izaten da, eta asko oraindino oporretan edo euskaltegi askotako plantilak finkatu barik ere egongo dira.

Agurne Azpitarte eta Natxo Gillen teknikariak izango dira blogosferaren ikastaroaren arduradunak. Interneten aplikazioaren inguruan ibili dira lanean azkenotan dirudienez. Hizpiden artikulu pare bat argitaratu ere egin dituzte.

Ikastaro hauek guztiak on-line egingo dira. Badirudi era berean HABEk lehengo plataforma (Kanpusa) prestakuntzarako alde batera utziko duela eta Moodle-en aldeko apustua egin duela. Webgunea ere aldatu egin dute. Eusko Jaurlaritzaren web guztien diseinuaren barruan sartu dira.

Ez da albiste txarra. Hasieratik gabiltza hemendik euskaltegien inguruko blogosferari jarraipentxoa egiten. Lehenego euskaltegi-blogak eta gero ikasle-blogak. Ikastaroaren programan zerrenda atondu dute. Den-denak ez daude, azkenengo batzuk faltan topatu ditut (bide batez, erdarakadekin arduratuta ibiltzen zaretenok irakurri hau).

Falta diren horien artean ikasle-blogak deitu genituen horiek daude: Itsaspepinoak edo Erandioko Udal euskaltegikoena adibidez. Eta irakasleon blogen artean plisti-plasta ez digute aipatu (Inperioaren kontraerasoa ote?). Ez da erraza denak kontrolatzen hala ere eta hemen daukazue gure zerrenda.

Gure mundu honetan ez dakit blogosfera, internet eta teknologia berriekin norainoko jakinmina eta interesa dabilen. Urrutiko kanpaiak entzun eta ezagutu nahia izan daiteke, gauza berriak plazaratzeko gogoa, modaren tiradizoa,...

Blog didaktikoen eta on-line irakaskuntzaren mundua dudetan dabilela dirudi. Bidea urratu guran, baina iparra ondo markatu gabe oraindino. Etengabeko esperimentazioa (beta jarraia?), proba-errakuntza metodoan bigarrenetik asko, baina aurrera egiteko gogoa itzela.

Tira ba, zortea ikastaroa eman-egin behar duzuenoi, eta nahi duzuen eta ahal dugunerako badakizue non gauden.

Ea technorati, del.icio.us eta halakoetan euskaltegiak jarioa animatzen den.