teknologia

Video killed...

80etako kantu ikur haren doinua etorri zait ezpainetara egunotan bi biderrez. Badakizue, berba bat sarri entzun eta asoziazio mentalak eginda erraza da berba aipatzen den kantuaren doinua ahotan amaitzea.

Lehengoan materiala egiten dabilen lankidea topatu nuen bati eta besteari kontsultan. Ataza egin duela, eta jarduera batean bideoa erabili behar dela, eta bideo hori zelan banatuko ote dien hango eta hemengo irakasleei.

Argitzeko, esango dizuet AEKn materiala diseinatzen lagun batzuk dauzkagula, atazak gehien bat. Atazok sarearen bidez zabaltzen ditugu gure euskaltegietara. Testuak maketatu eta PDF formatuan ipintzen ditugu intranetean. Testuekin batera ikusentzunezko materialak zabaldu behar direnean, orain arte ez dugu aparteko arazorik eduki: Ikasbileko entzungaiak erabili, edo mp3 formatuan eskegi ditugu zuzenean. Bideoekin ere orain arte HABEtik banatzen dituzten DVDetan daudenak erabili izan dira. Baina arazoa euskaltegietan ez dagoen bideo bat zabaldu behar denean agertu da.

Bigarrengoz, Hizpide 65en Mari Jose Lasherasen artikulua irakurtzen etorri zitzaidan kantua. 38. orrialdean kontatzen digu zelan egin duten ikastaroan ikasleei aditu batzuen hitzaldien zatiak DVDan banatu behar izan zizkieten ikasleei bestela zerbitzarian pisu handia hartuko zutelakoan.

Bideoak irratiko izarrei ez ezik, guri ere ematen digu burukominik nonbait. Hizkuntzen irakaskuntzan ikusentzunezko dokumentu eta materialak metodo audiolingualaren sasoitik pisua hartzen joan dira, eta gaur egun inor gutxi ikusiko dugu klasean edo ikas-prozesuan entzungai edo bideorik inoiz erabili ez duenik. Kaseta lehenengo, VHSa gero...

Teknologiaren berrikuntzaz dihardugu sarri sarean, interneten begiak ipinita... badakizue: blogak, wikiak, web2.0, Moodle eta enparauak. Baina, esango nuke geure bizimoduan azken urteotan bizi izan dugun iraultza teknologiko handiena etxean daukagula, ez sarean.

Bistan daukat egongelako bazter batean musika-ekipo zaharra, kaseta eta platoa. Aspaldian ikutu barik. Telebistaren azpian DVD eta dekodifikadorearen azpian hautsaren azpian barruntatzen dut VHS zaharra. Apal batean kaseteak, biniloak eta bideo-zintak. Mahai gainean mp3 erreproduktorea agertu da USB giltzaren ondoan, eta han eta hemen DVDak eta CDak ere hautsa hartzen hasi dira disko gogor multimedia ekarri genuenetik. Eta kaxoi bat zabaldu, eta han albuma, duela urte batzuetako argazkiak, aspaldi ez da berririk sartu, kamara digitala etxean sartu zenetik..

Euskaltegietara ere heldu da iraultza hori nonbait. DVDak, mp3a irakurtzen dituzten CD erreproduktoreak... Baina bideoekin dantzan hasita oraindik (eta berrikuntza horregatik akaso) topatzen ditugu trabak.

Saiatu naiz bideoaren kontu honi buelta pare bat ematen. Luzetxoa irten zait, eta hala ere ez da gida zehatza. Gure lanean bideoa erabiltzeko arazo teknikoak zerrendatu eta irtenbide posibleak zirriborratzeko saiotxoa baino ez da. Esan bezala, alderdi teknikotik, alderdi didaktikoa bestelako kontua da eta.

Bideoa baliabide didaktiko modura erabiltzea prozesu baten modura irudikatu dut, lau pausokoa. Ikus dezagun fase bakoitzean zer daukagun, sakatu atal bakoitzaren gainean irakurtzeko.

1. Sorkuntza-grabazioa
2. Edizioa-egokitzapena
3. Banaketa-partekatzea
4. Erreprodukzioa
5. Ondorio bidean

Mezu laburra nahi eta idatziaren idatziaz artikulu luzea egin da, hala ere ez dago oso dokumentatuta, ezta sobera landuta ere. Bideoarekin dauzkagun buruhausteen artera argi apur bat ematea baino ez da izan asmoa. Inork artikulutik tiratzen jarraitu nahi badu eta zerbait landuago egin, wikian ipini dut. Beraz osatu, aldatu edo findu nahi bada han dago erabilgai, zerbaitetarako erabili ahal bada.

Euskaltzaindiaren arauak banatzeko sistema berria

Rikardoren Filoblogiaren bidez ailegatu zait albistea. e-AEB: Euskaltzaindiaren arau-erabakiak zure ordenagailuan.

Euskaltzaindiaren arauen berri izateko era berria ipini digute eskura, e-AEB. Zerbitzu berri hori zehazki zertan den jakiteko Rikardok eman dituen esteketara jo dut: Plazaberri agerkarira hain zuzen. Eta zer da zerbitzu berria bada?

e-AEBren orrian sartu eta han fitxategi bat daukagu deskargatzeko, zip formatuan konprimituta, 6 mb ingurukoa. Ordenagailura jaitsi, deskonprimatu eta karpeta baten barruan html fitxategiekin egindako aurkibideak, eta orri horietan arauak, izendegiak, Hiztegi Batua eta gomendioetarako estekak. Estekok pdf fitxategiak dira, Euskaltzaindiaren webgunetik jaitsi ahal diren berberak uste dut.

Azken batean ordenagailura Euskaltzaindiaren webgunearen arauak atalaren kopia jaitsi dudala begitandu zait. Horrez gain, erabiltzaile aurreratuentzat xml fitxategiak sartu dituzte paketean. Ez dut ondo ezagutzen xml fitxategien eta datu-baseen erabilera baina uste dut hainbat aplikazio garatzeko baliagarriak izan daitezkeela. Hala ere, Euskaltzaindiaren data-basearekin nolabaiteko sinkronizazioa beharko dute berrikuntzak agertu ahala.

Bestalde, Plazaberriren albistean azken arauen berri emateko jakinarazpen sistemaren berri ere eman dute ere estreinatu dela diote. Euskaltzaindiaren webgunea arakatzen ibili naiz eta ez dut harpidetza hori egiteko modurik aurkitu hala ere (bila nabilena musturren aurrean edukita ere ikusten ez dutenetakoa naizela aitortu behar dut). Horretarako harpidetza formulario hau bete baino ez da egin behar. Jakinarazpena e-postaz etorriko da seguruenik. Ez dakigu ordenagailura jaitsitako fitxategiak eguneratzeko modua zein izango den hala ere.

Arauen kopia ordenagailura pakete batean jaitsi ahal izatea aurrerapausoa da duda barik, baina gaur egun fitxategi estatikoak jaisten ibiltzea ez zait aurreratuena iruditzen prezeski. Bestalde, informazioa pdf fitxategietan eskaintzen duten guneei tirria apur bat hartu diet azkenotan, Euskotrenen ordutegiak kontsultatzen ditudanetik gehien bat.

Hain zuzen ere, xml fitxategiak jaisten eta eguneratzen ibili beharrean ez zen erabilgarriago a izango data-base horiek erabilita webgunean bertan kontsulta sistema zuzena atontzea (hainbat hiztegirekin egiten den bezala)? Eta horrekin batera azken arauak eta aldaketak jarraitzeko RSS sistema bat?

Tira ba! Ez dakit ba, teknikoek eman ahal diguzue argi apur bat akaso. Edozelan ere zerbitzu interesgarria Euskaltzaindiak zer dioen hain sarri ibiltzen garen mundu honetarako.

PD. Bitxikeria bat. Ordenagailura jaisten diren html fitxategietan orri-oinean lizentzia hau agertzen da:

© 2007 Euskaltzaindia. Eskubide batzuk gordeta. Ikus lege-oharra. Arau-erabakien dokumentu, zerrenda eta datu-baseak (Euskaltzaindiaren Arauak, Hiztegi Batua eta Izendegiak) Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten mende daude.

Lege-oharra irakurrita ere, ez dut ondo ulertu zein litzentziapean dagoen zein. Arauek copyright-a daukate? Ez? Fitxategiek bai baina edukiek ez?

Bideo minimalista gehiago

Common Craft-eko Lee LeFeveren bideo minimalista-didaktiko berri bi agertu dira aurreko astean Google Docs in Plain English (Google Docs ingeles errazean), eta Social Bookmarking in Plain English. (Markatze soziala ingeles errazean). Web2.0 kontzeptuak eta zerbitzuak azaltzeko eta aurkezteko tresna erabilgarriak ditugu bideook.

Dotsub zerbitzuan euskaraz azpititulatuta aurkitu daitezke biak.

• Google Docs in Plain English
• Social Bookmarking in Plain English

Edo hemen ikusi:

0708 kanpaina eta doakoak

Aurrera doa matrikulazio kanpaina. Joan den larunbatean gehigarri hau banatu zen Vocento taldeko egunkariekin. Euskaltegi talde batek sustatu du gehigarria Ikusi, ikasi. Da el paso hacia el euskera leloarekin.

Barruan Mertxe Mugika (AEK) eta Gurutze Sarasolarekin (IKA) elkarrizketa, informazio-artikulua eta euskaltegien zerrenda.

Ikasbilen ere agertu da albistea.

Dena dela gaurko slogan indartsuena Santurtziko Udal Euskaltegiko webgunean ikusi dut: Euskara doan ikasi!! Argudio komertzial eztabaidaezina.

Santurtzin ez dituzte klaseak debalde emango hala ere. Albistea bestelakoa da, baina ez horregatik interes gutxikoa. Baliabide Zentro Birtuala antolatu dute santurtziarrek, han gunean erregistratu ostean, testuak, ikastaroak eta kontsultarako baliabideak eskainiko dituzte doan, norberak bere kontura erabiltzeko hala ere.

Era berean, gaur Maite Goñi ikteroak aspaldian zabaldu zuen EGA ikastaroa osatu eta berrantolatu duela kontatu digu. Lan polita egiten dabil Maite. Susmoa daukat hala ere euskaltegietako jendearen kolaborazio gehiago bereziki estimatuko lukeela.

Publizitateaz hasi gara, baina Santurtzikoak eta Maite ez dut uste publizitateagatik ari direnik. Baten batek pentsatuko du horrelakoekin jendea ez dela euskaltegietara etorriko akaso. Nik kontrakoa uste dut, baliabideen zabalkundeak euskara ikastera animatzeko eta euskaltegietara etortzeko gehiago egingo du animatu uxatu baino.

Hori bai irakasleari buruko min bat ekar diezaioke honek guztiak, ezin izango da materiala banatzera mugatu.

Tira ba, neuk ere egingo dut neure ekarpen txikitxoa.

Bide batez, zorionak Iruñeko Donibaneko Irrintzikoei.

Idiomato: hizkuntz irakaskuntzaren Zabaldu

Honez gero gehienok ezagutuko duzue Zabaldu.com. Badakizue, erabiltzaileek sarean aurkitu dituzten gauza aipagarriak bidaltzen dituzte eta beste erabiltzaileen balorazioekin gehiago edo gutxiago zabaltzen dira. Sistema hau ingelesezko Digg-ek ipini zuen martxan, eta kasu gehienetan arrakastatsu suertatu da.

Hizkuntza desberdinetan egin dira bertsioak, Zabaldu.com daukagu euskaraz, eta inguruan hauek besteak beste: Scoopeo (frantsesez), Meneame (gaztelaniaz), La tafanera (katalanez), Chuza (galizieraz)...

Digg tematikoak ere eratu dira, adibidez gaztelaniazko Docencia.es, hezkuntzaren inguruko gunea.

Lehengo egunean nodos_ele blog kolektibo berriaren bidez halako digg tematiko berriaren albistea heldu zitzaidan, Idiomato.

ESL (English as second language, Ingelesa bigarren hizkuntza bezala) ikasleentzako direktorio soziala izateko jaio da, baina ingelesa ez ezik hizkuntza hauetarako ere egin dituzte atalak: gaztelania, alemanera, portugesa, frantsesa eta txinera. Other languages atala dago gainera, bestelakoak sartzeko.

Abian hasi da gunea eta momentuz gutxi baina denerik aurkitzen da: ikasmaterialak, podcast-ak, ariketak, blogak, eta artikuluak markatu dituzte erabiltzaileek.

Hemen berton aspaldian egin dugu berba euskara ikastearen inguruan baliabideak zabaldu eta sozializatzeko plazen beharraz, Karrajuan esperimentu pare bat ere egin dugu. Ekaineko BBB hartan ere honetaz jardun genuen (bide batez, hurrengoa noizko?).

Digg estiloko gune hauek normalean nahiko aktiboak izaten dira. Interesgarria dirudi euskara ikastearen inguruko halako gune bat. Ezta? Sarean markatzeko eta komentatzeko generoa egon badago.

Santurtziko Udal Euskaltegia: webgunea berritzen

Santurtziko Udal Euskaltegikoak bereziki aktiboak ditugu gure sektore honetan, didaktika zein teknologia alorretan. Eta abuztuan geldirik ezin egon eta webgunea berdiseinatu egin dute.

Aurrekoan atari osoa antolatzeko Moodle erabili zuten. Orain Joomla CMSa erabilita berdiseinatu dute, atariaren sarrera gehien bat. Moodle Ikasgela birtualerako kontserbatu dute.

Oraindik berregokitzapena amaitu barik dagoela dirudi, haren albiste ematen dute, baina labur-labur. Hala ere nobedade batzuk ikusi ahal dira. Albistegi ezberdinak atondu dituzte: euskaltegia, ekitaldiak, ikastaroak eta azterketak eta deialdiak. Inkestak ere jarri dituzte. Interesgarriena proiektuak atalean dugu, didakteka atalean hain zuzen ere. Bertan sartu eta wikia dela konturatuko gara. Honela azaldu dute sarreran:

Didaktekaren helburu nagusia euskara-irakasleen esku era guztietako materialak uztea da, teoria eta hausnarketa uztartuz hezkuntza-praktika mesedetzeko asmoz. Horretarako, euskara irakatsi eta ikasteko tresnak, baliabideak eta dokumentazioa era sistematikoan eta kolaboratiboan bildu eta sailkatu nahi ditugu.

Euskara irakasleontzako baliabide bilduma egin nahi da dirudienez, era kolaboratiboan. Dagoeneko material batzuk jarri dituzte eskura. Erabili duten software-arengatik (Mediawiki), euskalduntze-alfabetatzearen wikipediaren traza hartu dakioke.

Gure sektorean kolaborazioa eta han-hemen dihardugunon parte-hartzearen beharra sarri azpimarratu dugu hemendik ere. Seguruenik horretara heltzea tresna eta teknologiatik haragoko arazoa ere bada. Kolaborazioa suspertzeko harremanak eta ohiturak zabaltzearena adibidez.

SUEkoen proiektu honi jarraitu egin beharko zaio beraz.

Euskaltube

Bideoak zabaltzeko euskarazko zerbitzua iragarri da gaur, Euskaltube. Bueltatxo bat eman dugu eta itxura ona dauka. Youtube-ren sistema berdintsua darabil funtsean. Hona hemen erreferentzia batzuk:

• Euskaltube, Youtuberen euskal klona (Gutenberg galaxia, egilearen bloga)
  
• Euskaltube sortu dute, Youtuberen euskal bertsioa (Eitb24)
• Nace Euskaltube, un nuevo proyecto de videocreación en euskara (Gara)

Hango bideo bat "enbotatzen" saiatu naiz, baina kodea itsatsita hemen behintzat ez dut lortu. Tira, oraindik azken doiketa teknikoak egiten ibiliko dira.

Zorionak eta zorte ona bada!

Eguneraketa.

Dagoneko piperrak enbotatu ahal direla ematen du. Trukutxuren bat erabili behar da baina...

Hizpide 64, oporretako irakurketa

Duela aste pare bat jaso nuen azkenengo Hizpide, eta handik hona, oporretako nagiari tartetxo pare bat hartuta kukutxua egin diot. Gainetik, hiru iruzkin (nagi) etorri zaizkit.

Murua eta Txabarriren artikuluetatik ondoriotxo bat atera dut, HABEko teknikariak e-learning, teknologia eta abarren aplikazioak ikertzen ari direla dirudi. HABEk nondik joko pista izan daitezke artikuluok, Txabarrirena gehien bat (lasaiago irakurtzeko asmoa daukat). Muruarenetik, gaztelaniazko "bertsioa" irakurrita, gehiago espero nuen, ondorioetan gehien bat, baina sektorean elkarlana, komunikazioa eta formazioa bideratzeko hausnarketa interesgarria da, zer egina asko dago, eta hor dago lehenengo pauso bat.

Bide batez, Iñakiren blogaren bidez euskara teknikariekin euskalduntze-alfabetatzearen gaineko ikastaro "birtualizatua" egin dutela jakin dugu, eta haren ondorioak plazaratu ditu Iñakik ponentzia batean.

Bestalde, Jokin Nazabal eta Joseba Arbelaitzen artikuluak ere baliagarriak izan daitezke oso. Osasunaren munduan egindako esperientzia baten berri, plana eta ibilera praktikoa. Horrelako asko behar dira une honetan (eta beti ere bai). Hala ere apunte birekin geratu naiz.

• Ikastaroaren antolaketa eta planaren deskribaketan helburuen eta edukien antolaketaren nondik norakoak gehiago azaltzea falta da beharbada. Hau da, nola ikasiaz gainera, zer eta noiz ikastea proposatu den, ikastaroaren programa edo, ikastunitateen hurrenkerarekin batera edukien hurrenkera eta haren zergatia.
• Ikastaroaren antolaketaz dihardutela, une baten haren ezaugarriak ikusita, 2. hizkuntz eskakizuna lortzeko ikastaroa barik, Osakidetzaren trebakuntza planean txertatzea-edo erabaki zela ulertu dut. Bide interesgarria duda barik, baina kezka bat uzten du airean. Teknologiaren aplikazioa sustatu nahi den honetan hark ere lehengo arazoari ez dio biderik zabaltzen, hau da, hizkuntz eskakizun batetik besterako bidea nola antolatu eta eraginkortu?