euskaltegiak

Ixabelen meritua

Aurreko mezuan euskaldun berrioi azkenotan botatzen zaizkigun loreak, zorionak eta eskerrikaskoak ekarri nituen zeharka. Gaur Radio Euskadiren Mas que palabras saioan Kutsidazu bidea Ixabel-en estreinaldia dela eta saio berezia egin dute euskaltegiak eta euskaldun berrien inguruan. Filma eta liburuaren egilearekin batera ikasleak eta irakasleak ere ibili dira. Euskara ikasteaz eta ikastearen ingurukoez.

Hedabideetan lantzean behin gurekin akordatzea ez da txarra izango, erdarazko medioetan gehien bat. Gai asko jorratu dira: euskaldun berriak/euskaldun zaharrak dikotomia, euskaltegietako pasadizoak, euskaltegien lana,...Dena dela, denbora guztian ikusten dut ideia bat bueltaka: euskaldun berriok zelako meritu daukazuen!

Ez dut esango duela hogeita hainbat urtetik hona euskara norberak halaxe erabakita ikasi duenak ahalegin makalik ez duenik egin. Ez da erraza, ez, norbera ere jakitun (eta estimatzen da!). Hala ere, meritu hori askotan euskararen moduko hizkuntza "zaila" ikasteagatik baino ez dela aitortzen dirudi. Eta horretan zalantza handiak dauzkat. Egin dezagun konparazio tontoa.

Euskara hizkuntza zaila ei da, ustez arrazoi batzuengatik: aditz-sistema, deklinabidea, hiztegia, "hizkuntzaren egitura berezia"... Horrelakoak erabiltzen dira argudio besteak beste. Zer izango litzateke orduan honelako hizkuntza bat ikastea?

• Aditz-sisteman modu, denbora eta aspekto ugari; pertsona aspektu eta denbora markak ez dira gardenak izaten, hiru konjugazio desberdin eta irregulartasunez beteta.
• Morfologian genero marka, gehienetan azalpen logikorik ez daukana..
• Ama-hizkuntzan ez bezala preposizioez funtzionatzen duten lotura sintaktikoak. Artikulua eta izenordeak erabiltzeko ez dago asmatzeko arau errazik gainera.
• Hiztegi aberatsa eta erregistro eta aldaeren arabera sinonimia handikoa (kultismoak, teknizismoak, erregistro formalak eta ez hain formalak, hizkera kolokiala, argot-a, dialektoak,...).
• Azentu tonikoa eta fonema ezezagunak ("z", "j",..).
• Ortografian hots berdina errepresentatzen duten grafiak, azentu arauak, ...
• Oso hizkuntza landua eta bizia, etengabe hiztegia (hitzak, esakuneak, espresioak) sortzen eta berrizten dabilena eta tradizio literario eta idatzi handikoa..

Ixabelen modukoek horrelako hizkuntza ikasi eta kasu gehienetan ederto baten erabiltzera heldu dira gainera. Hori ere ez da meritua?

Bai, badakit kontua ez doala hortik, hain zuzen ere euskaldun berri askok hizkuntza bera baino zailago beste gauza batzuk aurkitu ditugu bidean eta, loreak lore, asko hor daude oraindik. Hortxe uste dut izan dela klabea Ixabelen modukoen laguntza, eta hori da hori estimatzekoa.

Gomendiotxo bat amaitzeko: lantzean behin egin kukutxo bat gaztelania irakasten dutenen buruko minei (edo frantsesa, edo ingelesa, edo wolofa,... edo euskara...).

Patxi Baztarrika: "Euskara ikasten ari direnek berealdiko ekarpena egiten diote guztion arteko elkarbizitzari"

Idatziak --Patxi Baztarrika: "Euskara ikasten ari direnek berealdiko ekarpena egiten diote euskal herritar guztion artek... - [Ikasbil-materialak]

Patxi Baztarrika Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako sailburuordea da. Urtebete da kargu hau hartu zuela eta horregatik berarengana jo dugu egindakoak eta egitekoak zein diren jakite aldera. Aitorpen batekin hasi du bere hizketa-saioa, euskaldun berriei zor zaien aipuarekin. Gero hizkuntz aukera-berdintasunaz, erabileraren garrantziaz, alor sozio ekonomikoan egindako ahaleginez, euskara titulazioez... jardun dugu.

Patxi Baztarrikak euskalduntzeaz dihardu HABE aldikariak egin dion elkarrizketa honetan.

Euskaldun berrioi eta ikasleei loreak botatzea eta zorionak eta eskerrak ematearena ez dabil azkenotan halako "formula"bihurtzen? Euskaldun zaharrek horrela autoflagelatzen jarraitzen badute, ez dakit ba.... Eskerrak oraindik Ixabelen irribarrea geratzen zaigula!

Erdieletasuna

El Pais-en irakurri dut Juan Carlos Moreno Cabreraren De Babel a Pentecontés liburuaren erreseina hau, J.A. Millanek egina. Hizkuntzen bizikidetzaren eta aniztasunaren aldeko apostua egiten omen du Morenok, horretarako "sesquilingüismo" izeneko planteamendua dakar. Hizkuntzaren oinarrizko gaitasuna (ulertu, formula eta hitz klabeak eta arruntenak ezagutu....) izango litzateke "sesqui" (latinez erdi) hori, Europako markoko maila baxuenak adibidez. Gaitasun ez-oso hori hizkuntzen eta pertsonen bizikidetzarako giltzarria izango litzateke haren aburuz. Bigarren hizkuntzen lanketa sakonaren kaltean hizkuntza gehiagoren azaleko lanketa-edo proposatzen du. Hemen Millanen erreseinako aipu pare bat:

La propuesta de Moreno Cabrera es que en vez de gastar ímprobos esfuerzos en adquirir la comprensión y la producción de una lengua considerada necesaria o prestigiosa (por ejemplo el inglés), y además conseguirlo imperfectamente, éstos se inviertan en adquirir la capacidad de entender tres, cuatro o cinco lenguas del entorno.

¿Por qué no hay cursos, títulos o diplomas que formen en el dominio puramente pasivo de una lengua, o certifiquen su posesión? La ideología monolingüista desprecia estas posibilidades, y se centra excluyentemente en el dominio "completo" de una lengua, que además suele ser más costoso, en esfuerzos y dinero, que las habilidades pasivas en varias.

Espainiako egoera linguistikoaz dioen honek orain arte hortik behetik etorri denaren aldean berritzailea dirudi sikieran, deigarria.

En la España actual el tema de las lenguas está especialmente cargado de tensiones políticas, y sorprendentemente ningún gobierno se preocupa por promover la convivencia lingüística (lo que sentaría las bases para otros tipos de convivencia). Personalmente no entiendo por qué en nuestras escuelas no se enseña sistemáticamente un puñado básico de palabras en cada una de las lenguas cooficiales en el Estado (saludos, despedidas, números, el nombre de alimentos u objetos frecuentes...).

Ez dakit proposamenari zer jaramon egingo dioten Iberiar penintsularen erdi aldean. Ikusi beharko.

Gurera etorrita, berriz, gauzatxo batzuk etorri zaizkit burura.

Euskaldun osoaren kontzeptua.

Duela urte batzuk han eta hemen erabiltzen zen helduen euskalduntze-alfabetatzearen xede modura. Gerora haren inguruan eztabaida batzuk gertatu ziren eta ez dakit kontua gaurkoan zertan den.

Euskara normalizatzeari begira argi dago ahalik eta hiztun konpetenteenak eta ahalik eta gehien behar direla. Horren haritik, HEAren barruan seguruenik, gaur egun duela hogei urte ez zeuden erronkak dauzkagu: hizkuntza espezializatuan trebatzea, hizkera informala eta bizia landu, erabilera-esparru berrietarako (hau adibidez) lantzea,...

"Bezero" hauek aldiz, gero eta gutxiago dira geurean euskaldundutakoak, eskolan eta familian euskaldundu ostean gurera behar izan zehatzetarako datozenak baino. Euskaldun ahalik eta osoenak izan behar dutenak.

Bestalde, edadean gero eta aurrerago joango den populazio multzo handia edukiko dugu, euskaraz oinarrizko trebakuntza eskuratu ez duena eta hizkuntzaren inguruko oinarrizko behar izanak gero eta gehiago (paisaia linguistikoa, familia,...)izango dituena, baina inoiz trebakuntza "osoa" behar izan gabe, eta eskuratzeko gero eta gaitasun gutxiagorekin. Hemendik aurrera multzo hau "erdi" euskalduntzea hartu beharko dugu helburutzat, harago joan barik? Horrek normalizazio prozesua erraztuko du?

Auzoko hizkuntzak edo euskara zabaldu

Morenoren ekarpena pentsa daiteke espainiarren (ustezko) txobinismo linguistikorako pentsatuta dagoela, baina egia esanda, gurean ere ez dut uste askoz hobeto gabiltzanik. Adibidez, Hegoaldean frantsesez mintzo den lurraldetik hain hurbil, gero eta nekezago topatzen da frantsesez apurtxo bat sikieran dakien norbait. Zer esanik ez inguruko hizkuntza "minorizatuak": katalana, galiziera, okzitaniera, asturiera, aragoiera,... edo hain urrun ez ditugun hizkuntza "sendoak": portugesa, arabiera,... eta gurera etortzen direnen hizkuntzetara (errumaniera, wolofa, amazigh,...) apur bat hurbiltzea okurritu ere ez.

Orain baten bat egongo da pentsatzen: "Honek zer nahi du, gurea ondo jakin ez eta horiek guztiak ikastea? Alaporai!". Ikastea kontzeptuak ñabardura asko dauzka. Gurera inor etortzea nahi badugu (eta etorri badatoz), geuk ere lantzean behin bisitatxoa egitea estimatuko luke, haren etxean enpadronatu gabe jakina.

Bururari emandako buelta pare bat baino ez dira hauek hala ere, inork ideiak argiago baditu,...

Urola Kostako euskaltegi birtuala

Urola Kostako euskaltegi birtuala - [Del.icio.us: "Euskaltegiak" etiketa]

Moodle-ekin animatzen hasi gara. Atzo Jakintza ikastolakoen EGA ikastaroaren berri, eta gaur Urola Kostako euskaltegi birtuala topatu dugu.

Ez dago informazio handirik, ez nork egin duen, ez norentzat den, egitasmoaren nondik-norakoak...datozen egunotan honen berri agertuko da seguruenik. Bertan ikusten denagatik hau dakigu: euskaltegia.net domeinua hartu dute (libre egon da orain arte!), tutore-zerrenda eta hiru talde/ikastaro daude: behe-maila, erdi-maila, goi-maila, eta horrekin batera esteka eta software zerrendak. Ez dakigu on-line eskaintza garbia ala euskaltegiko ikasleentzako gela birtuala den (edo biak).

Edonola ere, kontu birtualetan BOGAtik harago joateko asmoa dabilela dirudi. Ez hemen bakarrik

Orain arte euskaltegien inguruan Moodle hauek ezagutu ditugu:

• AEKren Idazkuntza lantegia: hiru ikastaro dauzka bistan. Horrez gain intranet-ean beste instalazio bat dauka barne formaziorako.
• Santurtziko Udal Euskaltegia: ikasteko plataformaz gainera euskaltegiaren webgunea atontzeko ere erabili dute. Blog komunitatea atontzen dabiltzala dirudi.

Ikasturte honetatik aurrera HABE ere Moodle hasi da formaziorako erabiltzen. Hemen sarrera: http://www.ikasten.ikasbil.net.

Tira ba, euskaltegi fisikoekin batera hemedik aurrera euskaltegi birtualak ere badaude, ofizialki.

Hizkuntzak zubi direnean (Lea-Artibaiko berbalaguna)

Hizkuntzak zubi direnean - Wolof ikastaroa martxan dago. Honen berri emateko, Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitzak artikulua argitaratu zuen, jarraian agertzen dena, ondo baino hobeto azaltzen baitu nola doan ikastaroa eta zeintzuk diren partaideen iritziak. " Geure artekoak dira. Berton bizi dira, berton egiten dute beharra. Noraino ezagutzen ditugu, baina, Lea-Artibai zein Mutrikura azken urteotan etorri diren afrikarrak, latinoamerikarrak, Ekialdeko Europako herritarrak? ... [Lea-Artibaiko berbalaguna]

Euskaltegi baten euskara ez beste hizkuntza bat ere ikasten da. Ondarroako AEKn wolof-a dabiltza ikasten dozena bat euskal herritar. Ez da hala ere euskaltegiaren lokalari errendimendu ekonomikoa ateratzeko modua, euskarari ere onura ekarri ahal dion ekimena baino.

Azpimarratzekoak begitandu zaizkit ikasle hauetako baten berbok:

"Inmigranteen egoera soziala, hain larri dena, guk ezin dugu konpondu; baina sikieran harreman pertsonalen bitartez adierazi ahal diegu eurei geuretarrak somatzen ditugula, eta berdinak garela, nahiz itxurak ezberdinak izan"

Etorkinekin kezka piztu da euskalgintzaren alde batzuetan. Lea-Artibai inguruko hauek euskararentzat aukera berria topatu dutela dirudi berriz. Ongi etorria emateko hizkuntza izatearena, eta eurek dioten legez, zubia.

Euskararen balio praktikoaz arduratuta gabiltza euskaltegietan: Titulua ateratzen baino ez datoz..., ez dago lehengo motibaziorik,...euskara ez da apenas behar,... Igual wolof apur bat ikastea ere ondo etorriko zaigu, praktikoa zer den ikasteko.

Ikasle klasistak (Plisti-plasta)

Ikasle klasistak - "No a las clases" vs "aprende euskera con mucha clase""Klaserik ez" vs "euskara dotorea, dotore ikasi"Iazkoaren errepikapena izanagatik, aurrez-aurre polita Ulibarri eta bai & by-rena. Metro-zulora jaisten naizen bakoitzean, han ikusten ditut Joxepo (Che Guevara bihurtuta) eta Ulibarri euskaltegiaren iragarkiko gizon eta emakume dotoreak ahari-topeka. Inor ez galtzaile, biak ala biak .... [Plisti-plasta]

Plisti-Plasta blogean gogoeta interesgarria irail honetan nabarmendu diren publizitate kanpaina bi hauen inguruan, klaseen leloaz hain zuzen ere.

Lantzean behin osteratxoa egiteko edo agregatzaileetan jarraitzeko moduko bloga Plisti-plastarena. Gai honetaz dihardugula Euskara eta publizitatea blogean esaten direnei ere errepasatxoa egitea gomendatuko nuke. 

40.000 ikasle baino gehiago euskaltegietan

40.000 ikasle baino gehiago euskaltegietan - Ikasleen ezaugarriei dagokionez, batez beste 34 urtekoa da euskaltegietako ikaslea. Ikasleen guztien artetik, emakumeak %69 dira, eta gizonezkoak %31. [Erabili.com berriak]

Getxoko Udalak euskaltegietan eta gau eskoletan ibilitako irakasleen topaketa antolatu du

Getxoko Udalak euskaltegietan eta gau eskoletan ibilitako irakasleen topaketa antolatu du biharko -

Getxoko Udalak bertoko euskaltegietako langile eta aitzineko gau eskoletako irakasleen arteko topaketa antolatu du. Ekitaldi horretara Errepublika garaian, 1930ean, “Escuela Vasca” izan zeneko irakasleen ondorengoak ere gonbidatuak izan dira. Ekitaldia bihar asteazkenean, hilaren 27an, 19:00etan izango da Algortako Kultur Etxean, Villamonten. Imanol Landa (argazkian) alkateorde eta Euskara zinegotziaren arabera, “topaketaren helburua irakasle horiek helduen euskalduntze prozesuan egindako lana aitortzea eta eskertzea da, batez ere euren esfortzua eta konpromisoa baino baliabide asko gehiagorik ez zeukaten garaietan”...[UKberri.net]

Horren harira beste hau etorri da.
Euskaltegietako eta gau eskoletako irakasleentzako ekitaldi instituzionala kritikatu du AEK-ko hainbat kide ohik

Biharko Getxo Udalak prestatu duen euskaltegietako eta aitzineko gau eskoletako irakasleen arteko topaketa kritikatu du gutun irekian Uribe Kostako AEKn ibilitako seikote batek. Gabi Basañez, Ana Sagasti, Laura Castillo, Alfredo Rodriguez, Jon Mikel Aldatz eta Itziar Amezaga sinatzaileek “oso harro” agertzen dira AEKn eta euskalgintzan egindako lanaz, baina ez dute ahazten “herria euskaldundu zedin egindako lan guzti hori trabatzeko” EAJk eta gobernatzen zituen erakundeek, Getxoko Udala tarteko, HABE euskaltegien sarea sortu izana “AEK suntsitu nahian”... [UKberri.net]