hizkuntza

Euskara zaila?

EEBBetako Ontario Basque Club-eko webgunean euskararen gaineko FAQ moduko honetan Larry Trask hizkuntzalariaren galde-erantzun hau:

Q8. Is Basque exceedingly difficult to learn?

A8. Not at all. Today thousands of people speak Basque as a second language; among these are native speakers of Spanish, French, English, Dutch, German, Japanese, and other languages. In fact, Basque is a rather easy language to pick up, while mastering it is no more difficult than mastering any other language. The pronunciation is easy, the spelling is regular, there is no grammatical gender, there are no noun-classes or verb-classes, and there are no irregular nouns and hardly any irregular verbs.

Jabetzeko ez beste edozein hizkuntza baino zailago. Ahoskera erraza, ortografia erregularra, generorik ez, irregulartasunik ia bat ere ez...

Euskara zaila dela dioenari botatzeko argudioa, autoritate eta guzti. Ala, beste zerbaitengatik egiten da zaila?

Marko konparaezina

Ez, badakit gaur zer egun den baina donostiarrei zorionak ematetik aparte ez dut Kontxa inguruaz jardungo. Beste marko batez baino, Europako Erreferentzi Markoaz hain zuzen ere. Apunte batzuk baino ez.

Lehengo egunean markoa aztertzen ibili ginen. Badatorrela, ez datorrela, eta hor dagoela, gurera urte batzuetan zer ekar dezakeen barruntatu guran. Aztertzeko saio ona prestatu ziguten lankide batzuek eta boteprontoko zertzelada batzuekin geratu naiz.

• Ikas prozesuaren eta mailen deskribapena orain arte erabili ditugunak baino argiagoa egin zait. Azaltzen eta ulertzen errazagoa. Nire ustez, hizkuntza errealitatean erabiltzeko trebetasunarekin lotuta egoteak ematen dio ikutu hori. Gauzak definitu eta deskribatzeko era hori praktikoagoa izan daiteke. Beharbada ikuspegi komunikatiboa predikamenduetatik harago errotzeko behar den sakadatxoa ekar dezake.
• Hango mailaketa eta orain darabilguna (HEOK) kostatzen zait uztartzea. Beheko mailetan aldeak daudela uste dut. A1, A2 eta B1 alde batetik eta 1a eta 1b bestetik. Goikoetan koinzidentzia handiagoa dago. HABEn kontua ikertzen ari omen dira, baina ez dakit sektoreak epe laburrean halako beste egokitzapen bat jasango ote duen. Areago HABEren kudeaketa-izapideetan oraindik lehengo 12 urratsen arabera mailakatu eta ebaluatu behar denean.
• Markoak gurearekin aldeak dituen testuinguru baterako pentsatuta dagoela igartzen da. Europan zehar estatu desberdinetako hizkuntza ofizialen ikaskuntza eta ebaluazioa gidatzeko, atzerriko hizkuntza deitzen denerako. Euskara bezalako hizkuntza minorizatuen kasurako egokitzapenak egin beharko liratekeela uste dut. Proposatzen den terminologian adibidez: "turista maila",... Beste hizkuntzen irakaskuntzaren ekarpenak egokitzeko orduan sarritan gertatzen dira halakoak. Lankide batek bota zuen adibide ona: Ingelesa ikasteko hainbat metodo eta materialetan sarritan lehenengo (ikas)gaietako bat "in the airport" moduko zerbait izaten da. Gurean, zer esanik ez, euskaraz funtzionatzen duen aireportua balizko erroten artean dago oraindinokarren, Loiu ez da Heathrow, ez.
• Ebaluazioaren atalean topatu ditut ekarpen asko. Irizpideen definizioan eta zerrendan, eta gehien bat haien azalpenean. Baita markotik eratorri diren tresnetan ere: portfolioa, biografia, pasaportea...

Ekarpen handiena, hizkuntza "ikasteko" edo ezagutzeko objektu gisa bakarrik ikusi beharrean, zer egin zehatzetarako behar den trebakuntza legez interpretatzea. Zerbait egitea lortu behar da, eta hori egin edo ez egin izango da "ikasi" den ala ez esango diguna, ez gehiago-gutxiago "jakitea". Ikuspegi hori mamitzen hasten bagara, aurrerapausoa izango da duda barik.

Ez da espero izaten dugun mana hori izango, ez, baina 10 orrialdetik gorako testu teknikoak irakurtzeari izaten diogun beldurra gaindituz gero lagungarriak aurkituko ditugu duda barik.

• Council of Europe: Common European Framework of Reference for Languages
• Europako Erreferentzia Marko Bateratua (euskaraz, pdf)
• European Language portfolio

Linguanet

Karrajua soziolinguistikaren inguruko gunea oraindinokarren bilakatu ez den arren, horrelakoetan interesa edukitzen dugu. Horrela bada, Linguanet ikastaroko antolatzaileek bidali diguten deialdi hau gustura zabalduko dugu:

Lan mundua euskalduntzearen arloa euskararen normalizaziorako oso garrantzitsua da. Enpresetan lan handia egiten ari dira arlo honetan eta horren erakusle da euskara lan hizkuntza gisa erabiltzen duten eta erabiliko dutenen kopura gorantz doala dioen datua. Hala ere, oraindik lan handia dago egiteke.

Soziolinguistikako formazioa lan munduan ezinbestekoa da, ez soilik enpresetan diharduten teknikarientzat, baita koordinatzaileentzat, beste arlo batzuetan ari diren euskara teknikarientzat eta arloan bertan lan egin nahi dutenentzat ere.

Hori dela eta, Eusko Ikaskuntzaren Asmoz Fundazioak eta Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak Emun, Elhuyar eta Artez elkarteekin elkarlanean Linguanet Internet bidezko Lan Munduko Hizkuntza Plangintza ikastaroa antolatu dute. 50 ordutako ikastaro honek, euskara planen inguruko oinarrizko ezagutza teorikoa eskainiko du internet bidez eta eguneroko praktiken esperientziak ezagutzeko aukera, aurrez aurreko hiru tailer praktikotan izango da. Ikastaroak pedagogikoki, formazio malgua, arina eta trinkoa eskaintzen du.

Otsailaren 26an hasi eta maiatzaren 31ean amaituko da eta izen ematea, otsailaren 1ean zabalduko da.

Informazio gehiago nahi baduzue, gurekin harremanetan jar zaitezkete;

Elixabet Almandoz
Eusko Ikaskuntzaren Asmoz Fundazioa
Asuncion Etxea
Jose Elosegi Alkatearen Etorbidea, 275
20015 DONOSTIA
Tel. 943326398

linguanet[abildua]asmoz.org
http://linguanet.asmoz.org/

Aizkoraren distira

Hitzetik Hortzera ikusten egon naiz gaur. Joxerra Gartziari egin diote elkarrizketa. Eta euskararen egokitasuna dela eta ez dela galdetuta, bere lanetan (euskara komunikatiboa, pdf-n) sarri aipatzen izan duen Koldo Mitxelenaren aipua ekarri du atzera:

“Hizkuntza bat, gurea nahiz inorena, ez da gizarteko mintzabide eta adierazpidea besterik. Ona da, beraz, elkarrekin mintzatzeko eta elkarri gogoetak adierazteko delarik, mintzatzeko eta adierazteko balio duelako;
horrexegatik beragatik da ona haizkora zorrotza, ebakitzeko sortua delarik, eta haizkora amutsa, berriz, txarra. Gehi dezagun ez dela berez hizkuntza amutsik, horrelako hutsik ageri baldin badu, zorrotz zezaketen adina zorroztu ez dutenena dela soil-soilik, errua, behiala Axularrek zioenez”.

Mitxelena, Koldo (1972): Idazlan hautatuak . Bilbo. Mensajero

Aizkoraren zorrotza eta aizkoraren distira gogoan, geurera ekarrita domeka arrastiko hausnarketarako (edo siestarako) ideiak etorri zaizkit, ez dira berriak, baina, horra hor:

• Zertan ematen dugu denbora gehiago? Egurra egiten ala aizkorari distira ematen? Zer erabiltzen dugu gehiago: zorroztarria ala trapua?
• Ikasleari ebakitzen duen egurrak zeozer berotzeko balio dio? Ala behearen gainetik garbitu behar diren txirlorak eta ezpalak baino ez dira?
• Badaukagu egurretan ibiltzeko basorik? Ala aizkora surik gabeko tximiniaren gaineko apaingarrien arteko beste bat da, laia, laratza eta taloburdina legez?
• Aizkora ondo zorroztuta, ondo ebakitzen digu? Ala distirarekin itsututa konformatzen gara?
• Zer-zelan egin dezakegu gure aizkorarekin auzokoaren motozerrak egiten ez duena?
• Aizkora probetan enborrak eta denbora estiloa eta lustrea baino gehiago neurtzen dira?

Alegoria forestalak azken baten.

Argazkia: larrabetzutik mundura

Teoria eta umorea

Aurrekoan aipatu nuen gaztelaniaren irakaskuntzaren inguruan dabilen blogarien komunitate bizia. Haietako batzuk sartu ditut agregatzailean eta sorpresa atseginak heltzen dira benetan. Gaurko bigarren bideoa izango da, baina ezin izan diot eutsi zabaltzeko gogoari, eta blogariaren graziari.

MAKEL(ELE) blogaren bidez blogosferan gogor hasi den beste blogari batengana heldu naiz: Noemi dauka izena eta blogak Bazaar ELE. Grice, Wilson eta Sperber pragmatismoaren guruen hausnarketak bideo honekin ilustratu ditu Seamos pragmáticos post-ean:

Gure munduko teorizazioak (txapak. alegia) ilustratzeko eta azaltzeko aspaldion aurkitu dudan erarik atseginena, grafikoena eta, bai, efektiboena. Ona!

Hurrengo Hizpide Youtubeko bideoekin ilustratzen animatuko gara?

Unibertsitatea.net

Hemen aipatzeko eduki dut aspaldi baina gauza bat edo beste dela, gaur arte gogoratu ere ez. UEUk martxan ipini duen unibertsitatea.net atariaz nabil hain zuzen ere.

Zerbitzu anitzen artean, unibertsitatearen munduko jendearen euskarazko blog komunitatea dauka barruan. Ideia interesgarria, denak atari baten batuta. Hiru aurkitu ditut Karrajuko agregatzailearentzako interesgarri:

• Euskal Curriculuma
• Ezagutza eraikitzen IKTak bidelagun
• Hizkuntza-teknologiak

Gauza interesgarri gehiago ere badaude. Diseinu txukuna eta blogari onak.

Gure munduan halako bat zerbait egiteko kapaz izango ginateke? Horra lehenengo enbidoa. Inork hartuko? Jeneroa egon badagoela uste dut.

Hizkuntza gatazkak kudeatzen ikasi

Hizkuntza gatazkak kudeatzen ikasi - Pasa den astean autoari gurpilak aldatzera joan eta horixe egin nahi nuela mekanikoari esan nioenean, irribarre burlaize batekin erantzun zidan, berari gaztelaniaz egiteko esanaz. [Erabili.com: iritizi muinetik]

Iñaki Arruti euskara teknikariak askotan erreparatzen ez diogun kontua ekarri digu gaur erabili.com-en, hizkuntz-gatazkak pertsona artera ekartzen dituen gatazkak. Eguneroko hartu-emanetan euskaraz jardun nahian topatzen ditugun jarrerak, egoerak eta oztopoak ditu gai nagusi.

Hizkuntza ikastearen ingurumarian ere ez dut uste ondoezak, tira-birak eta (barne) gatazketatik libre gaudenik. Norbaitek espero eta besteak nahi duena, baten konbentzimenduak eta bestearen usteak, halakoak esaten duena eta besteak egiten duena, nahi genukeena eta daukaguna... Hizkuntz-pedagogiarekin batera hizkuntz-psikologia horri kukutxu bat egitea ez litzateke kalterako izango. Ikastea bera ez da hizkuntz-gatazka azken baten?