teknologia

Astekoak

Atoan martxan dabil, astean zehar hainbat gauza batzen joan gara, interesgarriak denak. Karrajura ekarteko balioko digutela esan genuen aurrekoan, baina ekarri bitartean, beste zerbait egin daiteke, astean zehar han eta hemen agertu direnen laburpena..

Ikus dezagun joan den asteak zer eman duen bada:

Teknologia, irakaskuntza eta enparauak

Teknologia eta irakaskuntzaren asuntuarekin hasi ginen, Plistik bidali zuen "Tecnologia e metodologia" bideo brasiladarrarekin. Barre egin genuen, baina mahai gainean ipintzen digu teknologiaren aplikazioaren inguruan sortzen den auzia: teknologia berria lehengo-lehengoa egiteko?

Interneten aski zabaldu den bideo ezagun honek auziren beste alde bat erakutsi digu, kritikak kritika, teknologia uste dugun baino gauza gehiago ari da aldatzen. Kontua apur bat arintzeko teknofobei dedikatu gehine beste bideo hau.

Edozelan ere, honetaz guztiaz hausnarketa interesgarriak ere aurkitu ditugu.

• Irakasle batek eLearning dela eta ez dela egiten duen balorazio gazi-gozo hau: Mi vida sin Moodle
• Astea amaitzeko Plistik ekarri digun Eduard Punset-en aipamen hau.
• eta Plistik gomendatzen digun "Como orientar una lengua en el ciberspacio" liburua. Hizkuntza txikiek interneten euren lekua aurkitzeko gida.

Euskara eta euskalgintza

Karrajuan sarri predikatu dugu euskalduntze-alfabetatzea oso loturik dagoela normalizazio prozesu orokorrarekin, beraz, horrelakoei ere ibiltzen gara adi.

• Joxerra Garziak esandakoak lehengo astean ere aipatu genituen. "Zer XXX egin behar dugu euskararekin?" galdera horren bueltak luzeak dira, eta aste honetan Euskadi Irratian egin dioten elkarrizketa ezin ekarri gabe utzi. Aipamenen bat ere bai. Wikian hartu ditugu hitzaldiko apunteak Plisti eta biok. Euskararekin arduratuta gabiltzanok, esandakoak gustatu nahiz gustatu ez, aintzat hartu beharrekoak denak.
• Bestalde, Iñigo Fernanez Ostolazak euskalgintzari ikuspegi gaurkotua ematearen beharraz jardun du asteon. Besteak beste, euskara saldu beharreko produktua ere badela gogoratu digu, "marka" bat.
• Aizu!-n euskalgintzako hainbat pertsona ezaguni bota diete galdera: zer eskatzen diozu urte berriari?
• Umore falta ez da egon aste honetan euskararen inguruan, ez da txarra, ez, Tiraka blogean ildo beretik David Anauten testua ekarri zuten, planak eta flanak direla eta.

Euskalduntzea

Gure mundura hurbiltzen joan gara umorea alde batera utzi barik. Inauteri giroa edo, ikasle batzuek gogorarazi diguten modura. Zaldi Eroak Mitxelena XVIaren azken "araua" ekarri zigun batetik. Hizkuntzak jakiteak bizitza luzatzeko zer onura dakarren bestetik, edo hizkuntz eskakizuna lortzearren eskaintza sexuala egiten duenarena kasu.

Mintzapraktika ere izan da hizpide. Galizian egin den Bolondres linguistikoen egitasmoen topaketa izan da aipagarriena. Baina hizkuntz-trukeetan egin beharreko 5 galdera interegarri ere aurkitu ditugu adibidez.

Didaktika eta...

Honetan ere gauza interesgarriak dabiltza, dudarik ez, blogetan gehien bat. Aste honetako aipagarri batzuk:

• Iñaki erandioztarra Bartzelonan dabil gaztelania irakasleen formaziorako masterra egiten, eta bere ibilbide formatiboaren berri emateko bloga atondu du, halaxe eman dio izena: Ibilbidea. Fin dabil mutila, eta aste honetan gogoeta oso interesgarriak utzi dizkigu talde-lanaz eta azterketez.
• Maribelele ELE blogosferako blog aktiboenetako bat da. Irakasle-esperientzian egositako hausnarketak plazaratzen ditu sarri, irakaslearen arazoen iturria non den adibidez.
• Klaserako lagungarri izan daitezkeen gune pare bat ere aurkitu ditugu. Euskaraz palindromoak asmatzea eskatzen digun bloga, edo gaztelaniaren irakaskuntzarako ikus-entzunezko dokumentuekin jarduerak proposatzen dituen bloga.

Ez da izan hau aparteko albisteak ekarri dituen astea seguruenik, baina, askok kontrakoa uste badute ere, beti ari dira gauza interesgarriak han eta hemen irteten, eta gehiago egongo dira gainera. Sarea aurkitzeko era ona, ezta?

Atoan, spin off-ak eta teknoendredoak

Atzo topatu nuen kalean Karrajuaren irakurle bat, eta blogean erritmoa jaitsi dudala esan zidan. Egia da, publikatu barik tripetan teknoendredatzen ibili naiz, eta, gainera, Karrajuan azkenotan luxuzko kolaboratzaileak ibili zaikigula, haien ekarpenekin Karrajua ondo baino hobeto beteta egon dela begitandu zait (mila esker Plisti, Otto, Etxepel eta Arkaitzi berriro, neure partez, eta seguruenik beste irakurle guztien partez ere bai).

Esan bezala, teknoendredoetan ibili naiz gehien bat, duela egun batzuk iragarri nuen Atoan tumblelog-en inguruan hain zuzen ere. Hona hemen emaitza: Atoan.karrajua.org.

Tumblr zerbitzuan ibili naiz asteotan oharrak, linkak, bideoak eta abarrak batzen, eta gustatu egin zait. Esan nuen era berean, bi akats aurkitu ditudala zerbitzu horretan, iruzkinak ez onartzea eta indibiduala izatea, hau da, erabiltzaile bakar batentzako izatea. Tumblr-en funtzionamenduari erreparatuta konturatu naiz ez dela teknikoki lar zaila halako bat egitea, eta Karrajuaren zerbitzaria erabilita halako tumblelog kolektibo komentatua prestatu dut, izen berekoa: Atoan. Eta Karrajuaren azpidomeintu batean ipini: atoan.karrajua.org.

Hemendik aurrera beraz, Tumblr-en egin dudana Atoan.karrajua.org-en egingo dut. Hau da, estekak, aipamenak, bideoak, ideia laburrak, oharrak eta abar labur batu eta erakutsi. Zertarako?

• Karrajuan txikia izanda kabitzen ez dena (hau paradoxa!) zabaltzeko.
• Norberak topatzen duena konpartitzeko.
• Zuekin komentatu ahal izateko.
• Karrajua.org-en garatzekoen zerrenda modura.
• Zuetako norbaiti beste nonbait garatzeko aukera emateko.

Zer dago han? Mezu laburrak (luzera mugatuta daukate), mota hauetakoak:

• Estekak. Sarean aurkitu dudan zerbait interesgarria apuntatu, eta iruzkin txikitxoa gehitu. Adibidea.
• Aipamenak. Norbaitek esandako zerbait jaso eta aipamen modura erakutsi. Iturriarekin jakina. Adibidea.
• Mezu laburrak. Buruan darabiltzazun ideiatxoa, galdera, okurrentzia ta! txinpartaren modura bota. Adibidea.
• Bideoak. Sarean "enbotatzeko" kodea ematen duten bideo interesgarria ikusi eta horixe, "enbotatu" (Haritz Euskaltzaindiara! ) eta erakutsi. Adibidea.

Oraingoz lau eduki mota hauekin ondo ibili daitekeela uste dut. Gauza gehiago probatu daitezke (irudiak, audio fitxategiak, galderak...), baina oraingoz hauekin nahikoa daukagu nire ustez.

Bestalde, esan dudan bezala, Atoan hori antolatzearen arrazoietako bat batek baino gehiagok publikatu ahal izatea ere bada. Beraz, zuetako inork Euskalduntze-Alfabetatzearen ingurumari zabal guztiaren gaineko ohar laburrak zabaldu nahi baditu, probara batzeko arazorik ez dago batere. Nirekin jarri harremanetan eta azalduko dizuet.

Hori bai, Atoan hau funtzionala egon daiteke, baina oraindik seguruenik diseinua zein funtzionamenduaren aldetik findu beharreko asko edukiko ditu. Eta hain zuzen ere, jende gehiagok erabilita konpondu, hobetu eta gehitu beharrekoak lehenago ikusiko dira. Beraz, erabili nahi duenak testatzaile papera onartu beharko du neurritxo batean (erronka polita, ezta?).

Honek ez du esan nahi Karrajua.org alde batera utziko dudanik, ez horixe! Hain zuzen ere Atoan hori Karrajuaren osagarria baino ez da. Karrajurako egosten direnak erakusteko lekua esate baterako (karrajua eta sukaldea, gustatu zait irudia). Karrajuaren spin off-en zerrendara batzeko beste bat azken batean:

• Klaserako.karrajua.org. Sarean zabaltzen diren ikasmaterialak eta klaserako ideien jarraipena egiteko agregatzailea. Azken asteotan hau ere ibili naiz apur bat egokitzen. (Ikasbilen jarioekin eduki dudan borrokak blog bat betetzeko beste emango duela uste dut)
• Karrajua.kom. Taldeak eta sare-sozial antzerako zerbait egiteko proba teknikoa. Ez du bide luzerik egin, baina ideia tekniko batzuk behintzat eman dizkit beste aplikazio batzuetarako.
• Ple.karrejua.org. Elgg software-aren proba. Egun batean daukat honen inguruan esperimentu bat proposatzeko asmoa. Esango dizuet. Momentuz beta fasean ere ez, alfa² (alfalfa) fasean dago.
• Wikia. Hau ez dago zerbitzarian, baina tontamentean gauzatxo batzuk batu dira Wikiespaces-eko espazio horretan.

Tira ba, honaino deskargua. Esango didazua Atoan-ena zer iruditu zaizuen.

Baliabideak sarean

Patxo Landa lagunarekin ibili naiz gaur arrastian teknoendredoen gainean platikatzen. Bere asmo eta proiektu batzuk kontatu dizkit, gaztelania-irakasle diharduten hiru lagunen artean martxan ipini berri duten Tres Tizas gehien bat.

Oso proiektu interesgarria, hizkuntzaren irakaskuntzaren hiru arlo berezitan: HIPIn (Hizkuntza indartzeko programak eta ikasgelak), LHIn ( lanbide hastepenetarko ikastegiak) eta DBHn, hizkuntz-klaserako aktbitate errazak batu eta zabaltzea dute asmoa. Web2.0 tresnekin bloga eta wikia atondu dituzte horretarako. Wikian eskuragarri dauden aktibitateak zehatz azalduta eta baliabideekin ondo hornituta aurkeztu dizkigute. Guztion eskura dauden bitartekoekin eta -bereziki- gogo eta ilusioarekin gauza politak egitea ez da zaila, ez.

Tres Tizas hau ez da izan aste honetan ikasmaterialak eta aktibitateak sareratzeko aurkitu dudan adibide bakarra gainera. Egun batzuk lehenago Anibal de la Torre irakasle-blogari ezagunak sarean baliabideak konpartitzeko gune berria (berreskuratua hobeto esanda) aurkeztu zigun: Recursos Educativos en Red. Lehengo esperientzia bat berreskuratu eta Drupal softwarearekin (Karrajuan erabiltzen duguna), sarean dauden baliabide edukatiboen direktorio kolaboratiboa egin du, kategoria eta etiketekin sailkatua, eta baloratzeko puntuazio sistema batekin hornitua. Del.icio.us eta Zabaldu.com-en arteko zerbait. 600 baliabide baino gehiago ei dauzka karteran, eta gainera norberak aurkitzen duena bidaltzeko aukera ere ematen du.

Bestalde, OpenAcademic-en klaserako sortzen diren ideiak eta ikasgaiak eta berauek zabaltzeko eta antolatzeko bideen inguruko gogoeta egin dute, Thoughts on Sharing Lessons artikuluan. Beharrak eta interesak aztertuta, tresna hau proposatu dute. Funtsean sarean produzitzen diren "lekzioak" jasotzen dituen agregatzailea da, jaso ahala iturriaren arabera sailkatu eta aurkezten dituena. Ideia ona, eta ezaguna ere egiten zait. Tresna osatuago baten lehenengo pausoa izango litzateke hau, ikasmaterialak partekatzeko eta eskatzeko zerbitzuak ere beharko lirateke OpenAcademic-ekoen arabera.

Azken gune hau ere Drupal-ekin eginda dago, eta duela hilabete batzuk ikasmaterialak sareratu eta partekatzeko FreeTeach.com gunea gogoratu dut, Drupalekin eginda hura ere.

Tira ba, lehen esan dudan bezala, badira klasean zer egingo ote dut galderatxo horri erantzuten laguntzeko modu errazak, teknologiaren aldetik behintzat.

Irakaslea eta makina

Lehengo ostiralean Topagunearen jardunaldiarekin batera, Elgoibarren IMHk antolatuta Lanbide heziketa, irakatsi-ikasi prozesua eraberritzen jardunaldia egin zen.

Lanbide heziketaren inguruan antolatu arren, hezkuntza eta irakaskuntzarako oro har programa interesgarria egon zen.

Han egon zen lankide batek motibazioaren inguruko hitzaldian Carles Monereo irakasleari entzundako hau ekarri digu:

" Todo profesor que pueda ser sustituido por una maquina merece ser sustituido" (Makina batek ordeztu ahal duen irakasleak makinak ordeztea merezi du)

Hanka biko makina sentitu zara inoiz?

Webguneen zerrendak bistan

Karrajura bisitak nondik etortzen diren kuxkuxeatzen ibiltzen naiz lantzean behin. Gaur adibidez batzuk eduki ditugu helbide honetatik. Webgune bat bestearen atzetik agertzen den aurkezpena dugu: Sareko baliabideak hezkuntzarako titulupean. Interesgarria. Ikusgarria. Zelan egin dute ba?

Peskizetan hasita, Webslides zerbitzuarekin egin dut topo. Diigo lastermarkak gordetzeko zerbitzuaren menpekoa. Webslides horretan erregistratu barik halako bat egiteko aukera ematen dizute. Sartu naiz probatzen.

Aurkezpenak egiteko erabilko dituzun webguneen zerrenda egiteko aukera bi dauzkazu. RSS jario batetik hartu edo Diigon gordeta dauzkazun lastermarketatik.

Lehenengoarekin geratu naiz. RSS jarioa hartu eta bertan agertzen diren webguneak ikusteko aukera? Eta Klaserako.karrajua.org-erako erabiltzen ditugun jarioekin probatzen badugu? Hau irten zaigu adibidez, eta blogean enbotatzeko kodea ere ematen dute:

Esan bezala, ikusgarria behintzat bada.

Klaserako.karrajua.org horretan jarioak erakusteko beste modu bat okurritu zait orduan. Azalean handik eta hemendik jasotzen diren albisteak datoz, baina iturriaren arabera askok ez dute azalpen handirik ematen. Eta jarioko loturako webguneak oso-osorik erakusten baditugu?

Erraza, jario bat hartu, Webslides-en sartu, blogean txertatzeko kodea hartu eta orri batean enbotatu. Horrela bada, atal berria egin dut Klaserako horretan: Iturriak bistan. (ez dut burua asko nekatu izena asmatzeko, ez). Atal horretan jario bakoitza orri batean erakusten da, orriak sailkatuta eta ordenatuta daude. Honela:

Oraindino ez ditut iturri guztiak sartu, eta plantilan sartzeko estutzeagatik, apur bat desitxuratuta agertzen dira batzuetan. Enbotatu horretan ez dago orri osoko ikuspegirako esteka gainera, eta ikusteko arazo batzuk dauzkala dirudi, baina tira, erabilgarria ez dakit, baina erakargarria eta ikusgarria behintzat bada, ezta?.

Hor daukazue bestela webguneen aurkezpenak egiteko tresna interesgarria.

Artxiboak

Archive.org edo Internet Archive interneten artxibategi erraldoia sortzeko irabazteko asmorik gabeko egitasmoa da. Martxan dago aspaldi, artxibategiak adar nagusi bi ditu oraingoz: webguneen historialak eta multimedia fitxategien (filmak, audioa, testuak...) biltegi libre eta irekia. 

Eta bietan dagoeneko hainbat eta hainbat fitxategi gordeta eta milioka webgune dauzkate indexatuta. Azken honetan maiztasun batekin webguneari "argazkia" hartu eta bertan gordetzen dute etxean daukagun norberaren argazki-albumaren antzera.

Ez pentsa webgune handiei egiten dietela soilik. Karrajuari ere egin diote jarraipena adibidez, eta seguru web edo bloga daukazuenok zeuen helbidea sartzen baduzue han aurkituko duzuela historiala.

Karrajuari urte biotako errepasoa egiteko ondo dago, eta Archive.org-en gordetakoei "argazkiak" hartu, Flickr-en gorde eta irudiok Animotora bidaltzen badituzu, honako spot-a eduki dezakezu di-da batean.

Horrelakoekin norbera Google-en besteko inportantea sentitzen da hamabost minutuan ;-)

Bideo-klasea

Migrazioa amaitu dela dirudi eta berriro gabiltza martxan. Berrikuntza teknologiko bitxia gaur, ez dakit noraino heldu daitekeen, baina aspaldiko zientzia-fikzioko filmeetan ikusten ziren etorkizuneko irakasleak gogoratu ditut.

Microsiervos-en bidez UPVren (Universitat Politècnica de València, ez EHU) Polimedia inbentoaren berri jaso dugu.

Polimedia atari honetan sartuz gero, ikusiko dituzue klase edo saioen zerrenda. Bakoitzaren gainean sakatuta, bideoa ikusteko aukera emango zaizue. Bideoetan bertako irakasle batek gai bati buruzko saioa ematen du. Alde batean irakaslea ikusten dugu, eta pantailaren erdian saioaren inguruko jakingarriak, grafikoak edo gidoia. Halako klase birtuala edo.

UPVn diotenez, asmoa ez da eskolak ordezkatzea, ikasleari material eta baliabide osagarri gehiago eskaintzea baino, eta gehituz joateko asmoa daukate.

Ez dakit noraino izango den baliagarria, baina lehenengo batean inpaktantea behintzat bada.

Hemen daukazue adibide bat: Diseño de materiales educativos con el uso de las tecnologías de información y comunicaciones. 

Klaserakoak e-postaz

Karrajuak aspaldian dauzka spin-off pare bat: klaserako.karrajua.org eta karrajua.kom.

Lehenengoa sarean publikatzen diren materialen agregatzailea da (edo berri-emalea nahi baduzue), eta bigarrena taldeak egiteko gune baterako proba.

Ez dira "produkzio-guneak" alegia, esperimentu mailan daude biak eta orain arte gehiago erabili ditut probak egiteko eta jolasteko benetako gune edo zerbitzua egiteko baino.

Azkenotan berriz, Ikasbilen RSS jarioak eskaintzen hasi direnetik eta Scribd-n ikasmaterial batzuk gordetzen ditudanetik, konturatu naiz sarean badabilela ikasmaterialen jariotxo interesgarri bat, eta Klaserako hori norbaitentzat baliagarria izan daitekeela.

Klaserako.karrajua.org horretan RSSen bidez han eta hemen publikatzen diren gauzak jaso eta kronologikoki publikatzen ditu, berrienak lehenengo.

Beraz, interesgarria izan daiteke eskolak ematen dabiltzanentzat zer material edo dokumentu berri irten diren jakiteko.

Baina egunero kontsultatzeko astirik-ohiturarik jende askok edukiko ez duenez, eta RSSren misterioak oraindik askorentzat bastante misterio direnez, aukera berria gehitu diot. Feedburner zerbitzuaren bidez publikatzen diren materialak e-postaz jasotzeko aukera.

Zer egin behar da?

Erraza:

1. Klaserako.karrajua.org helbidera joan
2. Han, ezkerrean E-postaz harpidetu ipintzen duen koadrotxoa dago.
3. Sartu zure e-posta helbidea eta "Harpidetu" klikatu. Leiho berria zabalduko da.
4. Leiho horretan zure helbidea eta letra-zerrenda bat agertuko da. Letra horiek beheko koadroan tekleatu eta "Complete Subscription Request" ipintzen duen botoian klikatu.
5. Orain mezu bat etorriko zaizu (ingelesez, ea itzultzen dudan) postara konfirmatzeko. Berton link bat ikusiko duzu, klikatu eta nabigatzailean leiho bat zabalduko da zure harpidetza eginda dagoela konfirmatuaz.

Zein berri jasoko duzu?

Orri honetan dauzkazu Klaserako.karrajua.org harpidetuta dagoen iturrien zerrenda. Baina labur esanda hauek dira:

• Ikasbileko dokumentuak, ariketak eta sekuentziak
• Karrajua.org-en publikatzen ditugun klaserako ideiak eta klaserako baliabideak.
• Bildu.net-en "klaserako" etiketarekin markatzen ditugun dokumentu interesgarriak.
• Scribd-en Atazak eta ikasmaterialak taldean publikatzen direnak.

Iturri berriak agertu daitezke (oxala!) eta jakin ahala (edo zuek abisatu ahala) horiek ere gehitzeko modua dago. Beti ere RSS jarioa badaukate.

Zer dago?

Egunero mezua jasoko duzue publikatu diren azkenengoekin. Jatorrizko lekuan publikatzen direnetik zuenera heldu arte bizpahiru egun pasa daitezke txarrenean.

Klaserako.karrajua.org-ek beste leku batzuetako mezuak jaso baino ez du egiten, iturriaren arabera informazio gehiago edo gutxiago edukiko duzue. Ikasbileko materialetan adibidez izenburua baino ez da heltzen.

Beraz, dokumentu originalak ikusteko jatorrizko lekura joan behar duzue. Horretarako interesatzen zaizuen artikulua Klaserakon zabaldu eta behean "irakurri originala" estekan sakatu behar duzue.

Klaserakon dena dela aukeratxo pare bat daukazue:

• Materiala izartxo batzuekin baloratu. Zenbat izar ipini nahi duzuen gainean klikatu.
• Materialen inguruko iruzkinak egin. Iritzia, klasean erabiltzeko ideiak, erabili osteko balorazioa... Nahi duzuena.

Hobetzekoak

• Materialak sailkatzeko etiketak ipini ditut. Etiketatze sistema automatikoa da, ni ez naiz ibiliko etortzen diren guztiei etiketak ipintzen, zorionez asko dira eta. Batzuetan sistemak ondo jasotzen ditu etiketak, baina beste kasu batzuetan maila edo aurretik ipinita dauka baten bat baino ez. Sailkapen sistema ez da oso zehatza zoritxarrez. Saiatuko naiz hobetzen, baina iturriek ematen digunak markatzen du hori.
• Zuek proposatzen eta abisatzen dituzuenak.

Zer ez da?

Klaserako.karrajua.org ez da norberaren materialak sarean jartzeko gunea. Ez dago idazteko edo fitxategiak igotzeko aukerarik alegia. Klaserako ideiak eta materialak egiten badituzue eta zabaltzeko eta konpartitu nahi badituzue, aukera hauek dauzkazue adibidez:

• Testu fitxategiak badira, word edo pdf formatuan badaude Scribd-n kontua zabaldu eta Atazak eta ikasmaterialak taldera bidali ahal dituzue.
• Ideiak badira bloga sortu eta bertan publikatu ahal dituzue. Ez badaukazue bloga egiteko adina ideia edo gogo, Karrajua.org-era bidaltzen badituzue arazo barik publikatuko ditugu Klaserako ideiak atalean.
• Link-ak edo interneteko estekak badira. Bildu.net-en kontua zabaldu, gauza interesgarriak markatu eta "klaserako" etiketa ipini.
• Audio edo bideo fitxategiak badira, podcast edo bideo-zerbitzu batera igo eta esteka bidali edo Bildu.net-en markatu klaserako etiketarekin.
• Okurritu ez zaidan beste zerbait bada, galdetu eta saiatuko gara bidea topatzen.
• Zuek ematen dituzuen alternatibak.

Hemen daukazue beraz.